Aktywność fizyczna a zdrowie. Choroby : osteoporoza, reumatyzm, wady postawy. Doping i sterydy

Ruch jest potrzebą biologiczną zwierząt i ludzi, jest elementarną podstawą zdrowia psychicznego i fizycznego. W organizmy pozbawione ruchu chorują i szybciej starzeją się. Wynika to z funkcji, jaką spełniają w metabolizmie całego ustroju mięśnie. Praca mięśni i ruch to nie tylko czynniki niezbędne do utrzymania sprawności i wydolności psychofizycznej osób dorosłych, lecz także bardzo istotny czynnik rozwoju wzrastającego organizmu. Specjalną formą pracy - szczególnie silnie działającą na organizm są ćwiczenia fizyczne, zwłaszcza trening sportowy. Pod wpływem wysiłku fizycznego zachodzi szereg zmian w organizmie człowieka (we wszystkich układach) ktore za chwile dokładniej opiszę. Najogolniej mówiąc dochodzi do wzrostu czynności układu oddechowego i krążenia, zmian w napięciu układu nerwowego, w układzie mięśniowym wysiłek fizyczny zwiększa i przyspiesza wiele procesów biochemicznych, .Ćwiczenia wspomagają też sprawność intelektualną,skutecznie regulują procesy metaboliczne, kontroluje tendencje do nadwagi korygują błędy żywieniowe i podnoszą kondycję serca . Wiele korzystnych zmian, jakie zachodzą w wyniku systematycznego treningu widoczna jest nawet gołym okiem. Są to zazwyczaj: prosta, szczupła sylwetka mimo lepszego umięśnienia, energiczny sprężysty chód, brak objawów zmęczenia i na ogół lepsze samopoczucie w dniach, w których inni czują się gorzej. Ważne jest to aby ćwiczenia poprzedzić rozgrzewką, unikniemy wtedy wielku kontuzji.

1. Układ mięśniowy:
- wzrost masy mięśniowej pod wpływem wysiłku
- układ mięśniowy oddziałuje kształcąco na układ kostny (np. u osób z dolegliwościami kręgosłupa systematyczne ćwiczenia mięśni grzbietu i kręgosłupa powodują wzrost i wzmocnienie tych mięśni, doprowadzając do wzmocnienia tzw. gorsetu mięśniowego, co łagodzi, a nawet likwiduje dolegliwości odkręgosłupowe)
- wzrost liczby otwartych czynnych naczyń włosowatych, lepsze odżywianie pracującego mięśnia, szybsze spalanie produktów przemiany materii
- zwiększenia się odporności na zmęczenie oraz do szybszej odnowy sił
Zmiany w mięśniach zależą od intensywności i czasu trwania wysiłku
Najzdrowszy, najkorzystniejszy dla zdrowia organizmu ludzkiego jest długotrwały wysiłek o umiarkowanej intensywności.
korzystna przebudowa mięśni wywołana jest tylko wysiłkiem długotrwałym, ale o dużej intensywności.
wysiłek długotrwały o max. Intensywności prowadzi do chronicznego zmęczenia

2. Układ kostny Zwiększenie obciążeń aparatu ruchu powoduje zmiany także w układzie kostnym
- hipertrofia kości - zmiana ich kształtu, szerokości i długości
- kości są bardziej masywne, zwiększa się szerokość powierzchni stawowych
hipertrofia powoduje wcześniejsze kostnienie układu w wieku rozwojowym (skostnienie chrząstek wzrostowych)
- u dzieci i młodzieży trening przeciwdziała tworzeniu się odkształceń, czyli zapobiega i koryguje wady postawy oraz przeciwdziała osteoporozie w wieku późniejszym ale o tym poźniej.
Korzystny wpływ ćwiczeń na aparat kostno - stawowy:
- zwiększenie zakresu ruchomości w stawie
- kształtowanie powierzchni stawowych - zwiększenie elastyczności i sprężystości torebek i wiązadeł w stawach
- ćwiczenia wpływają też na uwapnienie kości

3. Układ krążenia:U sportowców stwierdzono:
- większą objętość serca
- po dłuższym wysiłku serce człowieka dostosowuje się do nowych, większych wymagań. Objawia się to jego rozrostem i powiększoną zdolnością do przepompowywania krwi - obniżenie ciśnienia krwi
- zdolność serca do szybkiego zwiększania pracy pod wpływem obciążenia
- profilaktycznie stosowany ruch może mieć znaczenie w zapobieganiu niewydolności krążenia, chorobie wieńcowej, zmianach zatorowo - zakrzepowych naczyń mózgowych na tle miażdżycy, nadciśnieniu i wielu innych

4. Układ oddechowy: ćwiczenia wpływają m.in. na
- zwolnieniu rytmu oddechowego - zwiększaniu pojemności płuc
- wzrost wykorzystania tlenu w powietrzu wdychanym
- silne mięśnie oddechowe kształtują klatkę piersiową powodując jej rozrost i poprawę postawy ciała

5. Układ nerwowy:
- rozwój dodatkowych gałązek nerwowych prowadzących do włókien mięśniowych
- rozwija się pamięć ruchowa oraz szybkość i łatwość oddziaływania na bodźce zewnętrzne
- specjalne ćwiczenia mogą usunąć lub zmniejszyć zaburzenia równowagi i koordynacji ruchów

6. Zmiany w narządach wewnętrznych
- poddawany systematycznym ćwiczeniom organizm doskonali funkcjonowanie wątroby, gruczołów dokrewnych, gospodarkę hormonalną i enzymową
poprawia się system obronny, wzrasta odporność na zachorowania

OSTEOPOROZA
Osteoporoza to choroba polegająca na osłabieniu układu kostnego człowieka. Wbrew powszechnym przekonaniom, choroba ta nie dotyczy tylko i wyłącznie kobiet w okresie przekwitania, ale także mężczyzn, a nawet młodych ludzi. Według jednej z definicji, schorzenie to charakteryzuje się niską masą kostną, upośledzoną architekturą kości, a to z kolei prowadzi do ich osłabienia i większej podatności na złamania.

Do przyczyn wystąpienia osteoporozy pierwotnej należą:
menopauza (zwłaszcza wczesna)
zaawansowany wiek

Czynniki ryzyka wystąpienia osteoporozy:
uwarunkowania genetyczne
szczupła budowa ciała lub nadwaga (obciążenie)
nieprawidłowa dieta (ubogobiałkowa oraz ubogowapniowa)
długotrwałe unieruchomienie, które może spowodować zmiany osteoporotyczne nawet u młodych osób
picie alkoholu
palenie papierosów
nadmierne spożywanie kawy
inne choroby: cukrzyca, reumatoidalne zapalenie stawów, kamica nerkowa.
Bardzo ważną rolę odgrywają hormony, które działają ochronnie, a ich niedobór sprzyja rozwojowi choroby.

Objawy
W początkowej fazie, choroba przebiega bezobjawowo.
Do najczęstszych objawów klinicznie jawnej osteoporozy należą:
bóle kości długich pod wpływem obciążenia; obniżenie wzrostu (złamania kręgów) i ból kręgosłupa oraz powstanie nadmiernej kifozy piersiowej (garb starczy)
złamania kości przy niewielkich urazach (szczególnie niebezpieczne są złamania szyjki kości udowej, ale często łamią się kość ramienna - bliższy odcinek i dalszy k. promieniowej).

Leczenie
Usunięcie lub minimalizacji czynników prowadzących do osteoporozy, a także uzupełnianie niedoborów żywieniowych wapnia, witaminy D oraz białka. Nie należy pić alkoholu, napojów gazowanych, palić papierosów i najlepiej w przypadku osteoporozy zwrocic sie do dietetyka o opracowanie odpowiedniej diety. Należy rowniez pamiętać o nasilającym osteoporozę wpływie unieruchomienia, dlatego zaleca się szczególnie przed menopauzą uprawianie sportu, aby wzmocnić kości i mięśnie odpowiadające za stabilizację postawy. Kobietom po menopauzie podaje się estrogeny i powinno to trwać nie mniej niż 10 lat.


KRZYWICA
Krzywica choroba występująca u dzieci, najczęściej pomiędzy 2 miesiącem a 3 rokiem życia dziecka, związana z zaburzeniami gospodarki wapniowo-fosforowej, spowodowana niedoborem witaminy D. Powoduje zmiany w układzie kostnym i zaburzenia rozwojowe.

Przyczyny
Podstawową przyczyną krzywicy jest niedobór witaminy D3 (cholekalcyferolu) w diecie. Ponieważ witamina D3 jest produkowana również w skórze pod wpływem promieniowania ultrafioletowego światła słonecznego, niedostateczne nasłonecznienie dziecka przyczynia się do rozwoju tej choroby.

Pierwsze objawy choroby to utrata łaknienia, wzmożone pocenie się i niepokój. Inne objawy krzywicy: napady drgawek
tężyczka, stan objawiający się nadmiernym skurczem mięśni.
skolioza,
pogłębienie kifozy odcinka piersiowego i lordozy odcinka lędźwiowego kręgosłupa,
zgrubienie stawów dłoni i stóp (bransolety krzywicze),
kwadratowa czaszka
koślawość kolan,
zniekształcenie kości miednicy,
skłonność do złamań kości,
opóźnione ząbkowanie,
osłabienie napięcia mięśni,
żabi brzuch,
trudności w utrzymaniu głowy w pozycji pionowej,
opóźnienie wzrostu,
opóźnienie rozwoju psychomotorycznego,
upośledzenie odporności,
niedokrwistość. czyli anemia.

Leczenie
Podawaniu doustnie preparatów witaminy D3, przebywanie na słońcu. Od trzeciego tygodnia życia dzieciom podaje się dwie krople witaminy D.U dorosłych u ktorych wzrost juz sie zatrzymał powstaje Osteomalacja, inaczej rozmiękanie kości lub krzywica dorosłych, to niedostateczna mineralizacja kości Polegająca na utracie wapnia i fosforu z tkanki kostnej.

WADA POSTAWY
Wszelkie odstępstwa od prawidłowej postawy.
Do wad postawy zalicza się:
postawę skoliotyczną (skolioza czynnościowa), plecy okrągłe (kifoza czynnościowa), plecy wklęsłe (lordoza czynnościowa), plecy okrągło-wklęsłe, plecy płaskie, stopę szpotawą, stopę koślawą, stopę końsko-szpotawą, płaskostopie, kolana szpotawe, kolana koślawe.

Przyczyny :
wady wrodzone kości, mięśni; wady wzroku, słuchu; przewlekłe infekcje dróg oddechowych, moczowych; schorzenia uładu ruchu, np.: dysplazję stawu biodrowego, złamania kości kończyn dolnych, młodzieńcze zapalenie stawów; zespoły przeciążeniowe.

Plecy okrągłe
Wada ta charakteryzuje się:pogłębieniem kifozy piersiowej, wysunięciem głowy i barków do przodu, rozsunięciem łopatek i ich odstawaniem od klatki piersiowej, spłaszczeniem i zapadnięciem klatki piersiowej, zmniejszeniem fizjologicznego przodopochylenia miednicy.

Plecy wklęsłe
Wada ta charakteryzuje się:silnym zaznaczeniem odcinka lędźwiowego kręgosłupa, uwypukleniem pośladków,
zwiększeniem fizjologicznego przodopochylenia miednicy, wypiętym brzuchem.

Plecy okrągło-wklęsłe
Wada ta charakteryzuje się:pogłębieniem lordozy lędźwiowej i kifozy piersiowej, wysunięciem barków do przodu, odstawaniem łopatek, wypukłym brzuchem, zwiększeniem przodopochylenia miednicy, uwypukleniem pośladków.

Plecy płaskie
Wada ta charakteryzuje się: opadniętymi barkami, odstającymi łopatkami, spłaszczoną klatką piersiową, obniżonymi narzadami wewnętrznymi.

Stopa wydrążona - jest to zniekształcenie stopy charakteryzujące się tym, że palce są podkurczone i łuk stopy jest podwyższony. Objawy to : odciski, podwyższony łuk stopy, podkurczone palce, bolesnosc podczas chodzenia.

Stopa końsko-koślawa, < kartka>
Jest to wada o charakterze deformacji, w około 50% przypadków spowodowana przez malformacje kostne. < wywołanej przez pierwotne zaburzenie rozwoju w okresie zarodkowym>. Objawem jej jest końskie ustawienie stopy, niemożność zdjęcia grzbietowego ponad kąt prosty i dolegliwości kregoslupa i kolan. Leczy się poprzez szyny zakładane na noc lub wkładek ortopedycznych do butów. Czasem konieczne są operacje.


Reumatoidalne zapalenie stawów
grupa chorób charakteryzujących się przewlekłymi zmianami zapalnymi w obrębie tkanki łącznej. Grupa chorób reumatycznych objawia się często zmianami chorobowymi w stawach i kościach, dając objawy bólowe i w skrajnych przypadkach ograniczenie ruchomości stawów, aż do całkowitego ich usztywnienia. Słowem "reumatyzm" lub też "gościec" najczęściej określa się w mowie potocznej reumatoidalne zapalenie stawów.Ta choroba rozwija się gdy niektore komorki odpornościowe omyłkowo zaatakują własne błony maziowe.
Proces zapalny dotyczy błony maziowej stawów gdy błona ulega pogrubieniu i powoduje ograniczenie ruchomości stawu. W przebiegu choroby występuje osteoporoza oraz nadżerki nasad kostnych. Poprzez zmniejszenie ruchomości stawów, dochodzi do zaniku mięśni, w okolicy zmienionego chorobowo stawu.

Objawy i przebieg
obrzęki stawów
bóle stawów podczas wykonywania ruchu
ból i zanik mięśni (na ręce zwłaszcza zanik kłębu kciuka i mięśni międzykostnych)
rumień dłoniowy
wilgotna skóra
symetryczne zmiany
zespół cieśni nadgarstka
stan podgorączkowy

DOPING
Doping wydolnościowy ? sztuczne podnoszenie wydolności fizycznej i psychicznej zawodnika metodami wykraczającymi poza normalny, "naturalny" trening, choć w praktyce granica między dopingiem i treningiem jest często bardzo trudna do ustalenia. Ogólnie za doping uważa się metody medyczne, potencjalnie szkodliwe dla zdrowia, które zostały oficjalnie zabronione.W zawodniczym sporcie amatorskim oraz w większości dyscyplin uprawianych zawodowo stosowanie dopingu karane jest dyskwalifikacją, odebraniem medalu lub zakazem udziału w zawodach sportowych na pewien czas liczony w miesiącach lub latach. Istnieją jednak zawodowe dyscypliny sportowe, w których nie istnieje kontrola antydopingowa (np. zawodowy boks amerykański, zawodowa kulturystyka). Trzeba sie wiec zastanowić czy warto...

Rodzaje:
doping farmakologiczny
Doping fizjologiczny
Doping genetyczny ingerencje w kod genetyczny zawodnika, modyfikujące wzrost liczby komórek tkanek szczególnie potrzebnych do uprawiania sportu (głównie mięśni oraz szpiku kostnego) dokonywanie wszczepu obcych tkanek, wcześniej zmodyfikowanych genetycznie, które namnażają się w organizmie podawanie preparatów zawierających zmodyfikowane genetycznie mikroorganizmy ? np.: bakterie produkujące hormony.

Sterydy
- Wpływ działania sterydów na funkcjonowanie wątroby - dezaktywuje substancje, które mogły by zagrażać organizmowi czyli sterydy
- Podwyższone ciśnienie krwi
- Zmiany w systemie hormonalnym - moze doprowadzić do niepłodności.
- Wpływ na układ krążenia i pracę serca - zaiekszenie czerwonych krwinek, ciezsza praca serca.
- Szkody w tkance łącznej
- Zwiększona podatność na infekcje, utrata wagi i siły podczas brania sterydów.
- Bóle i nieruchomości w stawach
- Pobudzona agresywność