Przyczyny - kozacy chcieli by zwiekszono rejest obiecał im to Jan Kazimierz bo szykował się do wielkiej wyprawy na Turcje ale sejm wybił mu to z głowy - odmienność religijna bo po uni realnej Ukreina zastała wcielona do Polski i zaczęli ja zaiedlać ludzi z wiara katolicką a kozacy wyznawali prawosławie- konflikt wyznań - osobiste konflikt B. Chmielnickiego ze szlachta polską Powstanie zaczęło się 1648r. 1648r.zwycięstwa kozaków w bitwie pod Żułtymi wodami Korsuniem i Piławcami 1649r ugoda po oblężeniu Zbaraża 1651r. zwycięstwo Polaków pod Bieresteczkiem 1651 ugoda w Białej Cerkwi 1654 ugoda w Perejesławiu miezy Rosją a Chmielnickim 1658 umiera Chmielnicki atamanem zostaje Jan Wychowski 1658 ugoda w Hadziaczu pomysł z Rzeczypospolitą Trojga Narodów (ale kozacy nie ufali polakom więc Wychowski został obalony a platy się rozpadły) 1667 pokój w Andruszowie między Rosja a Polską skutki straty tertulialne: lewo brzezna Ukraina została zabrana Polsce na rzecz Rosji ziema smolęnska i zaporoże została stracona na rzecz Rosji prze Polską liczę na naj
1. Przyczyny powstania : -spory z magnatami, którzy na Ukrainie chcieli podporządkować sobie Kozaków jako chłopów pańszczyźnianych -spory religijne między prawosławnymi, którymi byli Kozacy a katolikami -najazdy kozackie na ziemie tatarsko-tureckie -dążenie Kozaków do uzyskania większych swobód politycznych i przywilejów takich samych jak polska szlachta -dążenie Kozaków do powiększenia rejestru 2. Powstanie zaczęło się w 1648r. a zakończyło ugodą kozacko-rosyjską w Perejesławiu w 1654r. . Tyle tylko, że rozpoczęła się wówczas wojna polsko- rosyjska o ye ziemie zakończona w 1667r. rozejmem w Andruszowie i podziałem Ukrainy. 3. Przebieg : 1648- początek powstania, klęska wojsk polskich pod Żółtymi Wodami i pod Korsuniem 1648- śmierc króla Władysława IV, Chmielnicki wygrywa pod Piławcami 1649- oblężenie twierdzy Zbaraż, ugoda zborowska ( wyodrębniono województwa kijowskie, bracławskie, czernichowskie pod przewodnictwem hetmana ukraińskiego - Chmielnickiego; zwiększono rejestr do 40 tys.; Chmielnicki został hetmanem) Tego porozumienia nie przestrzegały jednak obie strony więc wznowiono wojne 1651- klęska Kozaków pod Beresteczkiem 1652- klęska Polaków pod Batohem 1654- ugoda kozacko-rosyjska w Perejesławiu ( Kozacy oddali Ukrainę pod władzę cara) 1658- ugoda polsko-kozacka w Hadziaczu ( obietnica utworzenia Księstwa Ruskiego) 1667- rozejm polsko-rosyjski w Andruszowie 4. Skutki : -podział Ukrainy - część wschodnia do Rosji z prawobrzeznym Kijowem na 2 lata ( to miast został już po rosyjskiej stronie) -osłabienie pozycji międzynarodowej Polski -w 1775r. caryca Katarzyna II ostatecznie zlikwidowała kozaczyznę zaporoską
