Szwecja -przyczyny;- -chęć zajęcia przez Szwedów wybrzeży Bałtyku -pretensje Zygmunta III WAzy do tronu szweckiego przebieg wojen; -1600r Szwedzi zajmują Inflanty -1605r nasze zwycięstwo pod Kircholmem i w bitwie morskiej pod Oliwą-1627r -1655r potop Szwecki- obrona Jasnej Góry -dowództwo S Czarnieckiego -wyparcie Szwedów. Skutki; -granice pozostają bez zmian - król Polski zrzeka się korony szwedzkiej Polsko -rosyjskie przyczyny; -Chęć zwiększenia wpływu Polski w Moskwie 1610r Polacy zajmują Moskwę ,ale zostają odparci przebieg; -Powstanie Chmielnickiego -1648r -Kozacy domagali się przywilejów i pod wodzą Chmielnickiego wzniecili powstanie. -Po klęsce pod Beresteczkiem oddali się pod opiekę cara-wojna Polski z Rosją -1667r -rozejm i podział Ukrainy -tracimy Ukrainę zadnieprzańską Skutki wojen XVIIW -Utrata ponad 1/4 terytorium -Spadek liczby ludności -Spalone wsie i zniszczone miasta -Zrabowane bogactwa i dobra kulturalne -Pusty skarbiec i słabe państwo To są ogolne skutki wojen XVIIw Polsko -Tureckie -W1620r wybuchła kolejna wojna z Turcją -Wojska Zygmunta III zostały rozbite przez armię turecką w bitwie pod Cecorą -śmierć hetmana Żółkiewskiwgo Skkutki ; -Zwycięstwo pod Chocimiem i pokój w 1621r
