2 -Głęboki upadek moralny duchowieństwa -Sprzedaż odpustów -Handel relikwiami -Łączenie w jednym ręku przez dostojników kościelnych kilku stanowisk, co uniemożliwiało skuteczną pracę duszpasterską, za to przynosiło duże dochody -Gromadzenie majątków przez duchowieństwo -Słabe wykształcenie duchownych -Rozprzestrzenianie się w Europie myśli humanistycznej Renesansu, narastający sceptycyzm wobec głoszonych dotąd doktryn -Wielkie odkrycia geograficzne zmieniają sposób postrzegania przez człowieka świata -Chęć zagarnięcia dużych majątków kościelnych przez szlachtę i władców -Opór chłopów i mieszczan przeciwko dziesięcinie -Walka o władzę polityczną -Wzrastająca władza papieża, biskupów, księży (duchowieństwa) -Korupcja szerząca się wśród duchowieństwa -Język łaciński ograniczał liczbę osób czytających i interpretujących Biblię. -Kościół cieszył się wielkimi przywilejami (np. własne sądownictwo) -Wyższe duchowieństwo usiłowało odgrywać ważną rolę polityczną (np. w Polsce prymas w czasie bezkrólewia pełnił funkcję głowy państwa) -Obsadzanie członków rodziny godnościami kościelnymi 1
