Gleba
GLEBA.
Gleba to cienka i delikatna warstwa lekkiego materiału, pokrywająca twarde skały na większości powierzchni Ziemi. To dzięki glebie istnieje świat roślin i zwierząt. Gleba zbudowana jest z trzech podstawowych elementów. Pierwszym z nich są minerały lub inny materiał skalny pochodzący ze znajdujących się niżej warstw. Drugim są związki organiczne powstałe z obumarłych roślin lub szczątek organizmów zwierzęcych, które jak klej łączą luźne minerały w jedną całość. Kolejnym elementem są żywe organizmy - zwierzęta ryjące: np. dżdżownice spulchniające glebę, oraz bakterie i grzyby rozkładające związki organiczne. Około dwóch piątych objętości wielu gleb stanowi pusta przestrzeń wypełniona powietrzem lub wodą. Różna jest ilość wody w poszczególnych rodzajach gleb, a także ilość substancji odżywczych, wykorzystywanych przez poszczególne rośliny.
Skład gleby
45% składniki nieorganiczne (piasek, drobne części spławialne, itp.)
25% woda glebowa z rozpuszczonymi solami mineralnymi (makroelementy azot, fosfor, potas, wapń, magnez, siarka oraz mikroelementy: bor, molibden, żelazo, mangan, cynk, miedź, krzem)
25% powietrze glebowe (mniejsza zawartość tlenu niż w atmosferze)
5% składniki organiczne
1. 4,25% próchnica
2. 0,50% korzenie roślin
3. 0,25% organizmy glebowe (grzyby, glony, bakterie, promieniowce, dżdżownice, owady i ich larwy, pająki, mrówki, jaszczurki, myszy, chomiki)
JAK POWSTAJE GLEBA?
Gleby powstają przez wietrzenie skał szybciej lub wolniej. Pierwszymi roślinami, które zasiedlają skały, są porosty. W miarę postępowania procesu wietrzenia pojawiają się rośliny wyższe, których korzenie wrastają w szczeliny skał. Ze szczątków obumarłych roślin powstaje próchnica.
Proces wietrzenia postępuje nadal. W długotrwałym procesie powstawania gleby wykształciły się jej kolejne poziomy. Poziomy te tworzą charakterystyczny układ zwany profilem glebowym.
RODZAJE GLEBY.
Rodzaj gleby zależy od składu mechanicznego. Każdy może sam w prosty sposób określić rodzaj gleby. Wystarczy wziąć w dłoń grudkę wilgotnej ziemi i na podstawie danych z tabeli można w przybliżeniu określić rodzaj gleby
Grudkę ziemi należy kolejno zgniatać i następnie rozcierać na dłoni.
Gleba ciężka
Gleba ciężka w dużej części składa się z najdrobniejszych cząstek, małej ilości piasku i próchnicy. Na takiej glebie rośliny źle rosną, bowiem trudno przepuszcza ona powietrze i wodę. Po deszczu bardzo powoli wysycha, a w czasie suszy staje się twarda i zaskorupiała. Wiosną nagrzewa się bardzo powoli. Do gleb ciężkich należą GLINY oraz IłY.
Gleba lekka
Gleba lekka składa się w większości z piasku z niewielką ilością gliny i próchnicy - jest to gleba szybko przepuszczająca wodę, nagrzewa się też szybko, lecz roślinom na takiej glebie brak dostatecznej ilości wody i składników pokarmowych. Do gleb lekkich należą: PIASKI.