Przyczyny i skutki chrztu Polski

Pierwszy historyczny władca Polski – Mieszko I. Kiedy jego państwo pojawiło się na arenie międzynarodowej w Europie były już rozwinięte struktury władzy. Cesarstwo Niemieckie aspirowało do dominacji w Europie, podobnie jak Państwo Kościelne. Państwa te tworzyły wspólnotę chrześcijańską. Wspólna wiara stanowiła podstawę do istnienia pewnych instytucji i systemu prawnego, poza tym jednoczyła ludzi. Cesarstwo aspirowało do podporządkowania sobie dużej części Europy – by uniknąć podporządkowania cesarstwu Mieszko I zdecydował się na chrzest, chciał przez to wejść w struktury wspólnoty chrześcijańskiej. Chrzest odbył się w 966 r. Innymi powodami przyjęcia chrztu było to że : chrześcijaństwo podnosiło autorytet władzy jako pomazańca bożego. Odrzucenie pogaństwa umożliwiało sprowadzenie do Polski grupy kleru doświadczonego w sprawach organizacji Kościoła i państwa. Ponadto usunięcie wierzeń pogańskich rozluźniło dawne struktury plemienne, które hamowały zorganizowanie ponadplemiennego państwa. W stosunkach z Cesarstwem wspólnota kleru ułatwiała kontakt i podnosiła rangę Polski. Gdyby Mieszko I nie przyjął chrztu podzielony kraj stałby się łatwym łupem dla sąsiadów.

Znaczenie chrztu:
- aspekt wyznaniowy – odejście od wiary pogańskiej i przyjęcie jednolitej wiary.
- Wejście do wspólnoty chrześcijańskiej – wejście w system prawny i ustrojowy Europy
- Nawiązanie poprzez chrzest współpracy z Czechami, zwierzchnikiem państwa polskiego był papież.
- Organizacja Kościoła – cywilne umocnienie państwa (bo król rządził w specyficzny sposób – przebywał na jakimś terytorium wraz z dworem i tam wydawał decyzje i sprawował sądy, po pewnym czasie przenosił się do innego ośrodka. Kościół stanowił strukturę stałą – jej podstawą była parafia.
- Przyjęcie chrześcijaństwa wpłynęło na wzrost kultury grupy rządzącej, król miał większy autorytet w państwie
- Pozycja Polski w chrześcijańskiej Europie uległa wzmocnieniu
- Umocnienie pozycji wewnętrznej w państwie.

Oficjalne przyjęcie chrześcijaństwa wg obrządku łacińskiego przez władcę Polan Mieszka I i jego otoczenie nastąpiło w 966 r za pośrednictwem Czech. Był to akt polityczny i kulturowy wielkiej wagi.

Przyczyny chrztu Polski:
1. Kościół pomagał w umacnianiu autorytetu władzy monarszej
2. organizacja kościelna usprawniała funkcjonowanie państwa
3. jednolita religia zastępowała pogańskie wierzenia lokalne, umacniała łączność ziem polskich, stwarzała dodatkowe więzi.

Skutki chrztu:
1. Biskupi zajęli wysokie stanowiska w hierarchii politycznej
2. W 968 r powstało biskupstwo w Poznaniu
3. W 1000 r z okazji wizyty Ottona III zawarto układ na mocy którego powołano arcybiskupstwo w Gnieźnie i 3 podległe mu biskupstwa – we Wrocławiu, Krakowie i Kołobrzegu.
4. Rozwijała się organizacja kościelna (w początku XII w Bolesław Krzywousty założył biskupstwo w Lubuszu, w 1440 powstało biskupstwo zachodniopomorskie w Wolinie którego siedzibą stał się nieco później Kamień Pomorski
5. Jedność kościelna w postaci arcybiskupstwa gnieźnieńskiego stała się istotnym elementem zjednoczenia państwa
6. Polska prowincja kościelna w tym samym czasie utraciła jednak 2 biskupstwa – zachodniopomorskie i lubuskie.
7. Metropolii gnieźnieńskiej nie podporządkowało się biskupstwo chełmińskie założone przez Krzyżaków, które weszło w zależność od metropolii w Rydze.