Przedstaw i porównaj po jednym konflikcie z udziałem Stanów Zjednoczonych i ZSRR po drugiej wojnie światowej.

Okres po II wojnie światowej na świecie to czas ścierania się dwóch przeciwstawnych bloków politycznych kapitalistycznego zachodu i komunistycznego wschodu. Na ówczesnej arenie międzynarodowej liczyły się dwa mocarstwa Stany Zjednoczone i Związek Radziecki, od których w rzeczywistości zależał kształt ówczesnej polityki międzynarodowej. Konflikty jakie wystąpiły po II wojnie światowej miały swoje podłoże w imperialistycznych zapędach obu mocarstw, chęci osiągnięcia największego zakresu wpływów na świecie. Między innymi dlatego mieszały się one lub udzielały pomocy państwom, gdzie ścierały się różne koncepcje ustrojowe. Na mocy tzw. „doktryny Breżniewa” wojska radzieckie interweniowały wszędzie tam, gdzie chciano obalić komunizm bądź dopiero wprowadzić zasady jego funkcjonowania. Podobnie było w przypadku USA, które wspierało jednostki walczące w obronie demokracji, lub obsadzało w tych krajach przychylne sobie rządy.
Terenem, na którym doszło do podziału narodu na dwie frakcje popierające i nie popierające komunizm był Wietnam podzielony na dwa odrębne państwa: Demokratyczną Republikę Wietnamu z Nago Dinh Diema na czele, oraz Wietnam Północny który był państwem satelickim ZSRR. Działalność komunistycznej partyzantki na terenie RW doprowadziło do wybuchu w 1961 roku wojny domowej. Działalność tych oddziałów była wymierzona przeciwko autokratycznym rządom dyktatora popieranego przez USA. Ostatecznie reżim został obalony przez wycofanie poparcia Amerykanów. Wojna domowa przekształciła się w konflikt międzynarodowy z chwilą, gdy rząd amerykański uznał, że jego oddziały zostały zaatakowane przez wojska DRW. Kiedy w sierpniu 1964 roku amerykański niszczyciel patrolujący wody Zatoki Tokińskiej został ostrzelany przez okręty DRW rozpoczęła się inwazja na Wietnam. Jeszcze w tym samym roku, w którym miał miejsce „incydent tokiński’’, zbombardowano terytorium Republiki Demokratycznej. W początkowej fazie zmagań żadna ze stron nie osiągnęła przewagi. Obok operacji lądowych i morskich główny nacisk kładziono na lotnictwo. Wspierało ono akcję sił lądowych, dokonywało nalotów na bazy Vietcongu i na obiekty DRW. Do końca 1967 roku zginęło lub zaginęło 13,5 tyś. Amerykanów. Straty Vietkongu i wojsk DRW obliczano na 220 tyś. zabitych. Duży potencjał ludnościowy DRW i „stref wyzwolonych’’ pozwalał je szybko kompensować. Władze sajgońskie dysponowały 1,5-milionową armią. Jej wartość bojowa pozostawiała wiele do życzenia. Pod naciskiem Prezydenta USA przeprowadzono wybory parlamentarne. W nowym Parlamencie zasiadali przedstawiciele ugrupowań opozycyjnych, ale też silne ugrupowania buddyjskie, które zbojkotowały wybory. W USA już 1967 roku doszło do wystąpień przeciw tej wojnie, które nasilały się w kolejnych latach. 30 stycznia 1968 roku wojska DRW przeprowadziły szeroko zakrojoną ofensywę pod kryptonimem „Tet”, zakończoną odparciem komunistów. Duże straty w szeregach amerykańskich, ujawnienie masakry wietnamskiej ludności cywilnej w My Lai i przybierające na sile protesty w kraju, doprowadziły do zwołania 13 maja 1964 roku w Paryżu konferencji pokojowej, na której podjęto decyzję o „wietnamizacji konfliktu”. Często przerywane rokowania paryskie doprowadziły do podpisania układów zakładających wycofanie oddziałów USA i DRW z południowego Wietnamu i przeprowadzenie demokratycznych wyborów. W 1975 po wycofaniu Amerykanów pierwszy raz złamano zasady pokoju, przeprowadzając ostateczną inwazję na Wietnam Południowy i do końca kwietnia 1975 opanowali go. Po ujawnieniu afery Watergate USA przestało ingerować w konflikt co ułatwiło zjednoczenie kraju pod komunistycznymi rządami. Bilans tej wojny to ok. 2 mln zabitych i 6 mln rannych oraz poważne zniszczenia na obszarze całego Wietnamu. Stany Zjednoczone wydały na wojnę wietnamską 120 mln dolarów USD, straciły 54 tyś. zabitych, a 200 tyś. żołnierzy zostały inwalidami.
Podobną co do charakteru działań do amerykańskiej interwencji w Wietnamie była radziecka obecność w Afganistanie. W lipcu 1973 roku kuzyn władcy Afganistanu, Muhamad Daud-chan, dokonał zamachu stanu i stanął na czele rządu, a 24 sierpnia ogłosił się prezydentem republiki. Jego dyktatorskie rządy zakończyła rewolucja kwietniowa przeprowadzona przez komunistyczną Ludowo- Demokratyczną Partię Afganistanu (L-DPA). Towarzyszom afgańskim szybko z „bratnią pomocą” pośpieszyli radzieccy doradcy, którzy dość szybko zdążyli się zadomowić, obejmując kluczowe stanowiska w partii. Komuniści rozbici na dwa obozy „Chale” („Lud”) oraz „Parczam” („Sztandar”), wzajemnie się zwalczające razem z plemiennymi nacjonalistami były przyczyną wybuchu powstania w 14 marca 1979 roku. W Heracie dokonano masakry 60 Rosjan i setek komunistycznych działaczy. Powstanie krwawo stłumił Amin, stojący na czele obozu komunistycznego. Reformy Amina odbierane były przez społeczeństwo jako anty islamskie, opór narastał. Moskwa wzywała do ostrożności , na co Amin zareagował próbą odrzucenia zależności od ZSRR (na Kremlu podejrzewano, że jest on agentem CIA). Jesienią 1979 roku rząd centralny kontrolował tylko jedną trzecią kraju. Od września w Moskwie rozważano wysłanie wojsk radzieckich. 12 grudnia zapadła ostateczna decyzja w tej sprawie. 27 grudnia 1979 roku na lotnisku w Kabulu wylądowały samoloty z oficerami i komandosami radzieckimi. Pierwszym celem ich ataku był Pałac Prezydencki. Zaginionego w walce Amina zastąpił Kramal. W następnych miesiącach liczba wojsk radzieckich w Afganistanie nieustannie rosła sięgając 180 tyś. żołnierzy. Wojska radzieckie działające w ogromnie trudnych warunkach, w praktyce wyręczać musiały pozbawiona większej wartości armię afgańską. W lutym-marcu 1980roku stłumiły powstanie w samym Kabulu. W innych rejonach kraju doszło jednak do masowych wystąpień i rozpoczęła się wojna domowa, której przeciwnicy radzieckiej interwencji mudżahedini wlczyli jako ochotnicy świętej wojny czyli (dżihadu). W praktyce ich oddziały, liczące okresowo nawet 200 tyś. działały w ramach plemiennych organizacji. Mimo brutalnych metod i krwawego tłumienia wszelakich przejawów niezadowolenia nie udało się Rosjanom spacyfikować Afganistanu. Zmiany zapoczątkowane przez Gorbaczowa pozwoliły na wycofanie wojsk okupacyjnych w lutym 1989 roku. To jednak nie wpłynęło na stabilizację polityczną w Afganistanie, która do dnia dzisiejszego nie jest stabilna mimo obalenia Talibów i zaprowadzenia demokracji. Rekcja zachodu na interwencję radziecką z 1979 roku była bardzo ostra. Zgromadzenie Ogólne ONZ wydało rezolucję, która nakazywała sowietom wycofanie jednostek z rejonów okupowanych. Zbojkotowano moskiewską olimpiadę 1980 roku, USA wstrzymało eksport zboża do ZSRR, zaostrzyły embargo na towary o najwyższym poziomie technologicznym. 6 stycznia 1980 roku ogłoszono doktrynę Cartera, w myśl której próba przyjęcia przez jakiekolwiek państwo kontroli nad rejonem zatoki Perskiej wywołała – w związku z zagrożeniem żywotnych interesów USA – amerykańska akcję zbrojną.
Usprawiedliwianie ingerowania państw ościennych w wewnętrzne sprawy danego narodu nie da się usprawiedliwić niczym. Kształt każdego państwa zależy od jego obywateli a nie od oddziaływań światowych mocarstw. Wojna w Wietnamie i inwazja na Afganistan były konfliktami, których głównym celem było rozszerzenie swoich wpływów przez ówczesne mocarstwa, elementem działań na froncie zimnej wojny, o czym świadczą absurdalne powody wypowiedzenie wojny często z premedytacją generowane. Władze radzieckie i amerykańskie w ten sposób narzucały tym krajom swoją hegemonię, która kosztowała ich wiele ofiar i nakładów finansowych. Polityka mocarstwowa w USA i ZSRR doprowadziła do problemów gospodarczych i społecznych w tym okresie.