SÓL 1. TLENEK METALU + KWAS ----> SÓL + WODA PRZYKŁADY (najpierw cząsteczkowo, a później jonowo i jonowo w sposób skrócony): a) CaO + H2CO3 ----> CaCO3 (osad) + H2O CaO + 2 H+ + CO3 2- ----> CaCO3 (osad) + H20 w sposób skrócony nie da się b) Na2O + 2 HCl ----> 2 NaCl + H2O Na2O + 2 H+ + 2 Cl- ----> 2 Na+ + 2 Cl- + H2O Na2O + 2 H+ ----> 2 Na+ + H2O 2. ZASADA + KWAS ----> SÓL + WODA Jest to reakcja zobojętniania (neutralizacji), ponieważ w wyniku reakcji kwasu (odczyn kwaśny) z zasadą (odczyn zasadowy) powstaje obojętna cząsteczka wody. PRZYKŁADY (najpierw cząsteczkowo, a później jonowo i jonowo w sposób skrócony): a) H2SO4 + 2 NaOH ----> Na2SO4 + 2 H2O 2 H+ + SO4 2- + 2 Na+ + 2 OH- ----> 2 Na+ + SO4 2- + 2 H2O 2 H+ + 2 OH- -----> 2 H2O b) NaOH + HCl ----> NaCl + H2O Na+ + OH- + H+ + Cl- ----> Na+ + Cl- + H2O H+ + OH- ----> H2O 3. TLENEK NIEMETALU (BEZWODNIK KWASOWY) + TLENEK METALU ----> SÓL TLENOWA PRZYKŁADY (najpierw cząsteczkowo, a później jonowo i jonowo w sposób skrócony): a) CaO + SO3 ----> CaSO4 CaO + SO3 ----> Ca 2+ + SO4 2- w sposób skrócony nie da się b) Na2O + N2O5 ----> 2 NaNO3 Na2O + N2O5 ----> 2 Na+ + 2 NO3- w sposób skrócony nie da się 4. TLENEK NIEMETALU (BEZWODNIK KWASOWY) + ZASADA ----> SÓL TLENOWA + WODA PRZYKŁADY (najpierw cząsteczkowo, a później jonowo i jonowo w sposób skrócony): a) SO3 + Ca(OH)2 ----> CaSO4 + H2O SO3 + Ca 2+ + OH 2- ----> Ca 2+ + SO4 2- + H2O SO3 + OH 2- ----> SO4 2- + H2O b) CO2 + 2 NaOH ----> Na2CO3 + H2O CO2 + 2 Na+ + 2 OH- ----> 2 Na+ + CO3 2- + H2O CO2 + 2 OH- ----> CO3 2- + H2O 5. SÓL + KWAS ----> NOWA SÓL (OSAD) + NOWY KWAS Zalecane jest, aby powstała sól była osadem. PRZYKŁADY (najpierw cząsteczkowo, a później jonowo i jonowo w sposób skrócony): a) Ca(NO3)2 + H2CO3 ----> CaCO3 (osad) + 2 HNO3 Ca 2+ + 2 NO3- + 2 H+ + CO3 2- ----> CaCO3 (osad) + 2 H+ + 2 NO3- Ca 2+ + CO3 2- ----> CaCO3 (osad) powyższa reakcja jest przykładem reakcji strąceniowej, polegającej na wytrąceniu osadu, praktycznie nierozpuszalnego w roztworze wodnym b) Pb(NO3)2 + 2 HCl ----> PbCl2 (osad) + 2 HNO3 Pb 2+ + 2 NO3- + 2 H+ + 2 Cl- ----> PbCl2 (osad) + 2 H+ + 2 NO3- Pb 2+ + 2 Cl- ----> PbCl2 (osad) CHLOREK SODU 1. metal + kwas -----> sól + wodór 2. tlenek metalu + kwas -----> sól + woda 3. wodorotlenek metalu + kwas -----> sól + woda Rozwiązanie: 1)2Na+2HCl---2NaCl+ H2 2)Na2O+2HCl---2NaCl+ H2O 3)NaOH+HCl-----NaCl+ H2O SIARCZAN (VI) WAPNIA Otrzymywanie siarczanu(VI) wapnia: 1. reakcja zoobojętniania: Ca(OH)2 + H2SO4----- CaSO4+ 2H20 2. reakcja tlenku metalu z kwasem: CaO+ H2SO4---- CaSO4+ H2O 3. reakcja metalu z kwasem: Ca+ H2SO4------ CaSO4+ H2 4. reakcja tlenku metalu z tlenkiem kwasowym: CaO+ SO3------ CaSO4 AZOTANU V POTASU 1. zasada + kwas ---> sól + woda 2KOH + 2HNO₃ ---> 2KNO₃ + 2H₂O Jest to reakcja zobojętniania. W wyniku reakcji wodorotlenku potasu i kwasu azotowego (V), powstaje azotan (V) potasu i obojętna cząsteczka wody. 2. tlenek metalu + kwas ---> sól + woda K₂O + 2HNO₃ ---> 2KNO₃ + H₂O W wyniku reakcji tlenku potasu i kwasu azotowego (V), powstaje azotan (V) potasu i woda. 3. metal + kwas ---> sól + wodór K + 2HNO₃ ---> KNO₃ + H₂ W wyniku reakcji potasu z kwasem azotowym (V), powstaje azotan (V) potasu i wodór w stanie gazowym, który zostaje wyparty z kwasu, przez metal aktywniejszy od wodoru, którym w tym wypadku jest potas. 4. zasada + bezwodnik kwasowy ---> sól + woda 2KOH + N₂O₅ ---> 2KNO₃ + H₂O W wyniku reakcji wodorotlenku potasu i tlenku azotu (V), powstaje azotan (V) potasu i woda. WEGLAN WAPNIA chlorek wapnia - CaCl2 a) metal + kwas -> sól + wodór Ca + 2HCl -> CaCl2 + H2 b) tl. metalu + kwas -> sól + woda CaO + 2HCl -> CaCl2 + H2O c) zasada + kwas -> sól + woda Ca(OH)2 + 2HCl -> CaCl2 + 2H2O d) sól + kwas -> inna sól + inny kwas CaCO3 + 2HCl -> CaCl2 + H2CO3 e)sól + sól -> inna sól + inna sól CaCO3 + FeCl -> CaCl2 + FeCO3 * Fe w ostatnim przykładzie musi być dwuwartościowe. :) węglan sodu - Na2CO3 a) metal + kwas -> sól + wodór 2Na + H2CO3 -> Na2CO3 + H2 b) tl. metalu + kwas -> sól + woda Na2O + H2CO3 -> Na2CO3 + H2O c) zasada + kwas -> sól + woda 2NaOH + H2CO3 -> Na2CO3 + 2H20 d) sól + zasada -> inna sól + inna zasada CaCO3 + 2NaOH -> NA2CO3 + Ca(OH)2 e) sól + metal -> inna sól + inny metal CaCO3 + 2Na -> Na2CO3 + Ca siarczek magnezu 1) Mg + H2S ---> MgS + H2 Mg + 2 H+ + S 2- ---> Mg 2+ + S 2- + H2 Mg + 2 H+ ---> Mg 2+ + H2 2) MgO + H2S ---> MgS + H2O MgO + 2 H+ + S 2- ---> Mg 2+ + S 2- + H2O MgO + 2 H+ ---> Mg 2+ + H2O 3) Mg(OH)2 + H2S ---> MgS + 2 H2O Mg 2+ + 2 OH- + 2 H+ + S 2- ---> Mg 2+ + S 2- + 2 H2O 2 OH- + 2 H+ ---> 2 H2O AZOTAN WAPNIA Ca(OH)2 + 2HNO3 = Ca(NO3)2 + 2H2O CaCO3 + 2HNO3 = Ca(NO3)2 + H2O + CO2 CaO + 2HNO3 = Ca(NO3)2 + H2O Ca(OH)2 + N2O5 = Ca(NO3)2 + H2O CHLOREK MAGNEZU 1. Mg + 2Cl --> MgCl2 2. Mg+2HCl --> 2MgCl2 + H2^ 3. MgO + 2HCl --> MgCl2 + H2O 4. Mg(OH)2 + 2HCl --> MgCl2 +2H2O 5. Mg(NO3)2 + 2HCl --> MgCl2 + 2HNO3 6. Mg(OH)2 + 2NaCl --> MgCl2 +2NaOH 7. Mg + BeCl2 --> MgCl2 + Be 8. Mg(NO3)2 + 2NaCl --> MgCl2 + 2NaNO3 FOSFORAN SODU 1. 2. 3.
