Kalendarium daty 1374 - 1791

Kalendarium
1374 - nadanie szlachcie pierw¬szych przywilejów stanowych przez Ludwika Andegaweńskiego
1376 - ostatni najazd litewski na Polskę
1386 - chrzest, ślub z Jadwigą i koronacja Jagiełły - początek panowania Jagiellonów
1387 - odebranie Węgrom Rusi Halickiej, zhotdowanie Mołdawii - rozciągnięcie wpływów Polski do wybrzeży Morza Czarnego
1400 - odnowienie Akademii Krakowskiej, przyszłego Uniwer¬sytetu Jagiellońskiego
1409-1411 - wielka wojna z za¬konem krzyżackim
1440-1444 - panowanie Włady¬sława III na Węgrzech, zakończo¬ne jego śmiercią pod Warną
1453 - najstarsza wzmianka o posłach szlacheckich obradują¬cych w odrębnym gronie u boku króla
1454 - przywileje nieszawskie -początek demokracji szlacheckiej
1454-1466 - wojna trzynasto¬letnia - odzyskanie przez Polskę Pomorza Gdańskiego
1492 - początek wojen Litwy z Moskwą
XV/XVI w. - ukształtowanie się polskiego sejmu
1505 - uchwała Nihil novi - po¬czątek Rzeczpospolitej szlachec¬kiej
1515 - zjazd wiedeński - otwar¬cie Habsburgom drogi do dzie¬dziczenia po Jagiellonach tronów Czech i Węgier
1517-1533 - budowa kaplicy Zygmuntowskiej przez Włocha Bartolomea Berrecciego
1523 - pierwsze instrukcje sej¬mikowe dla posłów na sejm
1525 - hołd pruski - koniec państwa krzyżackiego w Pru¬sach, powstanie Prus Książęcych pod władzą Hohenzollernów
1526 - bitwa pod Mohaczem -śmierć Ludwika II Jagiellończyka w walce z Turkami - koniec rzą¬dów Jagiellonów w Czechach i na Węgrzech
1537 - tzw. wojna kokoszą -pierwsze wystąpienie szlachty przeciwko królowi
1558 - wybuch wojen o Inflanty - początek walki o Dominium Maris Baltici
1562-1569 - reformy państwa zgodne z programem ruchu eg¬zekucyjnego
1569 - unia lubelska - powsta¬nie Rzeczpospolitej Obojga Na¬rodów
1572 - wygaśnięcie dynastii Ja¬giellonów
1573 - sformułowanie zasad wolnej elekcji oraz artykułów henrykowskich
1576 - podwójna elekcja - arcyksięcia Maksymiliana Habsburga i Stefana Batorego
1587 - podwójna elekcja -Zygmunta III Wazy i arcyksięcia Maksymiliana Habsburga
1595 - przeniesienie przez Zyg¬munta III siedziby królewskiej do Warszawy
1598 - detronizacja Zygmunta III Wazy z tronu Szw.
1600 - włączenie Szw. Inflant(Estonia) do Rz.
1603 – unia personalna Anglii i Szkocji
1604 – I dymitriada
1605 – bitwa pod Kircholmem; wygrana Chodkiewicza ze Szwedami
1605 – śmierć kanclerza Zamoyskiego
1606-1608 - rokosz Zebrzy¬dowskiego - pierwsza wojna szlachty z królem w obronie przywilejów szlacheckich
1607 – bitwa pod Guzowem, rozbicie rokoszan przez wojska król.
1607 - II dymitriada
1607 - sprecyzowanie jednego z artykułów henrykowskich, ze¬zwalającego szlachcie na wypo¬wiedzenie posłuszeństwa królowi
1610 – bitwa pod Kłuszynem, Żółkiewicz rozgromił Rosjan i Szwedów
1610 – śmierć Henryka IV
1613 – Michał Romanow carem Rosji
1618 (23.5) – defenstracja praska; rebalia szlachty w czechach
1618 – połączenie władztwa w Brandenburgii i Prusach Książęcych
1618-1648-wojna trzydziestoletnia
1619 – rozejm polsko-rosyjski w Dywilinie(ziemie smoleńska, czernihowska, siewierska)Rz.
1619 – pierwsza odsiecz Wiedeńska
1620 (8.11) – bitwa pod Białą Górą, przegrana czech
1620 – bitwa pod Cecorą; przegrana Polski w starciu z Turkami
1621 – Szwedzi zajmują Rygę (docierają do Dźwiny)
1622 – rozejm w Mittawie, Sprawa Kurlandii i Inflant
1622-1629 – duński okres wojny 30
1624 – kardynał de Richelieu przerywa walkę o władzę –Francja
1626 – atak Szwecji na prusy książęce i królewskie
1627 - zw. Floty pol. pod Oliwą
1629 – pokój polsko-szwedzki w Starym Targu
1629 – edykt łaski dla kalwinistów
1629 – rezolucja w Anglii; zakaz nakładania podatków przez króla
1630 (7) – desant Gustawa Adolfa , zajęcie pom. Zach.
1630 – dymisja Wallensteina z naczelnago wodza
1630-1635 – szwedzki okres wojny 30
1631/32 – zajęcie przez Gustawa Adolfa Czech i Bawarii
1632 (16.11) – bitwa pod Lutzen w Saksonii (śmierć króla szwecji)
1632 – atak Rosji na polski Smoleńsk;
1632 – śmierć Gustawa Adolfa
1634 – pokój wieczysty w Polanowie (polsko-rosyjski)
1635 – pokój Szwecji i Ligi Katolickiej
1635 – 20-letni rozejm w Sztumskiej Wsi (polsko-szwedzki)
1635-1648 – francuski okres wojny 30
1638 – bunt przeciw tyranii królewskiej w Szkocji
1640 – zwołanie 2 kolejnych parlamentów w Anglii
1640-1649 – wojna domowa w Anglii
1642 – Karol I opuszcza Londyn, wojna z parlamentem
1643-1715 – panowanie Ludwika XIV
1645 – Karol I przegrywa z Cromwellen pod Naseby
1648 – powstanie na Ukrainie (Sicz)
1648 (24.10) – pokój westfalski (kończy wojnę 30)
1648 (1-10) – wygrana Kozaków pod Żółtymi Wodami, Korsuniem
1648-1653 – fronda, powstanie we Fr. Przeciw władzy absolutnej
1649 (30.1) – stracenie Karola I
1649 (3) – kapitulacja parlamentu Paryskiego wobec dworu
1649 (19.5) – Anglia republiką
1651 – uchwalenie aktu nawigacyjnego
1651 (30.6) – bitwa pod Beresteczkiem, wygrana Polaków
1652 (2.6)– klęska wojsk polskich pod Batohem
1652 – zerwanie sejmu przez W.Sicińskiego - veto
1654 – ugoda w Perejasławiu; wcielenie części Ukrainy do Rosji
1653-1658 – Cromwell protektorem Anglii
1655 – Rosjanie zajmują Smoleńsk, Wilno, Grodno
1655 – wkroczenie Szwecji do Polski (Potop)
1655 (31.12) – konfederacja przeciw Szwedom w Tyszowcach
1655 – bitwa pod Kołem (pol-szwedzka)
1655 - ugoda w Kiejdanach
1657 – traktaty w Welawie i Bydgoszczy (z Brandenburgią)
1658 – ugoda polsko-kozacka w Hadziaczu(kijow., bracław., czernihow.)Księstwo Pruski
1658 – wygrana Francji w wojnie z Hiszpanią
1658 – konstytucja o wygnaniu arian
1659 – przywrócenie monarchii stuartowskiej w Anglii
1660 – Karol II na tronie Anglii
1660 (3.5) – traktat pokojowy polsko-szwedzki; koniec Potopu
1660 – powtórny atak rosyjski na Ukrainę
1661 – zlikwidowanie stanowiska 1 ministra we Francji
1665-1666 - rokosz Lubomirskiego - załamanie się planów wzmocnienia rządów central¬nych w Rzeczpospolitej - począ¬tek oligarchii magnackiej
1666 – bitwa pod Mątwami; woj. Król. Pokonane przez rokoszan
1667 – rozejm polsko-rosyjski w Andruszowie
1668 – abdykacja Jana Kazimierza; wyjazd do Francji
1672 – atak Turcji na RP, zajęcie Kamieńca Podolskiego
1673 – bitwa pod Chocimiem, wygrana Polski w starciu z turkami
1679 – zakaz aresztowania bez pis. nakazu sądowego
1683 (9) – 2 odsiecz Wiednia
1685 – uchylenie edyktu nantejskiego we Francji
1686 – powstanie opozycji antyfrancuskiej
1686 – pokój z Rosją (pokój Grzymułtowskiego)
1688 – sławetna rewolucja w Anglii; ucieczka Jakuba II
1689 – ustawa o prawach
1699 – pokój w Karłowicach; (polsko-turecki)
1701 – ustawa o następstwie tronu
1791 - Zaręczenie Wzajemne Obojga Narodów - ustanowienie wspólnej administracji i armii dla Polski i Litwy