Nietoperze są jedną z najbardziej interesujących grup ssaków z co najmniej kilku powodów, zarówno racjonalnych, jak i „baśniowych”: jako jedyne ssaki posiadają zdolność aktywnego i bardzo zręcznego lotu; są aktywne o zmierzchu i nocą; w ciemnościach orientują się wysyłając i odbierając ultradźwięki (ta umiejętność zwana jest echolokacją), co umożliwia im także znajdowanie i polowanie na owady, którymi się żywią; zapadają w sen zimowy, który może trwać do 6 miesięcy; dla „laika” są zwierzętami tajemniczymi, łączonymi w wierzeniach ludowych ze złymi mocami (demony zwykle mają skrzydła nietoperzy), uważane są – obok czarnych kotów – za nieodłączne atrybuty wiedźm i czarownic; no i oczywiście, wkręcają się we włosy. Spośród 22 krajowych gatunków nietoperzy, aż 17 występuje na terenie Ojcowskiego Parku Narodowego. Stanowi to więcej niż 1/3 gatunków ssaków zamieszkujących Park. Spotkać tu można następujące gatunki: podkowiec mały i duży, nocek duży, Bechsteina, orzęsiony, wąsatek, Brandta, Natterera, łydkowłosy i rudy, mroczek późny i pozłocisty, borowiec wielki, borowiaczek, gacek brunatny i szary oraz mopek. Wszystkie nietoperze podlegają ścisłej ochronie prawnej. Ochrona wielu z nich ma znaczenie w skali europejskiej, co spowodowało, że obszar Ojcowskiego Parku Narodowego został zaproponowany do włączenia do sieci NATURA2000. Obfitość nietoperzy wynika przede wszystkim z dużej liczby jaskiń na terenie Parku. Są one wykorzystywane przez nietoperze jako zimowe schronienia. Tylko dwa gatunki – borowiec wielki i borowiaczek – zimują w głębokich, dobrze izolowanych od chłodów dziuplach starych drzew lub na strychach budynków. Rezerwaty ścisłe Parku dają nietoperzom letnie schronienia: są to często dziuple czy nawet szpary pod korą odstającą na sędziwych drzewach. Inne kryjówki lub miejsca na założenie kolonii lęgowych znajdują one w rozpadlinach skalnych, na strychach budynków, w budkach ptasich, pod okapami domów; czasem wystarczają im szczeliny pod odstającymi deskami, którymi „obity” jest dom lub pod zamkniętymi przez dłuższy czas okiennicami. Nietoperze są aktywne o zmierzchu i nocą; w ciemnościach orientują się wysyłając i odbierając odbite od przeszkód dźwięki, niesłyszalne dla ludzkiego ucha (ultradźwięki). Zdolność tę nazywamy echolokacją. Jej zasięg zwykle nie przekracza kilkunastu metrów, dlatego też lot większości nietoperzy, zwłaszcza tych polujących nisko nad ziemią lub wśród roślin, nie jest zbyt szybki. Są one za to bardzo zwrotne; ułatwia im to unikanie wyłowionych z ciemności przeszkód oraz pogoń za zdobyczą. Na łowy wylatują zwykle o zmierzchu, szukając zdobyczy na brzegu lasu, obok zabudowań, nad wodą, przy zapalonych latarniach itd. Wszystkie krajowe nietoperze żywią się owadami, nawet tak dużymi jak chrabąszcz majowy. W ciągu nocy jeden nietoperz może zjeść do 3500 drobnych owadów, np. komarów. Potencjalną zdobycz odnajdują używając echolokacji. Swoje ofiary łowią nie tylko w locie, lecz również zbierają je z liści, pni drzew, murów, ścian i ogrodzeń oraz z powierzchni wody. Zdobycz łapią bezpośrednio pyszczkiem lub używając błon lotnych jak sieci. Małe owady zjadane są w locie, większe zaś w upatrzonych, stałych miejscach, gdzie czasem gromadzą się odpadki z takich uczt. Nietoperze jako jedyne ssaki posiadają zdolność aktywnego i bardzo zręcznego lotu. Służą im do tego celu specjalnie przekształcone kończyny przednie, o silnie wydłużonych palcach spiętych błoną lotną; błona ta ciągnie się wzdłuż boków, łącząc tylne nogi i ogon.
