Składniki odżywcze Początek drogi ku zdrowemu, pełnowartościowemu żywieniu to właściwy dobór produktów żywnościowych. Wymaga on pewnych informacji, związanych ze składem artykułów spożywczych i potrzebami ludzkiego organizmu. Poniżej przedstawiony jest krótki wstęp do nauki o żywieniu. Białka (proteiny) Białka są najważniejszym budulcem wszelkiego życia. Pojęcie to obejmuje liczne grupy związków organicznych składających się z aminokwasów, odgrywających istotną rolę w strukturze i funkcjonowaniu tkanki komórkowej, mięśni i organów. Również hormony i enzymy potrzebne w toku rozmaitych procesów przemiany materii składają się z przeważającej części białek. To samo dotyczy zawartych w krwi przeciwciał, służących do obrony organizmu przed zarazkami chorobotwórczymi. Jednak białka to nie tylko budulec. W wielu wypadkach przyczyniają się one do pokrycia zapotrzebowania organizmu na energię. Jeśli dostarczamy organizmowi za mało tłuszczów i węglowodanów, czerpie on energię właśnie z rezerw białkowych. Skutkiem tego negatywnego procesu jest zmęczenie, anemia, podatność na choroby, zahamowanie wzrostu, zanik mięśni oraz problemy z gojeniem się ran. Nadmiar białka dostarczanego organizmowi powoduje natomiast nadprodukcję kwasu moczowego i mocznika, a tym samym większe obciążenie nerek. Może się to skończyć np. reumatyzmem. Właściwie pojmowane pojęcie ?zdrowe żywienie? nie stwarza niebezpieczeństwa powstania ani niedoboru, ani nadmiaru białka. Przyjmowane wraz z pożywieniem białka są rozkładane w procesie trawienia elementy podstawowe, czyli aminokwasy, wchłaniane przez krew i transportowane ? tam, gdzie są potrzebne. Tu aminokwasy zastają przetworzone z powrotem na białka. Aby białka te mogły powstać, organizm potrzebuje dwudziestu różnych aminokwasów, ośmiu z nich nie potrafi samodzielnie wyprodukować. Aminokwasy te są niezbędne dla życia, to znaczy, że muszą być dostarczone organizmowi wraz z pożywieniem. Proteiny zwierzęce zawarte w mleku, mięsie i jajach mają podobny skład jak proteiny ludzkie, a zatem wyróżniają się wysoką wartością biologiczną. W ich skład wchodzi zwykle dwadzieścia aminokwasów, a więc także i tych osiem niezbędnych. Ale produktów zwierzęcych nie wolno spożywać bez umiaru. Tłuste mięso, żółtko jaja i podroby zawierają prócz protein także cholesterol, który ze względów zdrowotnych należy spożywać tylko w bardzo ograniczonym zakresie. Cholesterol jest bowiem również produkowany przez sam organizm. Produkty pochodzenia roślinnego w ogóle nie zawierają cholesterolu. Ponieważ jednak roślinom brakuje takiego czy innego aminokwasu, musimy uciec się do kilku sztuczek, aby dostarczyć naszemu organizmowi tego, czego naprawdę potrzebuje. Niedobór aminokwasów możemy w prosty sposób zniwelować dzięki prawidłowej kombinacji spożywanych produktów pokarmowych pochodzenia roślinnego.
Oto Referat : Białka - Tłuszcze - Węglowodany - składniki odżywcze - Witaminy - Składniki mineralne - Woda - Kwasy organiczne Substancje te powinny być zawarte w surowcach lub dodane w procesie technologicznym, w celu uzyskania pełnowartościowego wyrobu gotowego, będącego produktem gotowym. Człowiek jest organizmem zaliczanym do grupy cudzożywnych oznacza to, że aby spełnić swe funkcje życiowe musi otrzymywać pokarm z zewnątrz. Rola, jaką spełnia pokarm - Zaopatruje organizm w składniki potrzebne do budowy i odbudowy komórek i tkanek nowych oraz zastępowania i odbudowy komórek uszkodzonych. - Pożywienie dostarcza składników koniecznych do wytwarzania energii potrzebnej dla zachowania funkcji fizjologicznych człowieka oraz aktywności jednostki i innych czynników warunkujących zdrowie fizyczne i psychiczne. - Dostarcza składników potrzebnych do podtrzymywania procesów regulujących zachodzące w organizmie przemian biochemicznych. Produkty spożywcze dostarczające podstawowe składniki pokarmowe: Mięso Jaja BUDULCOWE Ryby (białka) Drób Mleko Nasiona roślin strączkowych Mąka Kasza Pieczywo ENERGETYCZNE Cukier buraczany (węglowodany) Ziemniaki Miód Ciastka Słodycze Smalec Łój wołowy ENERGETYCZNE Margaryna (tłuszcze) Masło Tran Świeże owoce REGULUJĄCE Świeże warzywa (witaminy) Prawidłowe funkcjonowanie organizmu człowieka zależy w dużej mierze od ilościowego i jakościowego składu pożywienia. Zubożenia tego składu mogą powodować głód jakościowy lub ilościowy. Składniki mineralne Składniki mineralne żywności – są to substancje chemiczne pochodzenia nieorganicznego. Składniki mineralne nazywane inaczej pierwiastkami biogennymi czyli odgrywającymi rolę w regulowaniu czynności fizjologicznych organizmu. Podział składników mineralnych. Składniki mineralne klasyfikuje się na dwie grupy: · Makroskładniki · Mikroskładni Ze względu na rolę w organizmie człowieka składniki mineralne dzieli się na: · Niezbędne makroskładniki · Niezbędne mikroskładniki 1) Niezbędne makroskładniki – spełniają w organizmie człowieka funkcje materiału budulcowego, głównie wapń, magnez. Są elementem wchodzącym w skład zębów, kości, włosów oraz krwi (np. hemoglobina zawiera żelazo, potas, sód, chlor, wpływają na właściwości fizykochemiczne roztworów komórkowych. 2) Niezbędne mikroskładniki – pierwiastki śladowe: miedź, cynk, mangan, jod, fluor, selen, spełniają ważne funkcje biochemiczne w organizmie na poziomie komórki. Jony tych pierwiastków uczestniczą w reakcjach nerwowych organizmu człowieka, ponadto wchodzą w skład hormonów. SKŁADNIKI MINERALNE MAKROSKŁADNIKI MIKROSKŁADNIKI (makroelementy) (mikroelementy) Wapń miedź Fosfor cynk Magnez jod Chlor mangan Siarka kobalt Sód fluor Potas c chrom żelazo selen