Scharakteryzuj wpływ wysokości nad poziomem morza na temperaturę powietrza przy powierzchni Ziemi >

Wysokość n.p.m. i warunki orograficzne Wraz ze zwiększaniem wysokości nad poziomem morza temperatura powietrza spada w granicach 0,6-1,0°C/100 m. Dzieje się tak, ponieważ powietrze w troposferze ogrzewa się od podłoża, a nie bezpośrednio od promieniowania słonecznego.  W górach występują więc niższe temperatury niż na nizinach. Oprócz wysokości bardzo istotne znaczenie ma układ rzeźby terenu. Łańcuchy górskie i tereny wyżynne stanowią przeszkodę dla poruszających się poziomo mas powietrza. Na przykład Himalaje stanowią praktycznie przeszkodę nie do pokonania dla wymiany mas powietrza między wnętrzem Azji a Niziną Gangesu i Półwyspem Indyjskim. Wymuszenie wznoszenia się przepływających mas powietrza przez przeszkody orograficzne wywołuje bądź intensyfikuje proces kondensacji pary wodnej (powstawania chmur) i powoduje wzrost sum opadów.  Zwiększenie prawdpodobieństwa opadów w wyżej położonych obszarach następuje również dlatego, że masy wilgotnego powietrza z zachmurzeniem przepływają wolniej wskutek hamowania ich przez wyniesione wyżej tereny. Warto dodać, że zwiększanie się sum opadów następuje w wysokich górach tylko do pewnej wysokości (np. w Tatrach do około 1800 m n.p.m.), gdyż wyższe partie położone są powyżej najczęstszego poziomu kondensacji i podstawy chmur opadowych.  Duże znaczenie w przypadku opadów, a także wiatru, ma ekspozycja stoków. Ich wystawienie w kierunku, z którego następuje napływ wilgotnych mas powietrza powoduje wyraźne zwiększenie wysokości opadów, z kolei na stokach osłoniętych opady są wyraźnie mniejsze.  Przykładów tego typu zjawiska na Ziemi jest bardzo dużo, gdyż jest ono bardzo powszechne, obserwowane nawet w stosunkowo niewysokich wzniesieniach. Najbardziej jaskrawymi przykładami mogą być zachodnie stoki Gór Skandynawskich, Gór Nadbrzeżnych, Kaskadowych czy Sierra Newada w Ameryce Pn., And Patagońskich w Ameryce Pd., pd.-wsch. wybrzeża Grenlandii.  Charakterystycznie kształtują się elementy pogody w określonych formach rzeźby terenu. Na przykład w kotlinach i zagłębieniach terenu występują większe amplitudy temperatury w ciągu doby niż na otaczających je wyniesionych wyżej obszarach. W nocy notuje się silniejsze spadki temperatury (często tworzy się warstwa inwersji termicznej), a w dzień obserwuje się wyższe niż na terenach przyległych temperatury powietrza.  Efekt ten jest silniejszy w warunkach małego zachmurzenia, niewielkiej wilgotności powietrza i małej prędkości wiatru lub ciszy atmosferycznej.  Kotliny, jako osłonięte, wklęsłe formy terenu otrzymuja także niższe opady. Występują tam też częściej mgły, a wiatry są słabsze.