Światełka w mroku dziejów

Zacznijmy od trochę dziwnego pytania: jak przyszłe pokolenia nazwą epokę, w której teraz żyjemy? Epoką atomu, informatyki, lotów kosmicznych? Może ta nazwa będzie się wiązała z jakimś osiągnięciem technicznym naszych czasów, które potomni uznają za najdonioślejsze. To nic nowego. Tak właśnie powstały nazwy najdawniejszych epok w dziejach człowieka : epoka kamienia łupanego ( inaczej "paleolit"), epoka kamienia gładzonego ( inaczej "neolit" ), epoka brązu. I wreszcie epoka żelaza, kiedy już nie tylko kamień, ale także metale były materiałami, z których pierwotny człowiek wytwarzał potrzebne mu narzędzia, broń i ozdoby. Te wielkie osiągnięcia naszych dalekich ( jakże dalekich!) przodków wyznaczały ważne etapy rozwoju ludzkości.
Wymienione epoki trwały wiele tysięcy lat(najdłuższy był paleolit). To prehistoria (przed -historia) - czasy, gdy nie było jeszcze państw, choć w różnych częściach świata ludzie tworzyli grupy żyjące z łowiectwa i zbieractwa, później także z uprawy ziemi i hodowli zwierząt. Ich kulturą materialną (tzn. właśnie zdobyczami technicznymi) oraz ich sztuką zajmują się archeolodzy, odnajdujący pozostałości dawnych wytworów człowieka głęboko pod ziemią.

W jaskiniach południowo - zachodniej Francji i północnej Hiszpanii odnaleziono pierwsze... galerie wspaniałego malarstwa sprzed 15 000 - 20 000 lat. Zachwyciło ono największych artystów XX wieku. Nie były to takie obrazy, jakie oglądamy w muzeach, lecz malowidła wykonane na chropawych ścianach jaskiń w świetle łuczywa za pomocą palców albo wiązek zwierzęcej sierści, farbami z minerałów pozyskiwanych z ziemi: brązami, czerwienią, żółcieniem, czernią i bielą. Rysunki przedstawiają zwierzęta: bawoły, bizony, krowy, konie, jelenie - malowane albo dla celów magicznych (by zapewnić myśliwemu powodzenie w łowach), albo kultowych, czyli związanych z wiarą i obrzędami pradawnych ludzi. Nie wiemy tego na pewno, a uczeni do dziś toczą spory na ten temat. Malarstwo jaskiniowe z pogranicza Francji i Hiszpanii to największe osiągnięcie sztuki prehistorycznej. Największe, ale nie jedyne. Wspaniałe, zadziwiające swoją doskonałością dzieła ziemia odsłoniła przed nami po wielu tysiącleciach i gdzie indziej: w Azji i Afryce, często w miejscach obozowania dawnych myśliwych.

Są to pochodzące z różnych czasów malowidła, ryty na skale, drobne rzeźby przedstawiające bardzo uproszczone figurki ludzi i zwierząt, rzeźbione w kamieniu, a później także w rogach i kościach upolowanych zwierząt. Wśród odkrytych rzeczy najciekawsze wydają się jednak pięknie zdobione narzędzia, przedmioty codziennego użytku (np. naczynia gliniane) i broń. Dlaczego? Bo to one przede wszystkim świadczą o rodzącej się stopniowo potrzebie piękna na co dzień.

Zapytajmy jeszcze: jak żyli, gdzie mieszkali ludzie z tych odległych czasów? W ciągu wielu tysiącleci, gdy niemal jednym zajęciem człowieka były polowania na dzikie zwierzęta, ludzie wędrowali ich śladem. żyli pod gołym niebem albo w jaskiniach. Gdy nauczyli się uprawiać ziemię i hodować zwierzęta, zaczęli budować domostw, najpierw ziemianki, później domy drewniane, które łączyły się następnie w stałe osady i grody obronne. W Polsce takim ogromnym grodem z epoki żelaza (ok. 650 r.p.n.e.) był Biskupin w pobliżu Gniezna. Przy grodach powstały cmentarze, na których grzebano zmarłych.Obok ich ciał kładziono przedmioty codziennego użytku - ozdoby i broń - które, zgodnie z wierzeniami, miały i się przydać i po śmierci. Przedmioty te są ważnym źródłem naszej wiedzy o prehistorii.
KONIEC!!!