2. znaczenie witamin dla zdrowia człowieka. A- Zapewnia prawidłowe funkcjonowanie naskórka, widzenie oraz wzrost. D-Reguluje gospodarkę wapniowo-fosforową, kieruje metabolizm tkanki kostnej, stymuluje wchłanianie wapnia E- Rola w utlenianiu biologicznym, wpływ na płodność, chroni przed poronieniem, wpływa na pracę mięśni . K- Odpowiada za krzepnięcie krwi, oddychanie wewnątrzkomórkowe 3. Trawienie tłuszczy odbywa się w dwunastnicy i jelicie cienkim pod wpływem enzymów lipolitycznych (lipazy, fosfolipazy). Trawienie białek rozpoczyna się w żołądku, a kontynuowane jest w dwunastnicy. W trawieniu węglowodanów biorą udział enzymy amylolityczne. Odpowiadają one za hydrolizę wiązań glikozydowych w cukrach, w środowisku obojętnym (jama gębowa) oraz lekko zasadowym (dwunastnica, jelito cienkie).
białka : soja wśród roślin (także tofu, jogurty i napoje sojowe) fasola oraz warzywa strączkowe mleko i produkty mleczne ryby są lekkostrawne mięso Tłuszcze : oliwę z oliwek olej sojowy, olej słonecznikowy, olej z pestek winogron orzechy i pestki sałata, ogórek, pomidor, papryka, bakłażan, Cukry (węglowodany): chleb kefir mleko maślanka ser twarogowy płatki mąka makaron kasza dżem Witamina A - wzmaga wzrost i witalność. - pomaga organizmowi eliminować infekcje. - ważna dla procesu widzenia i dla eliminowania ślepoty zmierzchowej. - pomaga kościom, zębom, włosom i skórze. - utrzymuje wątrobę i organy rozrodcze w zdrowiu. - niezbędna w czasie ciąży i laktacji. - neutralizuje działanie wolnych rodników. Pokarmy bogate w witaminę A: zielone i żółte owoce oraz warzywa, produkty mleczne, ryby, tran z dorsza, suszone morele, szpinak, świeża marchewka. Witamina B1 - tiamina - niezbędna do metabolizmu węglowodanów. - niezbędna dla utrzymania napięcia mięśni oraz wzrostu. - niezbędna dla prawidłowego rozwoju dzieci. - pomaga we wszystkich typach stresu. - stabilizuje apetyt poprzez poprawę procesu trawienia oraz przyswajania składników odżywczych. - niezbędna dla utrzymania płodności i laktacji. - utrzymuje w dobrej kondycji system nerwowy, mózg, mięśnie i serce. - pomaga rozwijać umiejętność koncentracji oraz indywidualne zdolności do nauki. Pokarmy bogate w witaminę B1: melasa, drożdże piwne, ryż, ryby, drób, orzeszki ziemne, zarodki zbóż, nasiona słonecznika, orzechy brazylijskie. Witamina B2 - ryboflawina - niezbędna do trawienia i metabolizmu białek, tłuszczów i węglowodanów. - niezbędna do procesu oddychania komórkowego. - niezbędna do produkcji czerwonych ciałek krwi. - korzystna dla procesu widzenia. - utrzymuje w zdrowiu skórę, paznokcie i włosy. - wspomaga wzrost i rozmnażanie. Pokarmy bogate w witaminę B2: melasa, migdały, pełne ziarno, brukselka, drożdże piwne. Witamina B3 - niacyna - pomaga w metabolizmie i przekształcaniu białek, tłuszczów oraz węglowodanów. - wspomaga pracę układu trawiennego. - niezbędna do utrzymania w prawidłowym stanie skóry oraz języka. - niezbędna do produkcji kortyzonu, insuliny oraz męskich i żeńskich hormonów płciowych. - niezbędna do prawidłowego funkcjonowania systemu nerwowego oraz mózgu. - poprawia krążenie i redukuje poziom cholesterolu. Pokarmy bogate w witaminę B3: drożdże piwne, ryby szelfowe, mleko, produkty mleczne, drób, rabarbar, piersi kurcząt, prażone orzeszki ziemne. Witamina B5 - kwas pantotenowy - wspomaga prawidłowy wzrost. - niezbędna do przekształcania pokarmu w energię. - pomaga organizmowi zwalczyć infekcje i choroby. - pomaga leczyć rany. - pomaga rozwijać funkcje centralnego systemu nerwowego. - niezbędna do funkcjonowania nadnerczy. - rozwija zdolność organizmu do walki ze stresem. - chroni komórki przed uszkodzeniem spowodowanym promieniowaniem. - przedłuża życie. Pokarmy bogate w witaminę B5: drożdże piwne, łosoś, warzywa strączkowe, zarodki zbóż, pełne ziarna, gotowane pieczarki, jagody bzu czarnego, sok pomarańczowy. Witamina B6 - pirydoksyna - utrzymuje w zdrowiu skórę, zęby, mięśnie i nerwy. - niezbędna do prawidłowego przyswajania witaminy B12. - niezbędna do produkcji przeciwciał i czerwonych ciałek krwi. - ważna dla metabolizmu i przekształcania węglowodanów, tłuszczu i białek. - niezbędna do utrzymania prawidłowego poziomu sodu i fosforu które regulują objętość płynów ustrojowych. Pokarmy bogate w witaminę B6: melasa, drożdże piwne, warzywa liściowe, zarodki zbóż, pełne ziarna, śliwki, ryż, groszek. Witamina B12 - kobalamina - wspomaga wzrost. - energetyzuje. - pomaga produkować czerwone ciałka krwi i zapobiega anemii. - produkuje i regeneruje komórki krwi. - wspomaga funkcje żelaza oraz deponowanie witaminy A w tkankach. - utrzymuje w zdrowiu system nerwowy. - niezbędna do metabolizmu węglowodanów, tłuszczów i białek. - pomaga rozwijać koncentrację i pamięć. Pokarmy bogate w witaminę B12: ser żółty, ryby, mleko, produkty mleczne, tuńczyk, jajka. Witamina C - kwas askorbinowy - pomaga zabezpieczać i reperować tkankę łączną, kości, mięśnie i naczynia. - wspomaga gojenie ran i oparzeń. - chroni ciało przed infekcjami wirusowymi, bakteryjnymi i ich toksynami. - poprawia twardość kości i zębów. - pomaga obniżyć poziom cholesterolu we krwi. - wpływa na produkcję komórek krwi. - niezbędny do produkcji adrenaliny. - wspomaga organizm w sytuacjach stresowych. - przedłuża żywotność komórek. - każdy papieros może zniszczyć od 25 do 50 mg witaminy C. Pokarmy bogate w witaminę C: owoce cytrusowe, świeża papaja, truskawki, melon, zielona papryka, brokuły gotowane na parze. Witamina D - rozpuszczalna w tłuszczach. - przyswajana z dietą lub tworzona dzięki działaniu słońca. - pomaga organizmowi przekształcać witaminę A, wykorzystywać wapń i fosfor. - pomaga utrzymać prawidłową pracę systemu nerwowego oraz prawidłową pracę serca. Pokarmy bogate w witaminę D: sardynki, łosoś, tran z dorsza, tuńczyk, mleko. Witamina E - tokoferol - niezbędna dla procesów rozmnażania. - wzmaga płodność mężczyzn i kobiet. - pomaga przywrócić potencję u mężczyzn. - wpływa na laktację. - chroni komórki krwi. - wspomaga gojenie ran. - zatrzymuje tlen dla organizmu. - chroni przed poronieniami, spowolnieniem umysłowym, pesymizmem i odczuwaniem lęku. - wspomaga ochronę płuc i innych tkanek przed wpływem zanieczyszczeń środowiska. - pomaga eliminować złogi cholesterolu z tętnic oraz walczy z tworzącym się twardnieniem tętnic i tętniczek. Pokarmy bogate w witaminę E: ciemnozielone warzywa, jaja, zarodki zbóż, oleje roślinne, owies, olej słonecznikowy, orzeszki ziemne, pomidory, olej z zarodków zbóż. Witamina F - nienasycone kwasy tłuszczowe - wspomaga utratę wagi. - dostarczana do organizmu z tłuszczami w formie, która jest łatwo metabolizowana. - pomaga utrzymać zdrową skórę i zdrowe włosy. - zwalcza choroby serca. - chroni tętnice przed odkładaniem się złogów cholesterolu. - chroni naczynia krwionośne przed zakrzepami. - przekształca wapń w postać przyswajalną dla komórek. - niezbędna do prawidłowego funkcjonowania niektórych gruczołów, szczególnie nadnerczy i tarczycy. Pokarmy bogate w witaminę F: oleje roślinne (słonecznikowy, sojowy, kukurydziany), zarodki zbóż, ziarna słonecznika. Witamina K - odpowiedzialna za utrzymanie prawidłowej funkcji systemu krążenia. - pomaga w zapobieganiu krwawieniom wewnętrznym i krwotokom. - wspomaga gojenie stłuczeń. - pełni istotną rolę w zachowaniu długowieczności. - niezbędna do prawidłowego funkcjonowania wątroby. Pokarmy bogate w witaminę K: zielone warzywa liściaste, olej słonecznikowy, melasa, jogurt, owies. Witamina P - bioflawonoidy - wraz z witaminą C wpływa na wzmocnienie naczyń kapilarnych oraz tkanki łącznej. - pomaga szybko zwalczyć grypę i przeziębienia. - pomaga w leczeniu odmy tkanek i zawrotów głowy. - wzmaga odporność na infekcje. - chroni przed krwawieniem dziąseł. - wpływa na prawidłową funkcję tętnic, na krążenie krwi, obniżenie poziomu cholesterolu. Pokarmy bogate w witaminę P: owoce cytrusowe, warzywa, truskawki, żurawiny, papryka, winogronay Białka: żołądek (enzym podpuszczka - ścina białko zawarte w mleku) żołądek (enzym pepsyna - rozrywa długie łańcuchy białkowe zapoczątkowując proces ich rozkładu) Tłuszcze: Dwunastnica (enzym lipaza - produkowany w trzustce - rozkłada tłuszcze do postaci glicerolu i kwasów tłuszczowych) Cukry: Jama ustna (enzym ptialina - produkowana przez ślinianki - zapoczątkowuje rozkład wielocukru - skrobi) Dwunastnica (enzym amylaza - produkowany w trzustce - rozkłada wielocukry do postaci prostszej)
