Hagiografia
Najbardziej bodaj znanym w Polsce przykładem żywopisarstwa jest " Legenda o św. Aleksym". Pierwotnie tekst ten powstalw Syrii około V w. Opowiesc o synu bogatego patrycjusza, ktoryw dniu slubu porzuca małżonkę, rodziców i majątek, szybko rozpowszechnia sie w świecie chrzescijanskim. W wieku VIII lub IX bohater tej legendy zyskał miano Aleksego (gr. alexis, czyli obrona, opieka), zas w wieku X opowiesc ta dotarła do Europy Zachodniej. Nie jest ona również obca polskiej loteraturze średniowiecznej, co stanowi wyraźny dowód na uniwersalizm kultury średniowiecznej. Motyw, ktory raz zyskal popularnosc, docierał wówczas do najdalszych zakątków chrześcijańskiego universum.
Hagiografia, tak jak kazdy gatunek literacki, rzadzila sie wlasnymi prawami. Utwór rozpoczyna inwokacjia do Chrystusa z prośba o pomoc w przedstawieniu zycia Świetego. Czesc zasadnicza to opowiesc o zyciu Aleksego. Tu znajdujemy informacje o pochodzeniu świetego, odkrywami motywy, ktore kierowaly nim przy wyborze drogi zyciowe. Aleksy ucieka od doczesnego zycia, rozdaje swoje stroje i pieniadze ksiezom, klerykom i zebrakom, by stac sie najubozszym z nich. Dzieki takiemu postepowaniu cieszy sie boską opieka, czego dowodem jest epizot z Matka Boska schodzącą z ikony. Ostatecznie Aleksy w skrajnej nedzy umiera pod schodami domu swojch rodzicow, ktorzy w zebraku nie rozpoznali syna. Śmierci sw. Aleksego towarzyszyly nadzwyczajne znaki: jego cialo wydawalo cudowny zapach, ktory uzdrawial chorych, nikt tez nie potrafił wyjac z rak umarłego trzymanego przez Niego listu itd.
Legenda o św. Aleksym chodz w polskiej wersji niedokonczona, stanowi wrecz modelowy przyklad legendy o swietym. Inwokacja, opis ascetycznego zycia i w koncu cudowna smierc staną sie podstawowymi elementami opowiadan hagiograficznych.