1) Zdania oznajmujące. Tworzymy je dzięki odmienionemu czasownikowi posiłkowemu haben lub sein (drugie miejscu w zdaniu, jak każde orzeczenie) i imiesłowowi czasu przeszłego Partizip II, któy ląduje na koniec zdania. haben |sein ich habe | bin du hast | bist er/sie/es hat | ist wir haben | sind ihr habt | seid sie/Sie haben | sind Partizip II tworzy się za pomocą przedrostka ge- i końcówki -(e)t dla czasowników regularnych (baden -> gebadet, arbeiten -> gearbeitet itd). Te nieregularne trzeba zapamiętać ;) haben używamy m.in. wtedy, gdy mamy czasownik zwrotny: Ich habe mich gewachen - myłam się - czynność wyraża bezruch: du hast geschlafen - spałaś a sein używamy, kiedy mowa o czynności wyrażającej ruch, zmianę stanu: Sie ist eingeschlafen - zasnęła Wir sind zur Schule gefahren - pojechaliśmy do szkoły Schemat zdania oznajmującego: Podmiot (lub inna część zdania, którą chcemy podkreślić) - orzeczenie (koniecznie!) - podmiot, jeśli nie był pierwszy - reszta zdania - Partizip II Porównaj: Ich habe gestern einen Kuchen gebacken. Gestern habe ich einen Kuchen gebacken. 2) Zdania pytające. W niemieckim we wszystkich czasach stosujemy inwersję - zamieniamy podmiot i orzeczenie miejscami: Sie sind aufgestanden (wstali) Sind sie aufgestanden? (czy wstali?) Jeśli chodzi o pytania szczegółowe - postępujemy tak samo, tylko że na początek dodajemy jeszcze zaimek pytający (np. wer - kto, wo - gdzie, wohin - dokąd itp) Wir sind heute um 10 Uhr nach Hause zurückgekommen. (Przy okazji - jeśli czasownik jest rozdzielnie złożony, to po przedimki - tutaj po zurück - dajemy -ge-) Wróciliśmy dzisiaj o 10 do domu. Wann seid ihr nach Hause zurückgekommen? Kiedy wróciliście do domu? Schemat zdania pytającego: Zaimek pytający (jeśli jest) - orzeczenie - podmiot - reszta zdania - Partizip II ? 3) Zdania przeczące. W niemieckim możemy przeczyć dwoma sposobami: za pomocą kein, które umieszczamy przed rzeczownikiem i odmienia się jak ein/eine/ein (stawiamy po prostu "k" przed nimi): Ich habe kein Buch gelesen. Nie przeczytałam książki. Sie haben keinen Hund gekauft. Nie kupili psa. Albo za pomocą nicht,które w tym czasie umieszczamy przed Partizip II: Du hast deine Hausaufgaben nicht gemacht - nie zrobiłeś zadania domowego. Schemat zdania z nicht: Podmiot (lub inna część zdania, którą chcemy podkreślić) - orzeczenie (koniecznie!) - podmiot, jeśli nie był pierwszy - reszta zdania - nicht - Partizip II W razie pytań zapraszam na PW :)
