Wybitni reprezentanci pedagogiki pracy oraz ich dzieła
Pedagogika pracy jest dyscypliną naukowa, która zajmuje się wpływem pracy i rozmaitych jej rodzajów na kształtowanie się osobowości w procesie wychowania, a więc pedagogicznymi aspektami relacji; człowiek ? wychowanie ? praca. O jej przedmiocie stanowią wszystkie te układy i związki przedmiotowo - treściowe, przez które przewija się idea przygotowania człowieka do pracy zawodowej, ale również idea pomyślnego i zadowalającego udziału człowieka w tej pracy. T. Nowacki określił tę dyscyplinę jako ,,gałąź wiedzy, obejmującą całość problematyki pedagogicznej, wynikającej z zetknięcia człowieka z pracą?.
W. Okoń zdefiniował, że pedagogika pracy to ,,dyscyplina pedagogiczna, której przedmiotem badań jest praca ludzka, jej różnorodne uwarunkowania, jej wpływ wychowawczy na jednostkę (?)?.
Pedagogika pracy jako oddzielna dyscyplina pedagogiczna wykształciła się dopiero w latach siedemdziesiątych XX wieku, jednak jej rodowód jest dość długi wiąże się nierozłącznie z ruchami społecznymi, szczególnie z zagadnieniami stosunku człowieka do pracy.
Poprzedników pedagogiki pracy można szukać już w bardzo odległych czasach, przez Biblię, literaturę starogrecką i literaturę kościelną. Przekazy te zawierają wskazówki o wprowadzaniu w zawód i wychowaniu w zamiłowaniu do pracy.
Przedmiot, zadania i działy pedagogiki pracy oraz jej obszary badań.
Przedmiotem badań i zainteresowań naukowych są pedagogiczne aspekty relacji:
? człowiek ? wychowanie ? praca.
Do Najwybitniejszych twórców pedagogiki pracy należą:
Godlewski Michał, Stanisław Kaczor, Kazimiera Korabiowska ,Wanda Rachalska, Teofil Sosnowski, Stanisław Szajek, Zygmunt Wiatrowski Stefan, Michał Kwiatkowski, Krystyna Duraj-Nowacka, Franciszek Szlosek, Wincenty Okoń, Tadeusz Nowacki,
Chciałabym przedstawić wybranych przeze mnie Profesorów:
1. Prof. zw. dr hab. Krystyna Duraj-Nowakowa miejsce urodzenia Dębrowa Górnicza.
Wykształcenie: wyższe (WSP, Katowice, dyplom mgr filologii polskiej - 1967) Zawód wyuczony: polonistka i pedagog Zawód wykonywany: nauczyciel akademicki, profesor zwyczajny.
Nauczycielka języka polskiego (1967-1974)
Asystentura w Uniwersytecie Śląskim (1974-1979); dr (z wyróżnieniem) - 1979)
Adiunktura w UŚ (1980-1985)
Dr hab. (1984)
Docentura (1985-1993)
Kierownik Zakładu Pedagogiki w WSP im. KEN, Kraków (1986-1991)
Stanowisko profesora nadzwyczajnego w WSP im. KEN w Krakowie (1993-1998)
Kierownik Katedry Edukacji Początkowej w Mazowieckiej Wyższej Szkole Humanistyczno-Pedagogicznej w Łowiczu (1995-2000)
Prof. tyt. (1998)
Prof. zw. (1999)
Wicedyrektor ds. naukowych Instytutu Pedagogiki i Psychologii WSP (obecnie Akademii Świętokrzyskiej) im. J. Kochanowskiego w Kielcach (1999-2002)
Kierownik Zakładu Pedagogiki Ogólnej i Teorii Wychowania WSP (obecnie Akademii Świętokrzyskiej) im. J. Kochanowskiego w Kielcach (od 1999)
Rektor Świętokrzyskiej Szkoły Wyższej (od 2003)
Sukcesy zawodowe
Opublikowanie 17 książek autorskich oraz 9 książek pod redakcją oraz we współautorstwie
Wypromowanie 6 doktorów nauk hum. i 255 magistrów pedagogiki
Recenzentka: wniosków o profesurę (2),
dorobku habilitantów (2)
I rozpraw habilitacyjnych (5) oraz rozpraw doktorskich (4)
Dorobek naukowy
Praktyka pedagogiczna. Przewodnik dla studentów. Wyd. UŚ, Katowice 1978, ss. 138
Praktyki zawodowe w kształceniu studentów na kierunkach nauczycielskich. Wyd. UŚ, Katowice 1979, ss. 122
Samookreślenie zawodowe studentów kierunków nauczycielskich. Wyd. UŚ, Katowice 1981, ss. 146
Gotowość zawodowa nauczycieli. WN WSP, Kraków 1986, ss. 214
Kształtowanie gotowości zawodowej studentów. WN WSP, Kraków 1989, ss. 257
Kształtowanie pojęć społeczno-moralnych uczniów klas młodszych. WN WSP, Kraków 1991, ss. 313, wydanie II, tamże 1998 a
Teoria systemów a pedagogika. WN WSP, Kraków 1992, ss. 309
Tematy systemowe w przedszkolu: geneza i założenia, planowanie i realizacja. WN WSP, Kraków 1995, ss. 228; wydania: II tamże, 1997, wydanie III tamże, 1998 b, wydanie IV, tamże 1999
Procedura modelowania systemowego w dydaktyce. Wyd. Edukacyjne, Kraków 1996 a, ss. 76 Profesjonalizacja studentów przez teorie i praktyki pedagogiczne. Wyd. MWSHP, Łowicz 1996 b, ss. 213
Nagroy i oznaczenia
2Nagroda Ministra Oświaty i Wychowania - 1973
Nagroda III Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego - 1987
5 nagród JM Rektorów: UŚ, Katowice - 1981; WSP, Kraków - 1993; WSP, Kraków -1996; AŚ, Kielce - 2000; AŚ, Kielce ? 2001
3Złoty Krzyż Zasługi - 1990
4Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski- 1996
5Medal Komisji Edukacji Narodowej ? 2002
Współpraca,wyjazdy organizacje:
Współpraca wieloletnia z wiodącymi ośrodkami akademickimi w Polsce: UAM Poznań, UJ Kraków, UMK Toruń, UŚ Katowice, UW Białystok, AP Kraków
Podróże studyjne: Czechy, Niemcy, Rosja, Słowacja i Ukraina
Udział w organizacjach: Komisja Nauk Pedagogicznych PAN - członek Oddz. Krakowskiego 1988 - nadal); członek Zarządu tejże Komisji (1989-1995); Polskie Towarzystwo Pedagogiczne - członek-założyciel (1981 - nadal); członek EIC FET, tj. Światowe Centrum Doskonalenia i Dokształcania Nauczycieli (od 1988 - nadal); członek zwyczajny Kieleckiego Towarzystwa Naukowego (od 2001); członek zagraniczny Rady Naukowej Czeskiego Towarzystwa Jana Amosa Komeńskiego
2. Szlosek Franciszek
Z.: Dyrektor, nauczyciel akademicki NF.: Instytut Pedagogiki Specjalnej im. M. Grzegorzewskiej ,uczestnik wojny , ekonomistka, specjalista PR S.: 1965 Technikum Przemsłowo?Pedagogiczne w Warszawie, 1965-68 Uniwerstet Warszawski Ekonomia Polityczna, 1970-75 Politechnika Warszawska, Wydz. Mechaniczny, 1980-84 Instytut Badań Pedagogicznych w Warszawie?studia doktoranckie, 1984 doktorat, 1997 habilitacja K.: 1967-70 nauczyciel praktycznej nauki zawodu, Zespół Szkół Zawodowych w Warszawie, 1970-72 Cementownia Warszawa, z-ca kierownika działu inwestycji,1972-85 Zespół Szkół Zawodowych w "Ursusie"?nauczyciel przedmiotów praktycznych, teoretycznych, z-ca dyrektora, dyrektor, 1976-82 Ogólnopolskie Seminarium Pedagogiki Pracy, 1985-90 Instytut Kształcenia Nauczycieli?kierownik Zakładu Przedmiotów Zawodowych, od 1991 Ministerstwo Edukacji, departament kształcenia zawodowego i ustawicznego, 1968-92 red. naczelny pisma ?Szkoła Zawodowa?, 1991-2000 Politechnika Radomska, Wydział Nauczycielski?współtwórca, prodziekan ds. naukowych,
1992-94 Ministerstwo Sprawiedliwości, departament rodzinny, opiekun zakładów poprawczych i wychowawczych rejonu Katowice, od 1997 Wyższa Szkoła Umiejętności Pedagogicznych i Zarządzania w Rykach, współzałożyciel, rektor, 2000-03 Akademia Świętokrzyska, kierownik Katedry Teorii Rozwoju Zawodowego Człowieka, 2003-05 Akademia Podlaska, wicedyrektor Instytutu Pedagogiki ds. naukowych, od 2005 dyrektor Instytutu Pedagogiki Akademii Pedagogiki Specjalnej im. M Grzegorzewskiej SO.: uczestnik badań nad nauczaniem w szkołach zawodowych w ramach problemu węzłowego i CPBP, członek Rad Programowej Centralnej Komisji Egzaminacyjnej, członek zagraniczny Akademii Nauk Pedagogicznych Ukrainy, organizator wymiany i kontaktów naukowych, założyciel Towarzystwa Naukowego Polska-Ukraina, organizator Forum Polsko?Ukraińskiego, prowadzenie ogólnopolskiego Seminarium Badawczego (Szkoła Metodologiczna) organizator konferencji ?Drogi i bezdroża kształcenia nauczycieli?, ? ?Pedagogiczne i psychologiczne wyznaczniki wykształcenia zawodowego? ON.: Medal KEN, Złoty Krzyż Zasługi, Medal "Za Osiągnięcia Naukowe" Ministerstwa Oświaty i Nauki Ukrainy H.: grzybobranie, literatura satyryczna (autor tekstów kabaretowch i satyrycznych)
Napisał dzieła takie jak:
?EWOLUCJA KWALIFIKACJI NAUCZYCIELI. PIB ?
?Wstęp do dydaktyki przedmiotów zawodowych?
?Pedagogiczne i psychologiczne wyznaczniki wykształcenia edagogiczne?
3. Wincenty Okoń
ur. 22 stycznia 1914 w Chojeńcu ? polski pedagog.
Większość pracy badawczej związał z Uniwersytetem Warszawskim i Instytutem Badań Pedagogicznych. Zajmował się procesem dydaktycznym oraz jego uwarunkowaniami, kształceniem wielostronnym, historią myśli pedagogicznej XIX i XX wieku, zagadnieniami związanymi z pedeutologią, problematyką organizacji badań pedagogicznych. Współpracownik UNESCO członek Polskiej Akademii Nauk, w grudniu 2006 otrzymał tytuł doktora 6honoris causa Uniwersytetu Śląskiego
Prace pedagogiczne:
? Proces nauczania ? 1954
? U podstaw problemowego uczenia się ? 1964
? Zarys dydaktyki ogólnej ? 1968
? Kształcenie nauczycieli w Polsce ? stan i kierunki przebudowy
? Słownik pedagogiczny ? 1974
? Nauczanie problemowe we współczesnej szkole - 1987
? Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej ? 1983
? Zabawa a rzeczywistość - 1987
? Wizerunki sławnych pedagogów ? 1993
W. Okoń jest autorem teorii kształcenia wielostronnego, w myśl, której w nauczaniu należy uwzględniać stronę teoretyczną, praktyczną i emocjonalną nauczania, a nie jedynie teoretyczną.
Źródła:
? Członkowie Polskiej Akademii Nauk. Informator, Ossolineum, Wrocław 1984
4. Tadeusz Nowacki
W 1927 r. T. Nowacki ukończył Publiczną Szkołę Powszechną w Łodzi. Dalsza Jego edukacja odbywała się w Zgierzu, w Państwowym Gimnazjum im. Stanisława Staszica, po ukończeniu, którego, w 1933 r. uzyskuje świadectwo dojrzałości. Tenże rok zaowocował jeszcze jednym wydarzeniem.Rozpoczyna studia na Uniwersytecie Jagiellońskim. Swoją pracę magisterską zatytułowaną ?Rozwój świadomości społecznej dziecka warstwy robotniczej? broni w 1937 roku, uzyskując stopień magistra filozofii. Publikacja tej pracy odbywa się dwa lata później.
W trudnych wojennych latach Profesor angażuje się w pracę konspiracyjną i tajne nauczanie. Rozprawa doktorska, napisana jeszcze przed wybuchem wojny, została obroniona w 1946 roku na Uniwersytecie Łódzkim. Wówczas Tadeusz Nowacki otrzymuje stopień doktora filozofii.Po wojnie organizuje szkolnictwo na terenie Łodzi i województwa łódzkiego, uczestniczy w tworzeniu Wyższej Szkoły Pedagogicznej, w której następnie wykłada pedagogikę. Życie Profesora obfituje w prace naukowe i organizacyjne, co sprzyja kontaktom i współpracy z wybitnymi przedstawicielami pedagogiki, psychologii i innych dyscyplin. W roku 1950 rozpoczyna się bardzo istotny dział w życiu Tadeusz Nowackiego - dział problematyki kształcenia zawodowego. Tadeusz Nowacki podejmuje pracę w Centralnym Urzędzie Szkolenia Zawodowego, w którym do roku 1954 kieruje Wydziałem Kształcenia i Doskonalenia Kadr Pedagogicznych. Równocześnie jako pierwszy w Polsce zajmuje się pracami naukowymi nad zagadnieniami kształcenia politechnicznego.W roku 1960 jest już profesorem nadzwyczajnym. W 1966 roku Jego badania naukowe owocują publikacją ?Dydaktyki wojskowej? - jedynej książki o tej tematyce w skali światowej.
Podczas pracy w Instytucie Pedagogiki, gdzie organizuje zakład kształcenia zawodowego, powstaje jedno z główniejszych dzieł pedagogiki pracy pt. ?Encyklopedia Zawodów i Specjalności Szkolnictwa Zawodowego?.
W 1972 roku zorganizował Instytut Kształcenia Zawodowego; kierował nim 11 lat.
W międzyczasie Tadeusz Nowacki zaangażowany jest w pracach różnych komisji i komitetów zarówno w kraju jak i zagranicą. Współpracuje z Komitetem Nauki i Techniki, uczestniczy w posiedzeniu UNESCO, jest członkiem Rady Naukowej przy Ministrze Obrony Narodowej, prezesem Zarządu Głównego Towarzystwa Wolnej Wszechnicy Polskiej.Nie sposób przedstawić w krótkiej notatce ogromu pracy, lecz nie można pominąć Jego osiągnięć w tworzeniu nowej w Polsce dyscypliny pedagogicznej - pedagogiki pracy. Na początku lat siedemdziesiątych ubiegłego stulecia Profesor Tadeusz Nowacki tworzy dyscyplinę, której zakres wyznacza triada: Człowiek - Obywatel - Praca. Rzecz w tym, że została przez Niego utworzona szkoła naukowa - dzieło, zasługujące na najwyższe uznanie.
Profesor Tadeusz Nowacki jest autorem ponad 40 dzieł z zakresu pedagogiki, pedagogiki pracy, kształcenia zawodowego, psychologii i innych dyscyplin. Redagował ponad 100 prac oraz ponad 500 rozpraw i artykułów, publikowanych w kraju i za granicą. ?Leksykon Pedagogiki Pracy? jest datowany 2003 rokiem.
Obok pracy twórczej, zawsze ma czas na wysłuchanie młodzieży, stawiającej pierwsze kroki na drodze badań naukowych. Jego Osobowość służy przykładem dla wielu ludzi, którzy mają szczęście współpracy z Nim.