Pytania i odpowiedzi na test o feudalizmie, uniwersalizmie, zakonach, krucjatach i Ottonie

1. Przedstaw poglądy Ottona III na odnowione Cesarstwo Rzymskie
2. Opisz cztery stany średniowiecza
3, Omów znane ci średniowieczne zakony
4. Przedstaw skutki krucjat

Grupa II

1. Jaka była polityka Niemiec Wobec Słowian w X wieku ?
2. Czym był feudalizm ?
3. Czym był średniowieczny uniwersalizm
4, Podaj przyczyny wypraw krzyżowych

1.W marcu 1000 r. przybył do Gniezna „cud świata” – cesarz Otton III, wnuk Ottona I, który w 962 r. założył Święte Cesarstwo Rzymskie (łac. sacrum Imperium Romanum). Z jednej strony celem wizyty młodego monarchy była pielgrzymka do grobu jego przyjaciela, męczennika za wiarę – św. Wojciecha, ze strony drugiej zaś powodowało nim pragnienie ułożenia przyjaznych stosunków z potężnym księciem słowiańskim, Bolesławem I. Obydwaj władcy – nota bene dobrzy koledzy ze szkolnej ławy – wzięli udział w obradach, które weszły do historiografii pod nazwą Zjazdu Gnieźnieńskiego. Powzięli na nim postanowienia natury tak kościelnej jak i świeckiej, układające się w jeden spójny program ideowo-polityczny. Sygnowany przez Dwa Miecze: papieża i cesarza, wskazywał on zasadniczy kierunek, w jakim miała zmierzać Europa Wieków Średnich: w stronę Imperium.

Program ów, stanowiący fundament panowania Ottona III, zakładał restytucję Imperium Rzymskiego, mającego składać się z czterech krain: Romy, Galii, Germanii i Sclavinii. Władcy tychże krain mieli uznawać nad sobą zwierzchność papieża i cesarza. Urzeczywistniając swe zamierzenia, Otton III własnoręcznie dokonał koronacji Bolesława I na króla3, po czym powołał do życia nową metropolię z siedzibą w Gnieźnie, wraz z trzema nowymi biskupstwami. Wszystkie działania cesarza Ottona III zatwierdził „papież Sylwester przywilejem Świętego Rzymskiego Kościoła”4.

2.Stan rycerski wywodził się z drużyny, która miała za zadanie bronić księcia i ten sam cel, czyli służba wojskowa przypadła rycerstwu. Do XIII wieku stan był otwarty, co oznaczało, że jego członkiem mógł zostać każdy młody mężczyzna. Z czasem jednak do stanu rycerskiego zaczęto przyjmować jedynie „dobrze urodzonych”, tylko w Anglii stan rycerski nie został „zamknięty”. Inną sposobnością wejścia do stanu, niż przez urodzenie było otrzymanie tytułu szlacheckiego od monarchy. Pełne średniowiecze było złotym okresem dla rozwoju rycerstwa, ale XIV i XV wiek przyniósł już nieoczekiwany kryzys dla tego stanu, związany m.in. z obniżeniem roli rycerstwa na rzecz zawodowej armii. Warto dodać, że nie każdy, wojak był rycerzem, piechota to nie rycerstwo, a zaciągnięci do walki chłopi.

Duchowieństwo zresztą było jedyną w średniowieczu społeczną, wykształconą klasą. W klasztorach układano i przepisywano księgi, gromadzono biblioteki. Pracowitość zakonników w tym względzie stała się niemal symbolem, a frazeologizm „benedyktyńska cierpliwość” do tej pory funkcjonuje w naszym języku. Później pojawili się zawodowi przepisywacze książek, tak zwani kopiści, którzy swoje zajęcie traktowali jako jedno z ważnych rzemiosł.

Ze stanu duchownego wywodzili się prawnicy, uczeni i profesorowie mający wpływ na kształtowanie się poglądów ludzi średniowiecza. Ingerowali też w rozwój literatury, kultury i sztuki, dlatego w średniowiecznej kulturze przeważają elementy religijne. Łacina była powszechnym językiem Kościoła, prawa, nauki oraz piśmiennictwa i dominowała przez całe wieki średnie.

Od X wieku odrębnymi ośrodkami życia stały się miasta. Mieszczanie zamożnością i poziomem kultury dominowali nad mniej okrzesanym średnim i biednym rycerstwem. Ale i ci nie mieli znaczącego wpływu na sprawy polityczne kraju, ich prawa były ograniczone. Żadnych przywilejów nie posiadała warstwa chłopska.

3.Benedyktyni – Jest to najstarszy katolicki zakon, założony w 529 roku przez św. Benedykta z Nursji. Benedyktyni przyczynili się do rozwoju kultury europejskiej, prowadzili słynne szkoły, zajmowali się ogrodnictwem i zielarstwem.

Cystersi – Jest to zakon katolicki, wywodzący się z benedyktynów i posługujący się regułą benedyktyńską, założony w 1098 Cystersi noszą biały habit z czarnym szkaplerzem przepasanym płóciennym pasem, przez co są nazywani białymi mnichami

Dominikanie – Zakon ten został założony na początku XIII wieku. Zakon powstał w celu przeciwdziałania ruchowi albigensów, czyli heretyków. W późniejszym okresie dominikanie często sprawowali urzędy inkwizytorów. za główne swoje zadanie uważają głoszenie Ewangelii. W odróżnieniu od innych zakonów nie mają swojego zawołania ani jasno sprecyzowanej duchowości. Każdy z braci przed złożeniem profesji pozbywał się tego, co posiadał i tego, co mógłby otrzymać z dziedzictwa lub darowizny; od tego momentu wszystko, co miał, należało do całego zakonu. Celem ubóstwa było naśladowanie Chrystusa, który także nic nie posiadał.

Franciszkanie (Zakon Braci Mniejszych) - Katolicka rodzina zakonna grupująca zakony żebrzące. Pierwszy zakon powstał w 1209 roku, założony przez św. Franciszka z Asyżu.

1. wzrost religijności;
2. wzrost roli papieża na zachodzie;
3. znajdowanie nowych miejsc na osiedlenie i podniesienie bytu;
4. rozszerzenie granic Europy chrześcijańskiej;
5. zajęcie dla rycerzy;
6. nadzieja na bogactwo i wielkie łupy;
7. wzrost kontaktów handlowych z Lewantem;

Feudalizm ustrój społeczno-polityczno-ekonomiczny opierający się na hierarchicznej zależności jednostek pomiędzy sobą, istnieniu podzielonej własności ziemi i poddaństwa chłopów.
Przyczyny powstania:
państwo Karola Wielkiego, było duże, więc aby usprawnić administrację władca oddaje część terytorium swoim współpracownikom (dzieli w ten sposób państwo na 900 hrabstw, które przekazuje hrabiom). Funkcje hrabiego: sądowe, ekonomiczne (zbieranie podatków) i polityczno-wojskowe
usprawnienie systemu ekonomicznego
pierwsze immunitety (przywilej: może być sądowniczy i ekonomiczny, całkowity lub częściowy) nadawane są Kościołowi, który z założenia ma strzec hierarchii społecznej
chłop był zobowiązany do świadczeń ekonomicznych i pospolitego ruszenia na rzecz króla. Chłopi nie chcieli jednak iść do wojska, gdyż wtedy ich ziemia niszczała. Chłop – właściciel ziemi oddawał się pod opiekę rycerzowi oddając mu ziemię. Jest to tak zwana oddolna feudalizacja, czyli oddanie się chłopa pod opiekę rycerza ze względu na niebezpieczeństwo w państwie i niechęć do wykonywania służby wojskowej

Średniowieczny uniwersalizm oparty był na dominacji religii chrześcijańskiej w całej niemal Europie. Ze względu na to, iż wszystko w życiu podporządkowane było religii, światopogląd chrześcijański rządził myśleniem, odczuciami, postępowaniem i twórczością wszystkich ludzi średniowiecza. Dlatego też wszystkie występujące znaki były czytelne dla każdego chrześcijanina. Prócz tego obowiązywały te same, narzucone przez religię, normy moralne i wzorce osobowe.

odpowiedź i reakcja na agresywną politykę prowadzoną przez władców muzułmańskich :
odbicie (a dopiero potem obrona) Jerozolimy, Świętego Grobu Pańskiego i ogólnie Ziemi Świętej z rąk "niewiernych"
głoszenie religii chrześcijańskiej
obrona pogranicza Bizancjum

Interesy krzyżowców :
przeludnienie Europy a także ciągłe konflikty między władcami europejskimi (brak ziem do podziału),
chęć wzbogacenia się biednego rycerstwa,
możliwość odpuszczenia wszelkich grzechów, lecz również uzyskania błogosławieństwa za udział w krucjacie