PILNE!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!11 powłoka glebowa na ziemii i gleby strefowe astrefowe

Powłoka ziemska inaczej glebowa – część powierzchni Ziemi wraz z przylegającymi warstwami o różnych stanach skupienia, ograniczona taką głębokością i wysokością, do jakiej może sięgnąć antropogeniczna działalność człowieka. Dzielimy ją na pięć koncentrycznych obszarów zwanych geosferami; są to warstwowo ułożone na sobie powłoki różniące się składem i stanem skupienia materii. Główne geosfery powłoki ziemskiej to: litosfera - skorupa ziemska, lita powłoka skalna atmosfera - powłoka gazowa (powietrzna) hydrosfera - powłoka wodna biosfera - powłoka życia organicznego pedosfera - powłoka glebowa gleby strefowe- Na proces powstawania gleb duży wpływ mają warunki klimatyczne, szerokość geograficzna i biosfera. Podział gleb strefowych ze względu na strefę klimatyczną I równikowa: z wyrównanym klimatem i opadami ponad 100 mm na miesiąc (powyżej 2000 mm rocznie; dwa maksima opadów, deszcze zenitalne) równikowe czerwonożółte gleby ferralitowe, bogate w wodorotlenki żelaza i glinu (gleby laterytowe) II tropikalna (podrównikowa): z letnią porą deszczową i krótkim, lecz wyraźnie chłodniejszym okresem suszy podrównikowe czerwone gleby ferralitowe o małej zawartości próchnicy i dużym stężeniu w górnych partiach wolnych tlenków Al i Fe, przechodzące w gleby cynamonoczerwone i czerwonobure III subtropikalna (zwrotnikowa): suchy klimat pustynny; skąpe opady szaroziemy i pustynne gleby inicjalne IV śródziemnomorska (podzwrotnikowa): z deszczową porą zimową i suchym latem śródziemnomorskie gleby cynamonowe, terra rosa - ilasta zwietrzelina wapieni i dolomitów, uboga w próchnicę V umiarkowana: ciepła i wilgotna; z maksimum opadów w lecie i ciepłym klimatem morskim czerwone i żółte subtropikalne gleby leśne, nieco zbielicowane VI umiarkowana: chłodna i wilgotna (nemoralna); z krótkim okresem mrozów leśne gleby brunatne, gleby płowe, słabo zbielicowane VII umiarkowana: chłodna i sucha (kontynentalna), z mroźną zimą czarnoziemy leśno-stepowe, gleby kasztanowe, buroziemy do szaroziemów VIII umiarkowana: bardzo chłodna i wilgotna (borealna) gleby bielicoziemne z próchnicą glebową typu mor IX zimna: podbiegunowa i biegunowa gleby tundrowe gleby astrefowe Oprócz gleb strefowych znajdują się na Ziemi gleby, których występowanie nie jest uzależnione bezpośrednio od strefy klimatycznej. W ich przypadku głównym czynnikiem glebotwórczym jest rodzaj skały macierzystej, stosunki wodne lub ukształtowanie powierzchni. Przykłady gleb astrefowych: - rędziny - powstają na skałach węglanowych i siarczanowych (wapieniu, kredzie, gipsie). Są glebami żyznymi, zasobnymi w próchnicę, o lekko zasadowym odczynie; - czarne ziemie - są to gleby pobagienne, powstałe na odwodnionych osadach bagiennych lub jeziornych. Posiadają gruby poziom próchniczy i w związku z tym są bardzo żyzne; - gleby wulkaniczne - rozwijają się na skałach pochodzenia wulkanicznego (tufach, popiołach i skałach magmowych wylewnych); - gleby bagienne - tworzą się w warunkach nadmiernej wilgotności, przy udziale roślinności bagiennej. Podobnie jak w glebach tundrowych występuje w nich poziom glejowy. Jedną z odmian gleb bagiennych są gleby torfowe. Po ich osuszeniu powstają gleby murszowe; - mady - tworzą się w dolinach i deltach rzecznych. Skałą macierzystą są dla nich namuły rzeczne. Przeważnie są żyzne; - gleby górskie - są to gleby inicjalne, w początkowym stadium rozwoju. Zimny klimat i duże stromości nie sprzyjają tworzeniu się gleby. Zawierają duże ilości rumoszu skalnego i praktycznie nie zawierają próchnicy; - gleby antropogeniczne - powstałe na skutek bezpośredniego lub pośredniego wpływu człowieka. Są to gleby przekształcone przez przemysł lub osadnictwo a także gleby, których skład i struktura została zmieniona przez zabiegi agrotechniczne.