Wojna polsko-rosyjska: - 1609 - początek wojny i oblężenie twierdzy Smoleńsk ( do 1611 r.) * 4 VII 1610 r. - zwycięstwo Stanisława Żółkiewskiego pod Kłuszynem nad armią rosyjsko-szwedzką - zajęcie Moskwy - usuniecie z tronu Szujskiego * ugoda moskiewska - obietnica oddania korony carskiej Władysławowi Wazie za cenę przejścia na prawosławie - przywileje dla szlachty rosyskiej i pokój bez aneksji (rosja nie traciła Ziem) * Zygmunt III odrzucił te warunki, chciał sam zająć tron moskiewski * powstanie narodowe w Rosji przeciw Polakom - w 1612 r. powstańcy opanowali Moskwę, wyrzucając Polaków, którzy wycofali się z Rosji * nowym carem w 1613 r. został Michał Fiodorowicz Romanow - 1617-18 - nieudana próba wkrozenia Polaków do Moskwy * zakończyła się rozejmem w Dywilinie w 1618 r. (obowiązywał od 1619 r.) - do Rzeczypospolitej włączono ziemię smoleńską, siewierską i czernihowską - 1632 - uderzenie Rosjan na Smoleńsk * odsiesz Władyslawa IV i hetmana Krzysztofa Radziwiłła * kapitulacja Rosjan * podpisano pokój w Polanowie w 1634 r. -> Władysław IV zrzekł się pretensji do tronu w Moskwie za odszkodowanie pieniężne Walka o Ukrainę: - ugoda Kozaków z ROsją w Perejasławiu w 1654 r. oddająca Ukrainę pod władanie cara * wojna z Polską * armie rosyjskie wkroczyły na Litwę (zajęcie Wilna) i na Ukraine * 1655 - zwycięstwo Polaków w sojuszu z Tatarami pod Ochmatowem - wraz z rozpoczęciem "potopu" szwedzkiego Rosjanie wycofali się z Rzeczypospolitej - 1660 - wznowienie przez Rosję wojny z Polską * 1660 - zwycięstwo Stefana Czarnieckiego pod Połonką * zwycięstwo Stanisława Potockiego i Jerzego Lubomirskiego pod Cudnowem * wojska królewskie wyparły Rosjan z Litwy - w latach 1663-64 Jan Kazimierz wkroczył na tereny Rosji (Polska nie wykorzystała zwycięstwa ze względu na pusty skarb i brak armii) * wojnę zakończył rozejm w Andruszowie (1667) -> do Rosji włączono ziemię smoleńską, siewierską i czernihowską, wschodnią częśc Ukrainy z Kijowem i Zaporożem ; warunki pokojowe potwierdził pokój podpisany w Moskwie w 1686 r. przez Krzysztofa Grzymułtowskiego Skutki wojen: - zniszczenie ziem Rzeczypospolitej - utrata wschodnich województw - wzrost znaczenia Rosji, która po okresie "wielkiej smuty" stała się groźnym przeciwnikiem Polski
