Obraz Polaków XVII wieku w "Potopie" H. Sienkiewicza.
Jaki obraz Polaków XVII wieku wyłania się z Potopu Henryka Sienkiewicza? Punktem wyjścia swoich rozważań uczyń wnioski z analizy danych fragmentów powieści. Zwróć uwagę na ich znaczenie dla całości utworu.
Henryk Sienkiewicz w swoim utworze ukazuje w pewien sposób dwa różne obrazy Polaków. Na wstępie utworu ukazuje upadek moralny społeczeństwa, zdradę, zaprzedanie wrogom przez klasę rządzącą, odstępowanie od władcy, apatię i rezygnację. Później jednak następuje punkt zwrotny – naród się podźwiga i odradza. Nawet naród szwedzki jest zaskoczony tą metamorfozą narodu, który wcześniej nie stawiał żadnego oporu. Postaram się uargumentować odpowiednio moje stanowisko, analizując poszczególne fragmenty.
Pierwszy jest opis Wrzeszczowicza- cudzoziemca wypowiada się o Polakach: " Jest li na świecie taki drugi kraj, gdzie by tyle nieładu i swawoli dopatrzyć można (...) Co tu za rząd?. – Król nie rządzi, bo mu nie dają… sejmy nierzadka, bo je rwą”. wyłania się negatywny obraz Polaków według niego w Polsce panuje nieład, brak dyscypliny, zrywanie sejmów, uniemożliwienie funkcjonowania Państwa, a także słabość władzy królewskiej, co się ściśle wiąże z brakiem wrodzonego patriotyzmu. Polacy nie walczą o swój kraj i często przechodzą na stronę wroga dla własnych korzyści materialnych lub na skutek urazy osobistej, mają skłonność do pijaństwa i swawoli.
W jego opinii naród polski zasługuje na zgubę. Jednak mimo wszystko, znajduje także dobre cechy, którymi są: dobre rzemiosło żołnierskie i cnoty żołnierskie. Wrzeszczowicz pałał nienawiścią do narodu polskiego, mimo tego, iż „chleb znalazł wśród tego narodu”, jednak „kto nie umie płacić sercem swemu dobroczyńcy, ten gorliwie szuka w nim win(...)”. Cudzoziemiec nie widzi w narodzie żadnych szans na dalsze funkcjonowanie.
Natomiast w opisie królowej wyłania się jak najbardziej pozytywny obraz Polaków. Według niej Polacy są krajem bardzo religijnym. Uważa ona, że w Polsce nie ma zbrodni takich jak królobójstwo, pomimo swej lekkomyślności, nie ma w nich wrodzonej skłonności do czynienia zła. Twierdzi też, że uznali swoje winy i są gotowi do naprawienia zła, które wyrządzili, a także do poświęceń związanych z ojczyzną i królem. Daje ona szanse polskiemu narodowi na wydobycie się z klęsk i przyszłe triumfy. Jest to bohaterska pani, która wzbudza w królu zapał i chęć do walki o naród Polski.
Kończąc stwierdzam, że Henryk Sienkiewicz ukazał obraz Polaków z dwóch różnych punktów widzenia, dwóch zupełnie różnych osób. Polacy choć z początku beztroscy, nie dbający o sprawy własnego narodu, pokazali, że są w stanie oprzeć się Szwedom. Wydaje mi się, że głównym czynnikiem, który spowodował, że Polacy potrafili oprzeć się atakom innego, silniejszego narodu, było oddanie Bogu. Przykładem tego, może być atak Szwedów na Częstochowę i gorliwość Polaków w obronie Jasnej Góry. Tak więc, mimo dość wielu licznych wad, jakie naród polski posiada, zasługuje on na lepszy byt, gdyż udowodnił, że w krytycznych sytuacjach jest w stanie powstać i walczyć w słusznej sprawie.