Wyprawy krzyżowe – łączna nazwa wszystkich krucjat prowadzonych od XI do XIII w. w celu odbicia, a następnie obrony miejsc związanych z religią chrześcijańską w Palestynie. Uczestników wypraw krzyżowych nazywa się zbiorczo krzyżowcami. U podstaw wypraw krzyżowych znajduje się chrześcijański kult Relikwii Męki Pańskiej. Najważniejsze znaczenie miało Drzewo Krzyża Świętego (od którego wyprawy wzięły swoją nazwę), na którym zmarł Jezus Chrystus, ale także inne, jak Święte Gwoździe czy włócznia żołnierza rzymskiego, który przebił bok Jezusa. Niektóre z tych relikwii były według tradycji chrześcijańskiej przechowane przez Apostołów Jezusa, a następnie przez pierwsze wspólnoty chrześcijańskie. Inne, jak Święty Krzyż, zostały odnalezione na polecenie władców Cesarstwa Bizantyńskiego ok. IV w. n. e. i umieszczone w Jerozolimie, a następnie przeniesione do Bizancjum, skąd z kolei przedostały się różnymi drogami, głównie we fragmentach, do Europy Zachodniej. W okresie Średniowiecza przywiązanie do tych przedmiotów było w Kościele bardzo duże. Stąd ogromne poruszenie w ówczesnym świecie chrześcijańskim wywołało zdobycie Jerozolimy przez muzułmanów w 638 i ponownie przez Turków seldżuckich w 1072 roku. Wskutek tego wydarzenia, wiele z tych cennych Relikwii trafiło w ręce innowierców i zostało przewiezione w głąb Persji. Pierwszym celem wypraw krzyżowych było właśnie odbicie tychże Relikwii, a także Jerozolimy, w której znajdowały się ważne dla chrześcijan miejsca kultu oraz poszukiwań archeologicznych. Główne przyczyny wypraw krzyżowych można podzielić na następujące grupy: Polityczne reakcja na agresywną politykę prowadzoną przez władców muzułmańskich udzielenie pomocy Cesarstwu Bizantyjskiemu na prośbę cesarza Aleksego I rywalizacja papiestwa z cesarstwem (w 1095 r. papież Urban II wezwał do krucjat, obiecując zbawienie, korzyści materialne[potrzebne źródło], wolność dla chłopów[potrzebne źródło]) dążenia miast włoskich do rozszerzenia szlaków handlowych Religijne chęć odbicia Jerozolimy, Świętego Grobu Pańskiego i Ziemi Świętej, a następnie obrona tych miejsc przed niewiernymi zapewnienie chrześcijanom dostępu do miejsc kultu propagowanie religii chrześcijańskiej obietnica odpuszczenia wszelkich grzechów, a także uzyskania błogosławieństwa za udział w krucjacie Społeczne przeludnienie Europy, brak ziemi do podziału, liczne rycerstwo bez ziemi i zajęcia ubóstwo (chęć szybkiego wzbogacenia się)
