Glony morskie
GLONY:
CZYM SĄ GLONY ?
Morszczyn, listownica i inne morskie wodorosty to glony. Zielona piana na stojących wodach, czy zielonkawy nalot na ścianach akwarium tworzy się także z glonów. Do tej grupy należy ponad 25 tys. Gatunków. Pomimo wyjątkowego zróżnicowania kształtów i wielkości, glony moją wiele cech wspólnych. Jak większość roślin, zielony barwnik który umożliwia im wytwarzanie pokarmu . Jednak, w przeciwieństwie do lepiej znanych roślin nasiennych, nie tworzą kwiatów ani nasion. Nie mają nawet prawdziwych liści, łodygi czy korzeni, chociaż duże glony bywają silnie rozgałęzione. Wiele z nich ma mikroskopijne rozmiary i składa się zaledwie z pojedynczej komórki. Glony rozmnażają się na wiele sposobów .Gatunki jednokomórkowe dzielą się na dwa nowe osobniki .Glony wielokomórkowe mogą też produkować zarodniki ,z których wyrastają młode rośliny .W procesie zwanym fragmentacją mogą odrywać się od nich fragmenty dające początek nowym roślinom. Pewne glony rozmnażają się płciowo przez połączenie męskiej i żeńskiej komórki płciowej .
JAKIE SĄ ROZMIARY GLONÓW ?
Najdrobniejsze są formy jednokomórkowe, tak malutkie, że obserwując gołym okiem szklankę wody morskiej nie możemy ich zobaczyć, mimo że żyją ich tam miliony. Obserwowane pod mikroskopem, zadziwiają urodą i symetrią budowy .Drugą skrajnością są wielkie listownice , których długość przekracza czasem 6O metrów .Pewien gatunek , zaledwie w ciągu roku , może osiągnąć długości około 45 metrów. Nawet gatunki mikroskopijne stają się widoczne dzięki dużej liczebności. Cienka, wilgotna błonka, która tworzy się na mokrych kamieniach i na zacienionych stronach drzew , to miliony glonów – jednokomórkowych osobników . Inne zmieniają stojące zbiorniki w zieloną zupę .Gołym okiem można również dostrzec obecność dużych populacji pewnych fosforyzujących jednokomórkowych wiciowców żyjących w morzach tropikalnych . Morze Czerwone znane jest natomiast z krasnorostów , które czasem zabarwiają jego wody . Tak zwane czerwone przypływy oceanów spowodowane są także gwałtownym rozwojem populacji glonów . Takie eksplozje liczebności uśmiercają czasem miliony ryb, ponieważ glony mogą wytwarzać toksyczne substancje.
GDZIE ŻYJĄ GLONY ?
Środowiskiem większości glonów jest słona lub słodka woda .Rośliny te mają niebywałe zdolności przystosowawcze, dzięki którym przeżywają również w innych miejscach. Mogą żyć w górnych glebach, na skałach, pniach drzew, a nawet na ścianach i dachach budynków. Są i takie, które mogą przetrwać w klimacie Arktyki i Antarktydy; siedliskiem innych są gorące źródła o temperaturze wody dochodzącej od 85 stopni C. ZółGlony żyją również wewnątrz lub na zewnątrz organizmów innych roślin lub zwierząt. Nawet jednokomórkowe pantofelki zawierają często liczne, mniejsze od nich glony. Pewien europejski gatunek płazińca zawdzięcza zielony kolor glonom, które żyją i rozmnażają się pod jego nabłonkami. Żółwie są często okryte koloniami większych glonów przyczepionymi do ich skorup. Sierść leniwców, dużych ssaków zamieszkujących konary drzew w lasach tropikalnych, jest zwykle zielonkawa, ponieważ żyją w niej glony.
CZY WSZYSTKIE GLONY SĄ ZIELONE ?
Wszystkie glony zawierają zielony barwnik, czyli chlorofil, ale nie wszystkie są tego koloru. Często inne barwniki maskują chlorofil, nadając roślinom rozmaite barwy. Wiele znanych dużych glonów morskich występuje w różnych odcieniach brązu. Rodymenia palczasta, gatunek o szerokim zasięgu, jest purpurowoczerwona, a glon zwany mchem irrlandzkim bywa czasem purpurowy, a kiedy indziej żółty. Inne zmieniają zabarwienie od lekko różowego do intensywnie fioletowego. Mikroskopijne małe gatunki również bywają kolorowe. Te, które żyją w gorących źródłach, tworzą na ich ścianach jasnożółte, pomarańczowe i czerwone smugi . Glony mogą również wywoływać osobliwe zjawisko czerwonego śniegu ; żyjąc na powierzchni śnieżnych pól i lodowców barwią je czasami czerwonawym nalotem.
CZY GLONY SĄ JADALNE ?
Mieszkańcy wybrzeży oceanów zbierają i wykorzystują glony morskie . Nawożą nimi uprawy, karmią zwierzęta hodowlane, a często także włączają glony do swojej diety. Szkarłatnica, rodymenia, różne gatunki listownic oraz inne morskie glony są składnikami pożywienia. Je się je w postaci suszonej, szatkowane, mielone. Traktuje się je jak warzywa, bywają surowcami do wyrobu pieczywa, słodyczy, napojów i innych produktów. W Japonii hodowane są specjalnie do celów spożywczych. Glony są ważne dla zwierząt. Od dawna wiadomo, że owoce w poszukiwaniu szkarłatnic przeszukują plaże w czasie odpływu. Konie, bydło i świnie w rejonach przymorskich karmi się glonami. Duże ilości tego surowca miele się jako dodatek do pasz dla zwierząt gospodarskich. Najważniejsza jest jednak rola glonów jako pośredniego źródła pokarmu. Mikroskopijne glony planktonowe, bardzo liczne w morzach, są podstawą wszystkich morskich łańcuchów pokarmowych. Ci pierwotni producenci pokarmu w oceanach i innych typach wód zjadani są przez mikroskopijne zwierzęta, a te z kolei – przez zwierzęta większe. Bez ogromnych mas niewidocznych gołym okiem glonów unoszących się w toni nie byłoby krewetek, ryb, ostryg ani żadnych innych morskich przysmaków. .
DO CZEGO WYKORZYSTUJE SIĘ GLONY ?
Badając glony morskie, naukowcy odkryli wiele zastosowań tych uniwersalnych roślin. Z kilku gatunków otrzymano antybiotyki. Agar, galaretowatą substancję pochodzącą z pewnych glonów morskich, wykorzystuje się jako położenie do hodowli bakterii w badaniach biologicznych, do wyrobu plastrów, mydeł, kremów do golenia, a także żywności i leków. Kwas alginowy, uzyskiwany z brunatnic, służy jako stabilizator lodów, sosów sałatkowych i innych produktów. wykorzystuje się go również do produkcji nici chirurgicznych ,filmów, plastiku i innych artykułów. Do ważnych produktów wytwarzanych z glonów należy również ziemia okrzemkowa tworzona w ciągu wieków przez okrzemki-jednokomórkowe glony zmieniające krzemionkę w ścianach komórkowych. Ten piaskowy materiał służy jako łagodny środek ścierany w pastach do zębów i pastach do metali. Bywa również filtrem w procesie rafinowania cukru i pochłaniaczem przy wyrobie dynamitu.
GALERIA GLONÓW :
Do glonów zalicza się ponad 25 tys. Gatunków roślin bardzo różniących się między sobą. Należą tu zarówno formy mikroskopijne, jak i wielkie glony morskie. Jednokomórkowa Euglena porusza się dzięki ruchom wici; Spirogyra tworzy nitkowate kolonie; Polysiphonia jest kruchym głosem morskim zbudowanym z wielu rozgałęzionych włókien; nibyliście ulwy sałatowej przypominają okazałe liście sałaty.
GLONY MORSKIE:RÓŻNE KSZTAŁTY I ROZMIARY:
Glony morskie tworzą bogatą i zróżnicowaną grupę: od skórzastych kęp chrzęścicy, zwanej mchem irlandzkim, po potężne listownice. Większość glonów ma u podstawy podobne do korzeni chwytniki, którymi przytwierdzają się do podłoża. Chwytniki mocują glony tak mocno, że są one w stanie znosić uderzenia fal i pływy. Wielu glonom pomagają pęcherzyki powietrza ( przypominające wypukłe guziczki), dzięki którym unoszą się one w toni. Rozgałęzione plechy niektórych glonów, np. morszczynu, maja kształty przypominające liście.