Jak wyglądała Polska w XVI wieku?

nie było samochodów xD

Wiek XVI jest nazywany[1] złotym wiekiem dziejów Polski. W połowie tego wieku państwo polsko-litewskie obejmowało prawie 1 mln km² powierzchni i ok. 11 milionów mieszkańców, będąc jednym z największych (obok Rosji oraz Imperium Osmańskiego) państw Europy, potęgą polityczną, militarną i ekonomiczną, dostawcą drewna i produktów rolnych do zachodniej Europy. Transport towarów odbywał się Wisłą, eksportowane były przez Gdańsk, a dostarczały je rozrastające się folwarki pańszczyźniane. Rozwijało się także rzemiosło i handel, wzrastała liczba i wielkość miast.Rozwój gospodarczy sprzyjał rozwojowi kultury, wyznaczanemu przez renesansowy humanizm i reformację. Polacy osiągnęli w nauce i sztuce poziom europejski. Działali wtedy: pisarze polityczni Andrzej Frycz Modrzewski, Piotr Skarga, poeci Jan Kochanowski, Łukasz Górnicki, Jan Dantyszek, Mikołaj Rej, który pierwszy porzucił łacinę na rzecz języka polskiego oraz Mikołaj Kopernik, który udowodnił prawdziwość heliocentrycznej budowy Układu Słonecznego. Swoje miejsce w historii znalazł również Stańczyk, nadworny błazen króla Zygmunta I Starego. W budownictwie rozwinął się polski styl renesansowy. Jego najlepsze osiągnięcia to Kaplica Zygmuntowska na Wawelu i krużganki arkadowe wokół dziedzińca na Wawelu oraz attyki na mieszczańskich kamieniczkach w Kazimierzu Dolnym, Krakowie, Zamościu i wielu innych miastach.Na arenie międzynarodowej Rzeczpospolita miała silną pozycję. Gdy w innych krajach europejskich rozwijał się absolutyzm, w Polsce tworzył się ustrój demokracji szlacheckiej. Panująca szlachta utożsamiała się z narodem, a pojęcie "Rzeczpospolita" oznaczało nie republikę, lecz monarchię parlamentarną szlacheckiej wspólnoty. Z praw stanowych najważniejsze były prawa nietykalności osobistej, nienaruszalności mienia, również wolności wyznania, ale tylko dla stanu szlacheckiego. Szlachta obejmowała 8-10% ludności, a składały się na nią: gołota – bez żadnej majętności, szlachta zagrodowa – pracująca na swych gospodarstwach, średnia – posiadająca do kilku, kilkunastu wsi, magnateria – z posiadłościami nawet kilkuset wsi, osiedli i miast.Mieszczaństwo było bardzo silnie zróżnicowane pod względem zamożności. Bogatsi budowali okazałe kamieniczki z podcieniami, ich dzieci uczyły się w gimnazjach humanistycznych, a nawet na zagranicznych uniwersytetach. Parający się rzemiosłem rękodzielniczym, czy drobnym handlem oraz wyrobnicy żyli w ubóstwie. Znaczną rolę w miastach odgrywali Żydzi, którzy od połowy XIV w. napłynęli falami z zachodniej Europy, gdzie okresowo występowały prześladowania. Za Kazimierza Wielkiego uzyskali oni poważne przywileje osadnicze, jakie ułatwiały im działalność gospodarczą, zwłaszcza handel i rzemiosło oraz nabywanie gruntów i nieruchomości. Żydzi pełnili funkcję pośredników pomiędzy miastem a wsią, pomiędzy szlachtą i mieszczaństwem a chłopstwem. Prowadzili karczmy, gorzelnie, handel jarmarczny i domokrążny, trudnili się lichwiarstwem (pożyczkami), byli dzierżawcami i zarządcami majątków szlacheckich itp.Natomiast sytuacja kmieci, stosunkowo dobra na początku stulecia, pogarszała się stopniowo, wskutek narastających obciążeń pańszczyźnianych. Rosła nędza chłopów, jej wyznacznikiem były kurne chaty z drewna, chrustu i gliny, kryte słomą, oraz legowiska do spania na zapiecku. Toteż liczni chłopi uciekali z pańszczyźnianych wsi i osiedlali się w Karpatach, borach mazowieckich, a potem głównie na Ukrainie. Tam przyłączali się do buntów, wzniecanych przez Kozaków, przeciwko dworom szlacheckim i magnackim.

Scharakteryzuj i oceń znaczenie gospodarki folwarczno-pańszczyźnianej w Polsce w XVI wieku.

Jednym z wydarzeń w Polsce było rozwiniecie folwarku pańszczyźnianego, który umożliwiał uzyskiwanie bardzo dużych zysków.
Folwarki mogły rozwijać się dzięki :
- dobrej koniunkturze na zboże oraz wysokim cenom, które wzrosły...

Gospodarka Polski w XV i XVI wieku

Mówiąc o XV i XVI w. w Polsce mamy na myśli wspaniały rozwój kultury i sztuki, oraz szybki wzrost wydajności gospodarki kraju. Wiek XVI został nazwany „złotym wiekiem” kultury polskiej – wzrosło wtedy znaczenie Polski w różnych dzie...

Handel Rzeczypospolitej w wieku XIV, XV i XIV.

Temat: Handel Rzeczypospolitej w wieku XIV, XV i XIV.


W XIV wieku Polacy zaczęli z większą intensywnością niż wcześniej nawiązywać kontakty handlowe z innymi krajami. Powstawały nowe szlaki, ale stare nie traciły swej dawne...

Przyczyny upadku polski w XVII - XVIII wieku

Załamanie się ekspansji Rzeczpospolitej w XVII i XVIII wieku i kryzys polityczny zarówno w polityce wewnętrznej jak i zewnętrznej doprowadziły do upadku Polski. W wieku XVII rozpoczął się proces kształtowania nowej państwowości w Europie...

Gospodarka, nauka i kultura w I połowie XVII wieku.

Do połowy XVII w. gospodarka Polska pomimo licznych wojen nadal się rozwijała. Wyglądała ona mniej więcej tak:
od drugiej połowy XV w. szlachta zaczęła inwestować w rolnictwo. Rozwijające się bowiem polskie miasta potrzebowały zbo�...