Ściana Płaczu (hebr. הכותל המערבי, ha-Kotel ha-Maarawi, zwana też Murem Zachodnim) – jedyna zachowana do dnia dzisiejszego pozostałość Świątyni Jerozolimskiej. W chwili obecnej jest to najświętsze miejsce judaizmu. Zachowane mury są fragmentem drugiej świątyni wybudowanej na wzgórzu Moria. Ściana Płaczu jest częścią Świątyni Jerozolimskiej (muru herodiańskiego), odbudowanej przez Heroda, a zniszczonej przez Rzymian. Nazwa pochodzi od żydowskiego święta opłakiwania zburzenia świątyni przez Rzymian, obchodzonego corocznie w sierpniu. Wierni zgodnie z tradycją wkładają między kamienie ściany karteczki z prośbami do Boga. Jedynie połowa muru, włączając w to 17 rzędów kamieni znajdujących się poniżej poziomu gruntu, pochodzą z okresu Drugiej Świątyni i zostały zbudowane około 19 roku p.n.e. przez Heroda Wielkiego. Pozostałe części zostały dodane w VII wieku lub później. Nazwa Mur Zachodni odnosi się nie tylko do części muru przylegającej do dużego placu w Dzielnicy Żydowskiej, ale również do ukrytego za budynkami fragmentu biegnącego wzdłuż całej długości Wzgórza Świątynnego (Wzgórza Moria). Jednym z takich fragmentów jest Mały Mur Zachodni – 8 metrowej długości fragment znajdujący się w Dzielnicy Muzułmańskiej. Ściana Płaczu była celem pielgrzymek i miejscem modlitwy Żydów od wielu wieków. Pierwsze wzmianki na ten temat pochodzą z IV wieku naszej ery. Poczynając od połowy XIX wieku Żydzi podjęli wiele niezależnych prób wykupienia praw do muru i przylegającej do niego okolicy, jednak żadna z nich nie zakończyła się sukcesem. Z początkiem wieku XX oraz narodzinamiruchu syjonistycznego Mur Zachodni stał się przedmiotem wielu sporów pomiędzy społecznością żydowską a muzułmańską. Muzułmańscy przywódcy religijni obawiali się, że nacjonaliści żydowscy żądania praw do Muru w przyszłości rozszerzyć mogą na całe leżące poza nim Wzgórze Świątynne, na którym niegdyś stała ich Druga Świątynia i dalej na całą Jerozolimę. Gdy zamieszki u podnóża Ściany Płaczu stały się coraz częstsze, w 1930 roku powołano międzynarodowy zarząd sprawujący opiekę nad Wzgórzem Świątynnym i jego okolicą, który ustanowił zasady dostępu do niego dla Żydów i muzułmanów. W 1948 roku, po wojnie arabsko-izraelskiej mur przeszedł pod kontrolę Jordanii i pozostawał pod nią przez 19 lat, aż do zajęcia Jerozolimy przez Izrael w 1967 roku. W czasie tym mur był dla Żydów niedostępny.
Tam, gdzie Abraham związał i położył na ofiarnym stosie swojego syna Izaaka, na szczycie góry Moria (Morija), w X wieku p.n.e. król Salomon zbudował Świątynię, w której znajdowała się Arka Przymierza. W niej przechowywane były tablice z Prawem. Świątynia ta została zburzona przez Babilończyków na przełomie lat 586/587 p.n.e., a odbudowana po powrocie Żydów z niewoli babilońskiej. W roku 22 p.n.e. Herod Wielki postanowił przebudować Świątynię. Przez dwa lata szkolono tysiące robotników, później budowa trwała całe dziesięciolecia. Herod powiększył powierzchnię Góry Świątynnej, budując specjalne mury wspornikowe. Ostatecznie budowę Świątyni zakończono jedynie parę lat przed zburzeniem jej przez Rzymian we wrześniu roku 70. Po buncie Szymona Bar Kochby, w roku 135 cesarz Hadrian postanowił przeobrazić zrujnowaną Jerozolimę w miasto na wzór greckiego polis - Aelia Capitolina. Po przebudowie Jerozolimy, z ruin Świątyni pozostały jedynie fragmenty murów wspornikowych. Żydom zakazany był wstęp do miasta pod karą śmierci. Jednak już wówczas niektórym z nich udawało się dostać w okolice, gdzie stała kiedyś Świątynia i modlić przy resztkach muru.