W odróżnieniu od rzek Mezopotamii, w Nilu woda przybierała i opadała zgodnie z rocznym cyklem, regularnie też wylewała pozostawiając za każdym razem żyzne osady i napełniała kanały systembw irygacyjnych. Dzięki temu dolina Nilu była bardzo urodzajna, a zbierane tam plony wystarczały nie tylko na wyżywienie rolników i ich rodzin, ale także utrzymanie rozbudowanej administracji i ludności miast oraz ludzi zatrudnionych przy pracach budowlanych prowadzonych na niespotykaną skalę. Dzieje Egiptu starożytnego zaczynają się ok. roku 3000 p.n.e., kiedy król Górnego Egiptu (doliny) Menes (lub Narmer) podbit Dolny Egipt (deltę). Powstate w wyniku tego podboju, zjednoczone państwo egipskie przetrwało tysiące lat nietknięte, z wyjątkiem kilku krótkich okresów, a Menes stał się założycielem I z XXXIII egipskich dynastii. Ostatnia z nich, dynastia greckich królów Ptolemeuszy, rządziła Egiptem do 30 r. p.n.e., kiedy to królowa Kleopatra popełniła podobno samobójstwo.
