Różaniec jako forma modlitwy nie powstał w Kościele katolickim, ale pochodzi jeszcze z czasów przedchrześcijańskich. Słynny archeolog Austin Layard odkrył w 1849 r. wśród ruin starożytnej Niniwy posążek kobiety trzymającej w ręku coś, co przypominało różaniec.
Modlitwa różańcowa powstała w XII w. Nazwa różaniec wywodzi się od św. Dominika i z romantyzmu średniowiecza. Było wówczas powszechnym zwyczajem dopatrywać się związków między światem duchowym i materialnym. Świat stworzony uważano za księgę opowiadającą o Bogu, w przyrodzie dopatrywano się znaków rzeczywistości duchowych. Uprzywilejowane pod względem były kwiaty. Odmawianie Psałterza NMP, porównywano do ofiarowania Matce Bożej 150 róż, dlatego tę modlitwę nazwano wieńcem z róż czyli różańcem. Do upowszechnienia i docenienia tej modlitwy maryjnej przyczyniły się usilne i naglące wezwania Papieża Leona XIII pod koniec XIX wieku. Chociaż w ostatnim okresie modlitwa ta została w niektórych środowiskach zaniedbana, to jednak wydaje się, że odzyskuje ona teraz swoje uprzywilejowane miejsce w pobożności chrześcijańskiej, szczególnie wśród młodzieży. Przykład i słowa Jana Pawła II są potężnym bodźcem dla wiernych, aby nabyli lub odzyskali zamiłowanie do tej tradycyjnej i wciąż aktualnej praktyki.
