Transformator – urządzenie elektryczne służące do przenoszenia energii elektrycznej prądu przemiennego drogą indukcji z jednego obwodu elektrycznego do drugiego, z zachowaniem pierwotnej częstotliwości. Transformator zbudowany jest z dwóch lub więcej cewek (zwanych uzwojeniami), nawiniętych na wspólny rdzeń magnetyczny wykonany zazwyczaj z materiału ferromagnetycznego.Oba obwody są zazwyczaj odseparowane galwanicznie, co oznacza, że nie ma połączenia elektrycznego pomiędzy uzwojeniami, a energia przekazywana jest przez pole magnetyczne. Jedno z uzwojeń (zwane pierwotnym) podłączone jest do źródła prądu przemiennego. Powoduje to przepływ w nim prądu przemiennego. Przemienny prąd wywołuje powstanie zmiennego pola magnetycznego. Zmienny strumień pola magnetycznego, przewodzony przez rdzeń transformatora, przepływa przez pozostałe cewki (zwane wtórnymi). Zmiana strumienia pola magnetycznego w cewkach wtórnych wywołuje zjawisko indukcji elektromagnetycznej – powstaje w nich zmienna siła elektromotoryczna (napięcie). Jeżeli liczba zwojów uzwojenia wtórnego jest mniejsza od liczby zwojów uzwojenia pierwotnego, to indukowane napięcie jest niższe od napięcia pierwotnego, taki transformator nazywa się obniżającym napięcie. Jeżeli liczba zwojów po stronie uzwojenia wtórnego jest większa od liczby zwojów po stronie uzwojenia pierwotnego, to napięcie wtórne jest wyższe od pierwotnego, a taki transformator nazywa się transformatorem podwyższającym napięcie. Przekładnia transformatora – liczba określająca stosunek wartości napięcia wtórnego do pierwotnego w transformatorze[1]. Dla transformatora idealnego przekładnia, zazwyczaj oznaczaną grecką literą η, jest równa: n=U1/U2=n2/n1 Podobny wzór można wyprowadzić dla natężeń prądów płynących przez uzwojenia pierwotne i wtórne. W transfromatorze idealnym moc wejściowa i wyjściowa będą równe: P=U1x I1=U2xI2 stąd: n=U2/U1=P/I2/P/I1= P/I2 x I1/P=I1/I2 gdzie: n – liczba zwojów uzwojenia U – napięcie elektryczne I – natężenie prądu elektrycznego Sprawność transformatora: jest stosunkiem mocy po stronie wtórnej do mocy pobieranej przez transformator. Jest to więc parametr charakteryzujący straty jakie występują w tym elemencie.
