Różnice i podobieństwa w świątyniach greckich i rzymskich

Świątynia rzymska     Rzymska świątynia – świątynia w starożytnym Rzymie. Starożytni Rzymianie budowę swoich świątyń wzorowali na rozwiązaniach etruskich i greckich. Stosowano następujące typy świątyń: na planie prostokąta (bardziej popularny). Świątynie tego typu, budowane często przy placach, widoczną miały fasadę i ewentualnie elewacje boczne. Portyki nie otaczały ich ze wszystkich stron, jak w świątyniach greckich lecz podpierały wysunięty dach. Były to budowle typowo fasadowe. na planie koła (świątynia Westy na Forum Romanum z II w.). typ mieszany – np. świątynia, w której cella była na planie koła a pronaos na planie prostokąta (Panteon z II w.). Zastosowanie na szerszą skalę przez Rzymian łuków i łączenie linii prostych oraz krzywizn było możliwe przez przejęcie z kultury etruskiej pomysłu na zastosowanie łuku nad otworami w ścianach, sklepienia oraz udoskonalenie samej techniki budowania (wynalezienie pierwszego cementu złożonego z wapna i popiołów wulkanicznych, wypalanie cegły –II wiek p.n.e.). Świątynie rzymskie ściany miały murowane, licowane płytami kamiennymi. Stosowane porządki architektoniczne pełniły przede wszystkim funkcję ozdobną.           Świątynia grecka     Świątynia grecka Pierwsze obrzędy religijne ludów greckich odbywały się pod gołym niebem, na symbolicznie wydzielonej przestrzeni nazywanejtemenos. Stawiano tam ołtarz, kopiec lub kapliczkę. Przykładem takiego obszaru są Delfy. Najstarszą znaną świątynię grecką odkryto na wyspie Keos. Pochodzi ona z XVIII-XVII w. p.n.e. Jednak okres rozwoju świątyń, na podstawie zachowanych obiektów, ich ruin i wykopalisk, datuje się dopiero na czasy od VIII-VII w. p.n.e. Kaplice pochodzące z VIII w. p.n.e. mają kształt megaronu. Wzorowane są na ówczesnych domach mieszkalnych, bowiem budowano dom bóstwa. Pomieszczenie, w którym stał posąg, przekryte było dwuspadowym dachem. Przed wejściem stały dwie kolumny. Za nimi znajdował się mały taras – pronaos – umieszczony pomiędzy dwiema wysuniętymi ścianami zakończonymi antami (templum in antis). Ten typ świątyni nazywa się distylos in antis. Przykładem takiej świątyni jest dorycka świątynia Temidy w Rammos z około roku 500 p.n.e. Częściej korzystano z takiego rozwiązania przy budowie skarbców świątynnych. Po dodaniu dwóch kolumn z tyłu takiej świątyni otrzymano typ świątyni zwany amfidistylos in antis. Dalszy rozwój świątyń to wysunięcie kolumn przed front świątyni, przy jednoczesnym skróceniu ścian bocznych. W ten sposób powstałprostylos oraz amfiprostylos – po dodaniu szeregu kolumn za świątynią (np. świątynia Nike Bezskrzydłej – Apteros w Atenach). Kolejny etapy rozwoju świątyń greckich to otoczenie kolumnadą (najczęściej w jednym lud dwóch rzędach: peripteros (dorycka świątyniaZeusa w Olimpii), pseudoperipteros, dipteros (jońska świątynia Artemidy w Efezie) oraz pseudodipteros.