Hormony jąder androgeny (testosteron, androsteron): wpływają na dojrzewanie plemników, stymulują rozwój narządów płciowych i drugorzędowych cech płciowych samca, wpływają na płciowe cechy zachowania samca. Komórki śródmiąższowe jądra są zdolne do syntezy cholesterolu z octanów. Esteraza cholesterolowa katalizuje przemianę cholesterolu do pregnenolonu, który w dwojaki sposób może ulec przekształceniu do testosteronu. Testosteron pobudza spermatogenezę i wpływa na wykształcenie i utrzymywanie się charakterystycznej dla osobników płci męskiej budowy ciała i owłosienia. Jest czynnikiem pobudzającym wzrost komórek mięśni szkieletowych. estrogeny: kształtują chłopięcy stereotyp zachowania. Estrogeny są produkowane w niewielkich ilościach w kanalikach nasiennych jąder. Przyczyniają się do kształtowania chłopięcego stereotypu zachowania i wzrostu neuronów oraz powstawania połączeń między nimi u płodów płci męskiej. relaksyna Relaksyna pobudza angiogenezę, rozszerza naczynia krwionośne i hamuje nadmierne wytwarzanie tkanki łącznej. HORMONY JAJNIKÓW estrogeny (estradiol 17β, estron, estriol, 2-hydroksyestron): wpływają na rozwój narządów rozrodczych samic, regulują cykl płciowy, wpływają na rozwój drugorzędowych cech płciowych i płciowe cechy zachowania samicy. Estrogeny są wytwarzane przez komórki ziarniste pęcherzyków jajnikowych i komórki śródmiąższowe jajnika. W czasie ciąży również komórki syncytiotrofoblastu (kosmówka) produkują te hormony. Nieznaczne ilości powstają w komórkach warstwy siatkowatej kory nadnerczy. Najbardziej aktywnym spośród tej grupy hormonów jest estradiol. Estrogeny pobudzają rozwój jajników, wykształcają i podtrzymują drugorzędowe cechy płciowe oraz regulują cykl płciowy. Powodują wzrost gruczołów macicznych i wzmagają podziały komórek. Stymulują rozwój przewodów mlecznych. Estradiol wyzwala szczyt LH - sprzężenie zwrotne dodatnie - oraz wraz z FSH przyczynia się do pojawiania się receptorów dla LH w komórkach ziarnistych. progesteron: reguluje cykl płciowy, przygotowuje macicę do ciąży, utrzymuje ciążę, wpływa na rozwój gruczołu mlecznego. Progesteron powstaje w komórkach luteinowych ciałka żółtego z cholesterolu przekształcanego w pregnenolon. W czasie ciąży syntezę progesteronu przeprowadzają również komórki syncytiotrofoblastu kosmówki. Progesteron przygotowuje błonę śluzową macicy do przyjęcia zarodka i utrzymuje macicę w stanie zdolnym do pełnienia swych funkcji podczas ciąży. Blokuje działanie oksytocyny i podwyższa temperaturę ciała. Progesteron zwiększa wydalanie sodu. Hormon ten przygotowuje również gruczoły mleczne do wydzielania mleka. relaksyna: rozluźnia więzadła miednicy i spojenie łonowe w czasie porodu. Relaksynę wytwarzają komórki paraluteinowe ciałka żółtego. Jest to hormon peptydowy, który wraz z progesteronem prowadzi do powstania doczesnej (jest to zmodyfikowana błona śluzowa macicy utrzymująca bliski kontakt z kosmówką płodu). Relaksyna indukuje waskulo- i angiogenezę, tj. powstawanie nowych i rozwój istniejących naczyń krwionośnych. Relaksyna rozluźnia więzadła miednicy i spojenie łonowe w czasie porodu. Hormony łożyska ludzka gonadotropina łożyskowa (hCG): utrzymuje ciałko żółte, powoduje wydzielanie testosteronu przez jądra płodu, stymuluje pracę nadnerczy i przemianę androgenów w estrogeny, wpływa na ograniczanie odpowiedzi układu immunologicznego matki na struktury płodu w czasie ciąży. hCG jest glikoproteiną, która: - utrzymuje ciałko żółte i przekształca go w ciałko żółte ciążowe, - powoduje wydzielanie testosteronu przez jądra płodu, - stymuluje strefę płodową nadnerczy, - pobudza przemianę androgenów w estrogeny w łożysku, - wpływa na immunosupresję podczas ciąży. laktogen łożyskowy (hPL): w niewielkim stopniu wpływa na utrzymanie ciałka żółtego, jest czynnikiem stymulującym dla gruczołów mlecznych i wykazuje działanie mlekotwórcze. Jest wytwarzany od piątego tygodnia ciąży. W niewielkim stopniu wpływa na utrzymanie ciałka żółtego i podobnie jak hormon wzrostu wykazuje działanie anaboliczne polegające na nasilaniu syntezy białek i uwalnianiu wolnych kwasów tłuszczowych. Dzięki temu zużycie glukozy zmniejsza się. hPL jest czynnikiem tropowym dla gruczołów mlecznych i podobnie jak prolaktyna, lecz w mniejszym stopniu, wzmaga wytwarzanie mleka. progesteron: uzdalnia macicę do utrzymania ciąży, jest prekursorem hormonów steroidowych płodu.
