Analiza obrazu "sen" pierre puvis de chavannes

ANALIZA OBRAZU „SEN” Pierre Puvis De Chavannes.

Pierre urodził się 14 grudnia 1824 roku w Lyonie. Pierre był francuskim malarzem, artystą , jednym z przedstawicieli nurtu symbolicznego w sztuce. Z jego twórczości najbardziej są cenione murale, a są to dekoracyjne malowidła ścienne, najczęściej monumentalne. Pierre stworzył murale między innymi w paryskim ratuszu, panteonie oraz bibliotece bostońskiej.
Stworzył indywidualny styl malarstwa monumentalnego o tematyce religijnej, mitologicznej i alegorycznej.
Jednym z najlepszych obrazów jakie stworzył był obraz „sen” z roku 1883.
Znakomite Obrazy które malował zawierały takie cechy jak delikatność, czystość kolorytu utrzymanego w przytłumionej tonacji, klasyczny rysunek i jasna kompozycja, dzieła te były wprost przepełnione symboliką, tak jak na przykład „biedny rybak” który również został zawarty w powieści „ ludzie bezdomni „ . Obraz ten został stworzony właśnie w przytłumionej, bladej kolorystyce. Kolorystyka obrazu na pierwszy rzut oka sprawia wrażenie bardzo ograniczonej. Jednak po dłuższej obserwacji dochodzi się do wniosku że barwy te są celowo dobrane w bladych, ponurych odcieniach, co wprawia w specyficzny nastrój, doskonały dla oddania znaczenia dzieła. Obraz nasycony jest tajemniczym cierpieniem i znikomą nadzieją. Mdłe barwy potęgują niepokój, a zawarta symbolika napawa jeszcze większą zadumą nad nim.
Na przykładzie opisanego obrazu „biedny rybak” doskonale widać na czym polega ta nadzwyczajna filozoficzność i literackość dzieł Pierra. Były one przepełnione smutkiem i goryczą, postacie w jego obrazach były smutne, szare i bez życia co doskonale wyrażały blade i rozmyte barwy, w pewnym sensie w owych obrazach zawarta jest filozofia Schopenhauera. Głosi ona pesymistyczne tezy o bólu istnienia, że los ludzi zawsze naznaczony jest cierpieniem , poczuciem niedosytu, niezadowolenia i lęku przed śmiercią.
Pierre tak jak i inni malarze tamtej epoki starali się poprzez symbolizm wyrazić to co trudne do wyrażenia słowami. Przeciwstawiali się naturalistycznej tendencji zmierzającej do uzyskania
obiektywnego obrazu świata. Uważali że artysta powinien ukazywać stan duszy, wyrażać idee, nastroje i uczucia. Głosili powrót do wewnętrznej przestrzeni marzeń i mitu. Operowali symbolem indywidualnym , często wieloznacznym, trudnym do rozszyfrowania, tajemniczym w przeciwieństwie do konwencjonalnej Alegorii, przekazywali znaczenia poprzez sugestie i analogie. Często odrzucali zasady perspektywy i postulowali radykalne uproszczenie formy, aby podkreślić symboliczne znaczenie przedstawianych przedmiotów. Powtarzająca się tematyka to: treści metafizyczne, legendy, erotyczna i mistyczna ekstaza, oniryczne wizje, kobieta, śmierć, rozpacz, samotność.

Po wstępnej prezentacji autora obrazu „ sen” jaki i po przedstawieniu symbolizmu w malarstwie, można przystąpić do kolejnego kroku jakim jest przedstawienie wspomnianego już obrazu „sen” autora Pierre puvis de chavannes.
Spoglądając na obraz „sen” na pierwszy rzut oka widzimy śpiącą postać, która również sugeruje temat obrazu jakim jest tytułowy SEN.
Motyw snu został zawarty również w powieści „ wesele” Stefana Żeromskiego. W ostatnich scenach opowiadania wszyscy uczestnicy wesela stoją niczym uśpieni, obojętni na to co się stanie. Wówczas zaczyna grać nierówną melodię Chochoł, do której wszyscy tańczą w jednym powolnym rytmie. Zarówno taniec jak i zasłuchanie symbolizuje stan, w jakim znajdowała się wówczas Polska, a więc uśpienie, marazm, niewola. Można to również odczytać jako bierność na to co ma nadejść, obojętność wobec ustalonego losu i biegu wydarzeń.
Tak więc główny wątek jak i tytuł obrazu sugeruje uśpienie, obojętność, znudzenie, można powiedzieć że śpiąca postać przedstawiona na obrazie jest zmęczona życiem, bardzo możliwe że jest również chora, pasywna na to co się dzieje wokoło niej. Głównym powodem tej fatalnej sytuacji postaci jest prawdopodobnie jej aktualny stan, stan włóczęgi na co wskazuje leżący obok długi kij z zawiązanym na końcu workiem, w którym zapewne są drobiazgi śpiącego włóczęgi. Jest on ubrany w liche szmaty i przykryty czarną płachtą, leży w pozycji naturalnej z głową opartą o pień drzewa. Na jego twarzy widać zmęczenie, twarz jest lekko blada, ułożenie rąk sugeruje na zaniepokojenie postaci spowodowane prawdopodobnie niepewnymi snami jakie mogą krążyć w umyśle. Postać włóczęgi odpoczywa nad brzegiem jeziora które widać na drugim planie obrazu, wraz z pagórkami które znajdą się za jeziorem. Nad brzegiem ów jeziora znajduje się złamane drzewo, możliwe że jest to drzewo iglaste gdyż nie widać liści tylko igły, również krzaki z żółtymi liśćmi które znajdują się na brzegu wody mogą wskazywać na porę roku jaką będzie jesień. Zza złamanego drzewa wygląda jasno i wyraźnie świecący księżyc który swoją barwą i jasnością wyraźnie odznacza się na obrazie pełnym szarych kolorów. W prawym górnym rogu obrazu widać trzy zjawy które jak by objawiły się śpiącemu włóczędze. Pierwszy do bezdomnego i śpiącego człowieka zbliża się rzucający liście kwiatów Amor z długimi blond włosami, druga zjawa to Sława rzucająca liście laurowe, i na samym końcu znajduję się rozrzucająca monety Sława. Wszystkie te trzy zjawy czy tez postacie są ubrane w białe szaty które zasłaniają całe ciało wraz z nogami poza rękoma i głową. Wyraźnie widać iż postacie dążą ku śpiącej osobie. Tak jak w obrazie „biedny rybak” tak i w obrazie „sen” zostało ukryte wiele symboli. Postać śpiącego człowieka przykryta jest czarną płachtą co sugerować może że postać ta ma poważny problem życiowy, jest zagubiona, zmęczona i prawdopodobnie zmierza na złą drogę. Zły stan postaci i jego tragedię życiową wskazuje również złamane drzewo iglaste, oraz księżyc świecący na granatowym niebie. Księżyc ten może zarówno symbolizować upadek i śmierć człowieka jak i również zmiany które mogą nadejść. Księżyc ten doskonale łączy swoją symbolikę zmian z trzema zjawami które ukazują się na niebie pierwsza z nich, Amor niosący liście kwiatów symbolizuje miłość i pożądanie. Druga postać to sława niosąca liść laurowy symbol chwały i sławy. Ostatnia postać fortuny niesie złote monety które mogą sugerować powodzenie i bogactwo. Prawdopodobnie te trzy postacie razem symbolizują całe szczęście jakie człowiekowi jest potrzebne do życia, pieniądze i dobrobyt, miłość oraz chwałę i honor do których człowiek według filozofii Schopenhauera dąży całe życie.

Podsumowując obraz „sen” Pierre puvis de chavannes’a przekazuje odbiorcom ludzkie szare życie pełne kłopotów i problemów. Człowieka który dąży tak jak każdy z nas do szczęścia jakim jest miłość, bogactwo i spełnienie życiowe. Kieruje nami popęd życiowy którego nigdy nie zaspokoimy a nasze życie od urodzenia jest naznaczone cierpieniem i uczuciem niedosytu , a śmierć to jedyna pewna rzecz jakiej doznamy na końcu.

Informacje zaczerpnięte ze słowników symboli jak i również z podręczników takich jak " barwy epok " WSIP.