Błagam pomóżcie!!! jakie były przyczyny powstania GÓRNOŚLĄSKIEGO OKRĘGU PRZEMYSŁOWEGO ?   Daję 18 pkt.

Górnośląski Okręg Przemysłowy jest w naszym kraju najbardziej charakterystycznym przykładem obszaru wysoce przekształconego przez człowieka. Górny Śląsk stanowi centralną część aglomeracji miejsko-przemysłowej. W okręgu górnośląskim nastąpił w ostatnich kilkunastu latach znaczny spadek zatrudnienia w przemyśle ok. 600 tyś. osób (w tym ponad 1/3 w kopalniach węgla kamiennego). Mimo to przemysł jest nadal podstawowym działem gospodarki na tym obszarze. W całym okręgu (7,5 tyś. km2) brak wyraźnej dominacji jednego ośrodka. Jednak wszystkie miasta należą do byłego woj. Śląskiego. Intensywne uprzemysławianie Górnego Śląska rozpoczęte już w XIX w.-związane było głównie z górnictwem węgla kamiennego oraz hutnictwem żelaza i innych metali. W strukturze gospodarki GOP-u dominacja przemysłu paliwowo-energetycznego i metalurgicznego utrzymuje się. Ich znaczenie opiera się na eksploatacji bogatych pokładów węgla kamiennego. Jego wydobycie maleje (z blisko 200 do 130 mln ton obecnie), jednak stanowi to 96% wydobycia krajowego. Coraz większa część wydobycia (1/3, głównie węgiel koksujący) pochodzi obecnie z 19 kopalni Rybnickiego Okręgu Węglowego. W latach 90. następuje postęp restrukturyzacji (technicznej i organizacyjnej) górnictwa. Większość z 65 kopalni połączono w siedem jednostek organizacyjnych. Powstało sześć spółek węglowych (jastrzębska, gliwcka, rudzka, bytomska, rubnicka i nadwiślańska w Tychach) oraz Katowicki Holding Węglowy. Trwa proces likwidacji i łączenia mniej efektownych kopalni. Z kolei restrukturyzacja techniczna prowadzi do wzrostu wydajności pracy(automatyzacja procesu wydobycia). Najwolniej w górnictwie przebiega proces prywatyzacji. Dotychczas objął on jedynie pracujące na powierzchni działy pomocnicze górnictwa. Gorsze gatunki węgla i miał węglowy wykorzystuje się do spalania w elektrowniach cieplnych. Okręg górnośląski pozostaje największym w kraju producentem energii elektrycznej (31 GWh energii, ponad 22% produkcji krajowej w roku). Największe elektrownie znajdują się w Jaworznie, Rybniku, Będzinie, Trzebini i Łaziskach Górnych. Lepsze gatunki węgla wykorzystuje się do produkcji koksu. W koksowniach GOP-u wytwarza się rocznie ponad 4,5 mln ton koksu (40% produkcji krajowej). W końcu lat 80 wybudowano nowoczesną koksownię przy Hucie Katowice w Dąbrowie Górniczej. Jej możliwości produkcyjne (3 mln ton) pozwoliły na zamknięcie starych koksowni przy hutach w Chorzowie, Bytomiu, Rudzie Śląskiej, Świętochłowicach, a nawet w Gliwicach. Rezygnacja ze stosowania koksu w zakładach chemicznych na rzecz produktów rafinacji ropy naftowej powoduje jednak zahamowanie dalszego rozwoju koksownictwa. Obszar GOP-u cechuje też największa w kraju koncentracja hutnictwa żelaza, cynku i ołowiu. Z okręgu pochodzi ponad połowa wytwarzanej w kraju stali surowej (6,5 mln t w roku) i wyrobów walcowanych. Hutnictwo w oparciu o miejscowe złoża rud żelaza wykorzystuje obecnie rudy importowane, głównie z Ukrainy i Rosji. Największym przedsiębiorstwem jest Huta Katowice w Dąbrowie Górniczej, wybudowane w niej trzy wielkie piece pozwoliły wstrzymać szkodliwy dla środowiska wytop surówki żelaza w dziewięciu starych piecach w centrum aglomeracji (Chorzów, Bytom, Ruda Śląska). Huty żelaza znajdują się także w Chorzowie, Katowicach, Gliwicach, Sosnowcu (po dwa zakłady) oraz w Będzinie, Rybniku, Świętochłowicach i Zawierciu. Obecne zmiany w hutnictwie polegają na rezygnacji z wytopu stali w starych piecach martenowskich (2/3 z nich już zlikwidowano). W stalowniach instalowane są piece elektryczne i indukcyjne (Gliwice, Sosnowiec), co przyczynia się do ograniczenia zanieczyszczeń. Poza hutnictwem żelaza rozbudowano hutnictwo cynku i ołowiu wykorzystujące lokalne złoża. Z okręgu górnośląskiego pochodzi cała krajowa produkcja tych metali. Huty cynku i ołowiu (Bukowo, Miasteczko Śląskie i Katowice-Szopienice) należały do zakładów najbardziej szkodliwych dla środowiska. Zastąpienie wytopu w piecach procesem elektrolizy pozwoliło niemal zlikwidować to zagrożenie. Rozbudowane hutnictwo było podstawą powstania wielu zakładów przemysłu ektromaszynowego, wytwarzających ciężkie maszyny dla górnictwa, odlewy, konstrukcje stalowe. Regres w górnictwie doprowadził do zahamowania produkcji maszyn górniczych. Nadal większość krajowej produkcji tych maszyn koncentruje się w miastach GOP-u (Gliwice, Katowice, Rybnik, Sosnowiec, Zabrze). W ramach przemysłu elektromaszynowego dominuje branża metalowa (Zabrze, Zawiercie) i budowa maszyn. W rezultacie łączna emisja pyłów i gazów do atmosfery z najbardziej uciążliwych zakładów ( bez CO2 ) osiągnęła 118 t/km kwadratowych, tj. 11 – krotnie więcej niż przeciętne w kraju. Mało pocieszający jest tu więc fakt, że większość zanieczyszczeń pyłowych ( 98% ) została zatrzymana przez elektrofiltry, jak również fakt, że w stosunku do lat ubiegłych “ produkcja “ zanieczyszczeń pyłowo-gazowych zmniejszyła się. Równocześnie ilość ścieków odprowadzonych do wód powierzchniowych ( liczona na 1 kilometr kwadratowy powierzchni ) była ponad 9-krotnie większa niż średnio w kraju, przy czym były to substancje wysoce toksyczne ( kwas siarkowy i solny, chlorki wapnia ). W konsekwencji prawie 70% wód w tym regionie nie nadaje się do wykorzystania gospodarczego , co zaostrza problemy związane z trwałym deficytem wodnym. Na obszarze GOP-u obserwuje się poważne zmiany ukształtowania powierzchni. Wynikają one nie tylko ze szkód górniczych ( powstawania na powierzchni zapadlisk, rowów i szczelin ), ale też z nagromadzenia się na hałdach ogromnych ilości odpadów węglowych i żużli wielkopiecowych. Zajmują one duże obszary, stając się źródłem dodatkowych zanieczyszczeń w postaci substancji toksycznych wypłukiwanych przez wody opadowe. Opady pyłów, kwaśne deszcze i zatruwanie wód wpływają na degradację gleb na skalę nie spotykaną w innych regionach kraju. Już dzisiaj zmusza to do wyłączenia z produkcji rolniczej kilkudziesięciu tysięcy hektarów użytków rolnych. Niemożliwa staje się też restytucja zbiorowisk leśnych stosowanie do skali ich degradacji. Odbudowa walorów środowiska w GOP-ie i dalsza systematyczna ochrona wymaga ogromnych nakładów kapitałowych i zasadniczych przekształceń struktury gospodarki regionu. Skala niezbędnych przedsięwzięć przekracza jednak możliwości ekonomiczne i techniczne Górnego Śląska, jak również możliwości całego kraju. Zmusza to do poszukiwania zewnętrznych źródeł finansowania inwestycji proekologicznych, czemu sprzyjają przemiany polityczne , gospodarcze i własnościowe, zachodzące od 1989 roku w naszym kraju. Szansę te należy wykorzystać jak najszybciej, gdyż straty gospodarcze związane z funkcjonowaniem w tak zdegradowanym środowisku, powiększone o trudne straty społeczne, są w powszechnym odczuciu wyższe od nakładów na ochronę środowiska. Nie jest wykluczone, że środki zaangażowanie w restytucję i ochronę przyrody okażą się najbardziej efektywnymi lokatami kapitału w GOP-ie. Połowa śląskich lasów jest uszkodzona. Śląskie gleby skażone są metalami ciężkimi , w okolicach Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego oraz Bukowna, Jaworzna , Olkusza Tarnowskich Gór i Piekar Śląskich maksymalne przekroczenia dla ołowiu są 99-krotne, a dla kadmu 17-krotne. Pyły ,spaliny zadymione i skażone środowisko to “ przywilej” Śląska. Ministerstwo Ochrony Środowiska twierdzi , że jest lepiej. Głęboka restrukturyzacja przemysłu śląskiego przyniosła poprawę, np. w Hucie Batory znajdującej się w samym centrum Chorzowa zlikwidowany został całkowicie dział surowcowy. W ciągu ostatnich pięciu lat nakłady na ochronę środowiska w byłym woj. katowickim wzrosły prawie pięciokrotnie . problemem nie rozwiązanym jest zadłużenie kopalń wynikające z nie wpłacenia na konto funduszy ekologicznych kwot za odprowadzenie słonych wód kopalnianych. Obecnie kopalnie są winne funduszom wraz z odsetkami prawie 2 mld zł.                   Jedną i najważniejszą cechą tak intensywnego rozwoju na tym terenie są bardzo duże pokłady węgla kamiennego, który wykorzystują elektrownie, huty oraz inne zakłady przetwórcze. Dzięki niemu mogą się tam dobrze rozwijać nie tracąc funduszy na transport tego surowca, bez którego ich działalność nie była by możliwa