Historia współczesnej myśli psychologicznej od Wundta do czasów najnowszych

Psychologia: HISTORIA WSPÓŁCZESNEJ MYŚLI PSYCHOLOGICZNEJ OD WUNDTA DO CZASÓW NAJNOWSZYCH !!!

Prosta Definicja:
Psychologia to młoda, interdyscyplinarna nauka, której przedmiotem jest człowiek, mechanizmy i prawa rządzące jego procesami psychicznymi i zależne od nich zachowania. Psychologia zajmuje się także definiowaniem zdrowia psychicznego, czyli tym, czy dane zachowanie znajduje się w granicach normy, czy świadczy o nienormalności.

Naukowa Definicja:
Psychologia (od gr. psyche = dusza, i logos = słowo, myśl, rozumowanie) jest nauką zajmującą się badaniem mechanizmów i praw rządzących zjawiskami psychicznymi oraz zależnymi od nich modelami zachowań. Psychologia bada również wpływ zjawisk psychicznych na interakcje międzyludzkie oraz interakcję z otoczeniem. Nauki z których czerpie psychologia to głównie filozofia, socjologia, antropologia, i biologia, ale dzięki wypracowaniu własnych metod eksperymentalnych psychologia jest nauką samodzielną.

Historia psychologii:
Psychika interesowała ludzi we wszystkich kulturach, ale systematyczne gromadzenie wiedzy empirycznej na ten temat rozpoczyna się dopiero w XIX wieku. Wcześniej psychologia była traktowana jako dziedzina filozofii. Filozofów najbardziej interesowała specyfika procesów psychicznych: czy mają charakter materialny, czy też są funkcją odrębnej substancji (duszy). Filozofowie, którzy wnieśli największy wkład w rozwój psychologii to Platon (jako pierwszy opisał konflikty wewnętrzne), Arystoteles - myśliciel (systematyczna klasyfikacja procesów psychicznych, prawa kojarzenia), św. Augustyn, Kartezjusz, John Stuart Mill. Pierwsze próby zastosowania metody doświadczalnej wiążą się z nazwiskami niemieckich naukowców Johannesa Mulllera, Hermanna von Helmholza i Gustava Fechnera, których prace dotyczyły pogranicza fizjologii z psychologią (percepcja bodźców), ale za datę ukonstytuowania się psychologii jako samodzielnej nauki empirycznej uważa się utworzenie w 1879 pierwszego laboratorium psychologicznego na Uniwersytecie Lipskim przez Wilhelma Wundta.

Wilhelm Maximilian Wundt (1832-1920) – psycholog i filozof niemiecki, uważany za pierwszego przedstawiciela psychologii eksperymentalnej.
Syn Luterańskiego pastora od dzieciństwa był pilnym uczniem i samotnikiem. Studiował medycynę ale bardziej interesowały go aspekty naukowe niż medyczne. Po ukończeniu studiów w roku 1857 wykładał fizjologie i został asystentem Heinzholza.

Psychologia Dla Wundta:
Wundt był założycielem pierwszego laboratorium psychologicznego na Uniwersytecie Lipskim w 1879 roku. W ośrodku tym prowadzono badania nad procesami kojarzenia oraz apercepcją. Za najważniejszą metodę badawczą uważał introspekcję. Uważał, że zadaniem psychologii jest wyodrębnienie elementarnych jednostek, z jakich składa się życie psychiczne (odpowiednik atomów w chemii i znalezienie praw dotyczących ich łączenia w inne akty psychiczne.

Dwudzielna Psychologia Wundta
Eksperymentalna(indywidualistyczna)zwana fizjologiczną
Nieeksperimentalna(antyindywidualistyczna)zwana psychologia historyczna-kulturowa




Filozofia Dla Wundta:
Filozofię Wundt uważał za światopogląd, który zaspokaja potrzeby umysłu oraz uczucia, a także hipotetyczne uzupełnienie nauk szczegółowych. Jego zdaniem umysł przechodzi przez trzy fazy poznania:
początkowo operuje konkretnymi postrzeżeniami,
następnie zastępuje postrzeżenia przez pojęcia ogólne,
wreszcie ujmuje całość świata w światopogląd.

W trzecim etapie wychodzi poza doświadczenie budując metafizykę. Ten proces jest nieuchronny i konieczny, bo metafizyka jest potrzebą psychiczną na pewnym etapie rozwoju.
Metafizyka Wundta miała spirytualistyczny charakter: jego zdaniem świat jest zgromadzeniem istot, obdarzonych wolną wolą. Ponieważ działania tych istot powodują nieprzewidziane skutki, zatem stawiają sobie wciąż nowe cele i nowe idee ("heterogenia celów")

W 1867 zaczął wykładać fizjologie psychologii. W 1873 zaczął badania i tworzyć metodę związków zmysłów i reakcji. Na przełomie 1873/4 wydał „zasady fizjologii psycholog. W 1894 za słoje wysiłki został nagrodzonym założeniem oficjalnego instytutu eksperymentalnej psychologii w Lipsku. W ciągu jego 45 letniej działalności czuł się uprzywilejowany nadzorowaniem 186 swoich doktorantów, wśród nich znal aż się Polak Aleksander Świetochowski.

Z pod skrzydeł Wundta narodziły się takie sławy jak:

James McKeen Cattell Pierwszy Professor psychologii w USA

Edward Bradford Titchener Anglik, jeden z jego pierwszych uczniów zarazem jego tłumacz. Został profesorem psychologii laboratoryjnej. Po przez jego niepoprawne tłumaczenie dzieł Wundta wielu naukowców nie było w stanie przyjąć teorii Wundta, aż do 20 wieku kiedy naukowcy zacieli po prawnie tłumaczy dzieła Wundta I mogli docenić naukę I teorię dzieł.

Oswald Kulpe uznany za twórcę szkoły Wurzburskiej. Uczniowie tej szkoły stosowali zadania znacznie trudniejsze, w których badany mieli wyrazić opinie o jakimś twierdzeniu metafizycznym.

Hugo Mnsterberg pionier psychologii przemysłu zachęcony przez William James do Harvardu na posadę dyrektora laboratorium (sponsorowane przez W.Jamesa)

Lightner Witmer założyciel pierwszej kliniki psychologicznej w USA.


Kolejnym wielkim autorytetem w dziedzinie psycholog okazał się Amerykanin William James. Podobnie jak Wundt pobierał Hermanna von Helmholtza. W 1871 przestąpił do klubu metafizyki w Bostonie należący do Harvardu. 1872 zostały przyjęty jako instruktor psychologii w Harvardzie. W 1875 prowadził kurs fizjologii psychologii Ala Wundt. 1876 założył swoje pierwsze laboratorium.




BEHAWIORYSM:
BEHAWIORYZM => (z angielskiego. behavior – zachowanie się) Jest to kierunek w psychologii zajmujący się naukowym badaniem obiektywnie dostrzegalnych zachowań człowieka i zwierzęcia bez możliwości obserwacji zjawisk psychicznych (np. świadomości). Behawioryzm jest to kierunek psychologiczny, który rozwinął się w XX wieku, przede wszystkim w USA. Co prawda pierwszymi Behawiorystami byli Rosjanie Ivan M. Sechenov, Vladimir M. Bekhterev i Pavlov który otrzymał Nagrodę Nobla z psychologii w 1904r.
Natomiast Amerykańskim przedstawicielem Behawioryzmu był to John Broadus Watson on Uważał, że zachowanie się człowieka jest wyłącznie wynikiem reakcji na bodziec. Uważał, że zachowanie się człowieka jest wyłącznie wynikiem reakcji na bodziec.
Pisał: Dajcie mi dziecko spłodzone przez dowolną parę rodziców i dajcie mi pełną kontrolę nad środowiskiem, w jakim będzie ono wzrastać - a sprawię, że wyrośnie na wybitnego uczonego, artystę, politycznego przywódcę, czy też, jeśli tylko będę tego chciał, zostanie pospolitym przestępcą.

Burrhus Frederic Skinner z twórców i najważniejszych przedstawicieli behawioryzmu. Był zafascynowany fizyką, uważał że można w niej wszystko zaobserwować. Nie negował tego iż człowiek myśli lub czuje, uważał jednak że jest to nieistotne.

Edward Chace Tolman badał zachowanie aby zrozumieć procesy myślowe ludzi i zwierząt. Znany jest z używania w swoim laboratorium szczurów w labiryntach. Był neo-behawiorystą!!!







Zarys historii polskiej psychologii:

Już w drugiej polowej 13ty wieku WITELO pierwszy polski filozof przyrody przedstawił własna teorię spostrzegania wzrokowego (napisano miedzy rokiem 1270 i 1272).


Początkiem polskiej psychologii naukowej było założenie pierwszej pracowni psychologii eksperymentalnej, w roku 1903 na uniwersytecie jagiellońskim w Krakowie przez profesora filozofii Władysława Heinricha (ur. 9 stycznia 1869 w Warszawie, zm. 30 czerwca 1957 w Krakowie),. Utworzenie pracowni poprzedzała wieloletnia praca badawcza o charakterze eksperymentalnym, o czym świadczą opublikowane przez akademie umiejętności w Krakowie sprawozdania z jego badań za rok 1898.


W 1907 zostaje utworzone na uniwersytecie Lwowskim Laboratorium psychologiczne (jako pracownia psychologiczną) przez profesora filozofii Kazimierza Twardowskiego. {Co prawda Twardowski przyznaje sobie pierwszeństwo założenia pierwszej pracowni eksperymentalnej w Polsce 1898/1899 roku akademickiego, ale Twardowski nigdy nie prowadził badan psychologicznych}.


W roku 1910 powstaje w Warszawie (3 po Krakowskie i Lwowskie) pracownia psychologiczna kierowana przez Edwarda Abramowskiego (ur. 17 sierpnia 1868 - zm. 21 czerwca 1918).

Za twórcą filozoficznej szkoły Lwowsko-Warszawskie uważa się Władysława Twardowskiego. Jego uczniami w dziedzinie psychologii byli:
· Władysław Witwicki autor teorii kratyzmu ogłoszonej oficjalnie w 1907 przedstawiam on ze ambicja jest naturalnym dla każdego człowieka mechanizmem wywołującym nieustanne dążenie do górowania na otoczenie (społecznym i fizycznym); również autor rodzimego podręcznika psychologii (1925)
· Stefan Balej twórca polskiej psychologii wychowawczej 1928.
· Stefan Bałachowski założyciel Kwartalnika Psychologicznego 1930 i Przeglądu Psychologicznego 1952.
· Mieczysław Kreutz obrońca metody introspekcyjnej.


Dwudziesto lecie miedzy wojenne to okres dominacji poglądów głoszonych przez uczniów Twardowskiego głównie przez Kreutza. Kreutz mówił o pojęciu czynności w kontekście psychologicznej, interpretacji wyników testów z punktu wydżenia ich zmienności, wykazując, iż nie jest ona możliwa bez znajomości czynności które do tych wyników doprowadziły.

Kolejne pokolenie uczniów psychologów kształciło się pod kierunkiem Twardowskiego i Kreutza. Uczniem tego ostatniego jest Tadeusz Tomaszewski (ur. 1911r., zm. 18 2000r.), twórca teorii czynności. Zauważył ze życie psychiczne to strumień sterowany zgodnie z jego własnymi celami. Jego teoria czynności zmieniła status polskiej psychologii w nauce światowej i mowy się o psychologicznej szkole Warszawskiej jako wyodrębnionej formacji naukowej.
Polska myśl psychologiczna wypływa z dwóch źródeł:

Potrzeba poznawcza uczonego = psychologia humanistyczna
Przekonanie, że znajomość języka polskiego miała być sprawdzianem narodowym tożsamości Polaków = psychologia stosowana.

Z obu tych źródeł powstała współczesna polska psychologia.


Dziekuje

Ingeborga Mikiel (the Micky)



BIBLIOGRAFIA:

Rzepa, T. (red) 1997 Psychologia w szkole Lwowsko-Warszawski.Warszawa..WN PWN.
Szewczuk, W. (1988) Władysław Heinrich-Prekursor psychology obiektywnej.
Blumenthal, Arthur L. (2001) A Wundt Primer: The Operating Characteristics of Consciousness. Chapter Four in Reiber, Robert W. and Robinson, David K. Wilhelm Wundt in History: The Making of a Scientific Psychology. Kluwer Academic Publishing.
William James (1890). The Principles of Psychology. As presented in Classics in the History of Psychology, an internet resource developed by Christopher D. Green of York University, Toronto, Ontario.
Calkins, Mary W. Autobiography of Mary Whiton Calkins, in Murchison, Carl. (Ed.) (1930). History of Psychology in Autobiography (Vol. 1, pp. 31-61). Worcester, MA: Clark University Press. [quoting James, Principles of Psychology, Vol. I, pp. 225 ff.]