Opisz budowę i zasadę działania organów piszczałkowych.

Piszczałka jest podstawowym źródłem dźwięku w organach. Na kolejnych stronach umieszczono dokładne opisy budowy różnego typu piszczałek, oraz mechanizmów powstawania w nich dźwięku. W większych instrumentach oprócz tradycyjnego wykorzystania piszczałek, które pogrupowane są w głosy (rejestry) spotyka się również piszczałki służące do wytwarzania tzw. efektów specjalnych (kukułka, tympan). Efekty te często jako źródło dźwięku wykorzystują piszczałki, jednak raczej nie można ich uznać za głos organowy w tradycyjnym znaczeniu tego słowa. Oprócz piszczałek spotyka się również inne urządzenia generujące dźwięk; zwłaszcza w organach o dużych rozmiarach mogą występować np. elementy perkusyjne (dzwony, dzwonki, ksylofony itd.). Choć urządzenia te, biorąc pod uwagę mechanizm powstawania dźwięku, mają niewiele wspólnego z piszczałkami, ich opis również zamieszczono na dalszych podstronach. Zebrano tutaj bowiem informacje o różnych źródłach dźwięku jakie spotkać można w organach, a wszystko (oczywiście niezbyt ściśle pod względem instrumentoznawczym) zamieszczono pod jedną wspólną nazwą "piszczałki".

Organy znane były już w starożytności. Wielki rozwój tego instrumentu nastąpił w okresie średniowiecza, powszechnie używane były w kościołach już w XVII wieku. Największe udoskonalenia prz­ypa­dają na XV – XVI wiek. Ostateczna budowa organów wykształciła się na przełomie XVII – XVIII wieku. Organy są największym ze wszystkich instrumentów i należą do grupy instrumentów dętych klawiszowych. Składają się z sze­regu piszcza­łek ( wargo­wych i języko­wych ) różniących się wyso­kością i barwą. Każda z nich wydaje tylko jeden dźwięk o określonej wysokości i barwie. Im niższy dźwięk, tym piszczałka większa. Piszczałki połączone są z klawiaturami za pomocą skomplikowanego systemu przewodów. Po naciśnięciu klawisza wtłoczone powietrze napływa do odpowiedniej piszczałki i powstaje dźwięk. Dawniej pompowano powietrze, stosując kilka miechów obsługiwanych siłą ludzkich mięśni. Obecnie prace ludzi zastępuje silnik mechaniczny. Orga­nista używa jedno­cześnie klawia­tury ręcznej  ( manuały w liczbie od 1 do 5 ) i nożnej ( pedał ). Obok manuałów znajdują się liczne kołki i przyciski. Są to przyrządy rejestrowe służące do stosowania różnych kombinacji brzmieniowych. Skala tego instrumentu jest rozległa i  w zasadzie może obejmować całą muzyczną skalę dźwięków. Ze względu na istnienie dużej ilości piszczałek o różnej barwie organy wyróżniają się ogromnymi możliwo­ściami kolorystycznymi. Najbardziej znane w Polsce organy znajdują się w Katedrze w Oliwie i posiadają 6300 piszczałek.   Pierwsze organy skonstruował aleksandryjski mechanik oraz matematyk Ketsibios w III w p.n.e. Były to organy hydrauliczne, które używano w starożytnym Rzymie. Pierwszym bezspornym dowodem istnienia organów pneumatycznych jest obelisk wzniesiony w Bizancjum w 393 roku za panowania cesarza Teodozjusza I Wielkiego. Widzimy na nim male organy z miechami, deptanymi przez dwóch małych młodzieńców. Bizancjum stanowiło najwcześniejszy ośrodek budownictwa organów. Pozdrawiam.