Dokładne określenie ram czasowych średniowiecza jest niezmiernie kłopotliwe, ponieważ, tak jak każda inna epoka, nie zaczyna się ono ani nie kończy nagle – w jakiejś konkretnej chwili czy dniu, ale tym zmianom towarzyszy wiele przeróżnych czynników, wydarzeń i okoliczności. Uczeni zgadzają się jednak co do faktu, że okres ‘wieków średnich’ rozpoczął się ok. połowy V wieku a zakończył w końcu XV wieku (tutaj istnieją dwie konkretne daty – 1453 – zdobycie Konstantynopola przez Turków i 1492 – dotarcie Krzysztofa Kolumba do wysp Karaibskich). Świat tamtych czasów w oczach ludzi następnych okresów, uważany był za wiek ciemności. Pogardliwie odnoszono się do zniesionego w 1789 roku we Francji ustroju feudalnego. Sztukę i kulturę uważano za zacofaną i pozbawioną wartości. Jednak epoka romantyzmu przyniosła nowe spojrzenie na tamten odległy i niezrozumiany świat. Budziła się miłość do ruin, która przeniosła się z antycznych świątyń na zburzone zamki warowne i niedokończone katedry. Przedmioty te pobudzały sferę marzeń, człowiek zapragnął choć po części je odbudować lub odnowić, by przez chwilę mógł znaleźć się w tym odległym w czasie świecie, który w gruncie rzeczy miał wiele do zaoferowania. Średniowieczna Europa była światem wiejskim. Gospodarka zdominowana była przez rolnictwo, które było niestety słabo rozwinięte. Nie umiano jeszcze użyźniać gleb, nie wiedziano jak radzić sobie z klęskami żywiołowymi takimi jak zła pogoda, czy plagi szkodników. Ludzie żyli w biedzie, gdyż rolnictwo była bardzo mało wydajne. Liczbę plonów zwiększało jedynie powiększenie terenu uprawy, ale niewielu było stać na taką ekstensywną gospodarkę. Szybkie jałowienie gleb i głód zmuszał ludność wczesnego średniowiecza do ciągłej migracji. Nawet królowie zwykli byli przenosić się z całym dworem co jakiś czas w inne miejsce. Tradycję tą złamał Karol Wielki, który pod koniec panowania na stałe osiadł w Akwizgranie. Czasów karolińskich sięgają również początki feudalizmu. Rozwija się on około roku 1000. Najbardziej pełna jego odmiana występowała na terenach Francji i Niemiec, niecałkowicie rozwinął się we Włoszech i w Hiszpanii. Cały świat średniowieczny można określić mianem feudalnego, jednak w zależności od kultury i tradycji system ten miał inny wymiar. Feudalizm, to całokształt związków osobistych łączących w hierarchię członków panujących władz społecznych. Związki te opierają się na beneficjum, czyli nadaniu ziemi przez władcę w dożywotnie użytkowanie w zamian za pewne świadczenie i przysięgę bezwzględnej wierności. Seniora, czyli tego, który nadaję ziemię (lenno) i jego wasala, czyli lennika zależnego od swojego pana feudalnego, łączy kontrakt wasalski. Wasal składa swojemu seniorowi hołd. Wkłada złożone ręce w dłonie seniora, który je zaciska – wyraża wolę oddania się seniorowi formułą np. „Panie, zostaję waszym człowiekiem”. Wymawia przysięgę, daje swoje słowo i może oddać seniorowi pocałunek („człowiek ust i rąk”). Powinności wasala, to consilium (rada, uczestnictwo w zgromadzeniach zwołanych przez seniora, sprawowanie w jego imieniu sądów) oraz auxilium (pomoc wojskowa i finansowa). W zamian wasal otrzymuje opiekę seniora. Po przysiędze i hołdzie następuje ceremonia inwestytury, czyli nadania lenna przez seniora, która polega na akcie symbolicznym – wręczenie przedmiotu, np. chorągwi, berła, rózgi, pierścienia, noża, rękawicy, źdźbła słomy itd. Początkowo senior po fakcie nadania ziemi ciągle był jej właścicielem, natomiast wasal jedynie użytkownikiem. Jednak od XI wieku prawo wasala zaczyna przekraczać prawo użytkownika. Zbliża się ono do prawa własności (nie całkowicie), podczas gdy prawo seniora oddala się od niego. Wasal coraz mocniej przywiązuje się do nadanej mu ziemi również dzięki temu, iż staje się ona dziedziczna. Osiada tam z całą, rozszerzającą się rodziną i zaludnia ziemie seniora. Często potomkowie wasali oddawani byli na dwory seniorów jako kandydaci na rycerzy, czy dwórki. W IX i X wieku następuje zmierzch władzy publicznej. Zaledwie utworzone księstwa rozpadają się na niezależne hrabstwa (tak stało się po podziale imperium Karola Wielkiego pomiędzy jego trzech wnuków w 843 roku na mocy traktatu w Verdun). W XI wieku i hrabstwo z kolei zaczyna się rozpadać, a jednostką administracyjną staje się senioria, co powoduje rozdrobnienie władzy publicznej. Wielkim wydarzeniem w dziejach Europy zachodniej w okresie X – XIII wiek jest pojawienie się zamków warownych, które pełniąc funkcje obronne stawały się miejscami o znacznie szerszym znaczeniu. Od XI wieku rycerze i seniorowie zaczynają tworzyć odrębną kastę, której sposób życia staje się coraz bardziej wykwintny. Budują liczne zamki, które starają się jak najbardziej udoskonalić. Zamek staje się ośrodkiem specyficznej, zamkowej społeczności i kultury wojskowej i artystycznej. Zamek, to przede wszystkim miejsce ufortyfikowane, warownia, która spełniać musiała szerokie funkcje obronne uwarunkowane ciągłymi sporami pomiędzy właścicielami ziemskimi, a także innymi zagrożeniami militarnymi. Budowany jest najczęściej na wzniesieniu, staje się widzialną bazą władzy seniora. Wokół dziedzińca rozciągały się mury obronne, których narożniki stanowiły donżony – wieże obronne lub pomieszczenia dla straży. Na zewnętrznej stronie muru obronnego nadwieszony były drewniane ganki, które posiadały liczne otwory w podłodze, przez które można było wyrzucać pociski lub lać gorącą ciecz. Hurdycje, bo tak nazywały się te galerie, były drewniane po to tylko, aby w razie oblężenia można je było spalić. Przedpiersie muru obronnego wieńczone było blankowaniem, czyli naprzemiennie usytuowanymi prostokątnymi zębami i prześwitami. Na niektórych wieżach istniały komory paleniskowe, które umożliwiały przesyłanie sygnałów dymnych do sąsiednich zamków. Jednak taki sygnał widoczny był w odległości do 10km. Gdy sąsiednie zamki były oddalone o ponad 10km budowano dodatkowe wieże lub wieże z kościołami, by mogły powielać sygnały. Mury obronne często otoczone były niższym murem, który z kolei poprzedzony był fosą. Przed fosą mieściła się latryna (damskier), która była połączona z zamkiem za pomocą mostu. Do zamku wyższego zwykle prowadził zamek niższy – tzw. Vorburg. Mieściły się tam zabudowanie gospodarcze, warsztaty, mieszkania czeladzi, piekarnie, młyny, składy siodeł, stajnie, obory etc. Było tak, dlatego, że każdy z zamków był osobnym organizmem, który w swoim własnym zakresie musiał potrafić dostarczyć wszystkiego tego, co mogło być potrzebne. Jako, że w tamtych czasach handel był dopiero w swoim bardzo początkowym stadium, a ludność skupiona wokół zamku coraz liczniejsza, każdy specjalizował się w innej dziedzinie i zamki były samowystarczalne. Zamek wysoki mieścił w sobie, na piętrze, kaplicę, refektarz, kapitularz (sala zebrań) i dormitorium, które zazwyczaj było niższe i znajdowały się nad nim spichrze. Pod poddaszem znajdowały się strzelnice. Otwory okienne parteru były zakratowane, albo po prostu w całości zamurowane. Mam nadzieje że jest dobrze
witam ! potrzebuję referat na temat historii kultury ;) jak najszybciej ! obiecuję dam naj 1 :*
Odpowiedź
Dodaj swoją odpowiedź