Pozytywizm jest to kolejna epoka po romantyzmie. Proponował inne niż romantyzm wzorce życia narodowego. Był prądem umysłowym, który na ziemiach polskich łączył się z ruchem społeczno-politycznym Polaków pod zaborami. Datę początkową polskiego pozytywizmu można podać dość dokładnie, jest to 1863 rok. Rok ten znany jest z tego względu, że był to rok wybuchu i upadku powstania styczniowego. Natomiast datę końcową można podać tylko z pewnym przybliżeniem, są to lata 90. XIX w.
Główną cechą pozytywizmu jest zmiana światopoglądu ludzi pozytywizmu - kierują się oni rozumem, chłodno i trzeźwo rozważają wszelkie zjawiska, stąd rozwój racjonalizmu i empiryzmu. Światopogląd pozytywistyczny określają trzy czynniki: scjentyzm, ewolucjonizm i utylitaryzm. Młodzi ludzie przeciwstawiali się romantykom, doświadczywszy skutków powstania chcieli zerwać z ideologią walki - zastąpić ją ideologią pracy. Program pozytywistów: Praca organiczna (twierdzenie, iż społeczeństwo jest organizmem, dążenie do harmonijnego rozwoju wszystkich jego organów - grup społecznych.), praca u podstaw (praca natury oświatowej nad podniesieniem poziomu życia przede wszystkim chłopów.), asymilacja Żydów(Pozytywiści pragnęli stworzyć dla Żydów warunki asymilacji z narodem. W dziełach literackich, artykułach zaczęli więc opisywać kulturę żydowską.), emancypacja kobiet(pozytywistki domagały się prawa do kształcenia kobiet, prawa do pracy i równego wynagrodzenia). Za początek epoki przyjęto umowną datę 1891 rok, której towarzyszyły nowe tendencje ideowo-artystyczne, a za koniec 1918 rok, czyli rok odzyskania przez Polskę niepodległości. Już pod koniec lat osiemdziesiątych XIX wieku wyraźnie narastała krytyka programu pozytywistycznego, którą podejmowali nie tylko zwolennicy nowych przeobrażeń w literaturze i sztuce, ale i sami pozytywiści. Atakom podlegał nie tylko program, który zawiódł oczekiwane nadzieje, ale i literatura, która go rozpowszechniała, i która poprzez swój realizm i tendencyjność ograniczała swobodę twórczą pisarzy.
Najczęściej stosowana nazwa epoki -Młoda Polska - pochodzi od tytułu programowych artykułów Artura Górskiego, opublikowanych w "Życiu" w 1898 r., będących manifestem ideowo-artystycznym młodego pokolenia. "Młodzi" pragnęli odrodzić Polskę poprzez kontynuację ideologii romantyzmu polskiego oraz stworzenie nowych norm i wartości etycznych i estetycznych. W związku z tym przyjęto też inną nazwę epoki - neoromantyzm, która miała podkreślać związek romantyzmu z epoką przełomu wieków XIX i XX, polegający głównie na powrocie tendencji idealistycznych, podniesieniu roli indywidualizmu i subiektywizmu, a przede wszystkim na podjęciu wysiłków prowadzących do odzyskania niepodległości państwowej. Obok tych dwóch nazw występuje termin modernizm, który podkreślał współczesność i nowoczesność epoki przeciwstawiającej się systemowi poglądów poprzedniego pokolenia. Kolejna nazwa - symbolizm, stosowana jest rzadziej, gdyż odnosi się nie tyle do cech całego okresu, ile raczej do głównego nurtu w sztuce młodopolskiej. wystarczy?:)
