podaj ogólne rysy budowy geologicznej polski

podaj ogólne rysy budowy geologicznej polski
Odpowiedź

Polska wyróżnia się w Europie zróżnicowaną budową geologiczną. Jedynie na jej obszarze krzyżują się fragmenty trzech wielkich europejskich jednostek geologicznych: platformy wschodnioeuropejskiej powstałej  jeszcze w prekambrze, platformy zachodnioeuropejskiej (wykazującej dodatkowo złożoną, mozaikową budowę) oraz alpejskiego łańcucha Karpat. Przez obszar Polski, przekątnie z północnego zachodu na południowy wschód przebiega główna transeuropejska strefa graniczna między platformą wschodnioeuropejską a platformą zachodnioeuropejską, zwana strefą Teisseyrea-Tornquista (w skrócie strefa TT). Platforma wschodnioeuropejska była przez całą erę paleozoiczną, mezozoiczną i kenozoiczną obszarem stabilnym, na którym osadzały się warstwy osadów o stosunkowo niewielkich miąższościach, które mogą lokalnie wzrastać blisko krawędzi platformy, w obniżeniach tektonicznych. Odmiennie, obszar platformy zachodnioeuropejskiej stanowił w paleozoiku, w czasie orogenez kaledońskiej i herycyńskiej gwałtownych zmian – zderzeń fragmentów skorupy ziemskiej, fałdowań i nasunięć mas skalnych oraz wulkanizmu. Przypominało to procesy, jakie rozgrywają się obecnie w aktywnych sejsmicznie rejonach przemieszczeń płyt litosfery (np. w południowo-wschodnej Azji). Od schyłku paleozoiku (młodszego permu), zasadnicze zręby wgłębnej budowy geologicznej podłoża tej części Polski pozostają ukształtowane, natomiast wzdłuż strefy TT rozwija się strefa wzmożonego osiadania podłoża. Od późnego permu po wczesną kredę utworzyły się w niej osady o znacznej miąższości, znacznie większej niż na pozostałych obszarach platformowych. Jeszcze bardziej dynamiczne procesy geotektoniczne zachodziły w czasie orogenezy alpejskiej na obszarze dzisiejszych Karpat. Geneza Karpat wraz z innymi łańcuchami alpejskimi była związana z oceanem Tetydy, który na skutek posuwania się płyty afrykańskiej i indo-australijskiej wraz z mniejszymi fragmentami skorupy ziemskiej ku północy uległ stopniowemu zgnieceniu i wypiętrzeniu (jego pozostałością jest Morze Śródziemne), a osady w nim złożone zostały pofałdowane i nasunięte tworząc alpejskie łańcuchy górskie, w tym Karpaty. W obrębie polskich Karpat zewnętrznych, osady fliszowe utworzone w basenach morskich Tetydy zostały nasunięte na platformowe przedpole Karpat, powodując jego deformację i ugięcie, co doprowadziło do powstania zapadliska przedkarpackiego, w którym w okresie trzeciorzędowym tworzyły się utwory morskie. W tym czasie na pozostałym obszarze Polski powstają na przemian utwory płytkomorskie i kontynentalne, w tym utwory węglonośne, w których znajdują się złoża węgla brunatnego. Przedostatnim etapem rozwoju geologicznego Polski była epoka zlodowaceń – plejstocen. W wyniku czterech głównych zlodowaceń, obszar Polski z wyjątkiem Karpat i Sudetów był cyklicznie pokrywany lądolodem, który pozostawił po sobie osady polodowcowe i charakterystyczną rzeźbę terenu, widoczną zwłaszcza w północnej części kraju. Osady czwartorzędowe dominują obecnie na powierzchni Polski. Od około 10.000 lat trwa epoka holoceńska, a obszar Polski jest stale przekształcany przez procesy wietrzenia, erozji, ruchów masowych, procesy rzeczne, eoliczne, a od kilku tysięcy lat przez czynnik nadzwyczaj widoczny – działalność człowieka.   tu masz w skrócie (wielkim skrócie ) historię geologiczną polski, mam  że o to chodziło. pozdrawiam  

Dodaj swoją odpowiedź