Szkodliwość palenia papierosów oraz zanieczyszczenia powietrza

1. PALENIE PAPIEROSÓW I INNYCH WYROBÓW TYTONIOWYCH
Dla każdej osoby dym tytoniowy jest szkodliwy w różnym stopniu- zależy to od rasy, płci wieku, indywidualnych cech i ilości wypalanych papierosów. Udowodniono, że najbardziej szkodzi kobietom rasy białej, poniżej 20. roku życia. Cygara zawierają więcej szkodliwych substancji, mimo, że wyglądają na bardziej wyrafinowane.
Dym tytoniowy składa się z ponad 4000 substancji, z czego 40 jest rakotwórcze. Dym wdychają nie tylko bezpośredni palacze, ale też osoby, które przebywają w zadymionych pomieszczeniach (tzw. ?bierni palacze?). Co roku z powodu palenia tytoniu w Polsce umiera 1000 osób, a w USA 53000. W celu ochrony biernych palaczy w wielu wprowadziło się zakaz palenia w miejscach publicznych oraz pubach i restauracjach.
Wchłanianie dymu tytoniowego zachodzi głównie w układzie oddechowym, a także w przewodzie pokarmowym jako rezultat połykania m.in. śliny. Składniki dymu przenikają do krwiobiegu i są rozprowadzane po całym organizmie. Dym szkodzi również innym narządom, m.in. żołądkowi, wątrobie, mózgowi, oczom, nerkom. Szkodzi również kobietom w ciąży, ponieważ powoduje uszkodzenia płodu. Oto niektóre szkodliwe składniki dymu tytoniowego:
- 85% masy dymu to dwutlenek węgla, tlen i azot
- Tlenek węgla w ilości 2-6%
- Nikotyna - alkaloid roślinny, mający zarówno działanie pobudzające, jak i hamujące w obrębie zwojów nerwowych.
- Metanol - silne trujący związek chemiczny, używany do produkcji benzyn silnikowych.
- Cyjanowodór, kwas pruski, używany w komorach gazowych
- Polon-210 ? silnie promieniotwórczy
- Ciała smołowate - są odpowiedzialne za powstawanie nowotworów złośliwych u człowieka.
- Arsen - stosowany także jako popularna trutka na szczury i inne gryzonie.
- Toluidyna
- Chlorek winylu
- Toluen ? rozpuszczalnik

Jak dym tytoniowy rozchodzi się po organizmie?
Składniki dymu tytoniowego wchłaniane są głównie przez układ oddechowy, a wraz ze śliną także przez układ pokarmowy. Z pęcherzyków płucnych związki chemiczne przedostają się do krwi, a rozprowadzane są po całym organizmie. Po pewnym czasie substancje toksyczne dochodzą do serca, wątroby, nerek i mózgu, a także innych dobrze ukrwionych narządów.

Objawy zatrucia nikotyną:
Przez dłuższy czas nie widać objawów zatrucia organizmu, jednak zaburzona jest praca układu hormonalnego, oddechowego, krwionośnego, pokarmowego i nerwowego. Najczęstszymi ich objawami są: kaszel, chroniczny nieżyt oskrzeli, niedokrwistość, zaburzenia widzenia, słuchu i pamięci, trudności w uczeniu się, zaburzenia trawienia ? zaparcia.
CYKL UZALEŻNIENIA OD NIKOTYNY:

I. Od momentu wchłonięcia dymu tytoniowego przez palacza nikotyna zawarta w dymie dociera do mózgu w ciągu kilku sekund.
II. A Wydziela się dopamina, uznawana za substancję odpowiedzialną za doznawanie przyjemności .
II. B Nikotyna oddziałuje także na noradrenalinę, substancję wpływającą na ożywienie i pobudzenie aktywności organizmu.
III. W momencie przerwania palenia poziom dopaminy i noradrenaliny spada. Palacz nie odczuwa już przyjemności, lecz odczuwa objawy abstynencji.
IV. Palacz sięga po następnego papierosa, aby złagodzić objawy abstynencji i ponownie odczuwać przyjemność. Z czasem mózg osoby palącej przyzwyczaja się do działania nikotyny i w ten sposób palacz uzależnia się od niej.

2. ZANIECZYSZCZENIA POWIETRZA
W dzisiejszych czasach powietrze jest często silnie zanieczyszczone pyłami i gazami, których źródłem powstawania jest zwykle działalność człowieka, np. wielkich zakładów przemysłów lub samochodów i samolotów. Wyróżnia się trzy rodzaje zanieczyszczeń:
- Punktowe - są to głównie duże zakłady przemysłowe emitujące pyły, dwutlenku siarki, tlenku azotu, tlenku węgla, metale ciężkie.
- Powierzchniowe (rozproszone) - są to paleniska domowe, lokalne kotłownie, niewielkie zakłady przemysłowe emitujące głównie pyły, dwutlenek siarki.
- Liniowe - są to głównie zanieczyszczenia komunikacyjne odpowiedzialne za emisję tlenków azotu, tlenków węgla, metali ciężkich (głównie ołów).
Do najbardziej szkodliwych gazów działających na układ oddechowy należą; dwutlenek siarki, tlenek i dwutlenek węgla oraz tlenki azotu:
- Dwutlenek siarki ? działa drażniąco na drogi oddechowe oraz drastycznie obniża ich odporność.
- Dwutlenek węgla ? wywołuje zmęczenie, znużenie, obniża koncentrację
- Tlenek węgla ? blokuje hemoglobinę, gdyż łączy się z nią trwale i uniemożliwia roznoszenie tlenu, przez co wdychany w dużych ilościach powoduje śmierć.
- Tlenki azotu ? wywołują podrażnienia błon śluzowych układu oddechowego, uszkadzają płuca i mogą być przyczyną powstawania nowotworów.
- Pyły ? zawierają silnie trujące związki metali ciężkich, np. ołowiu i inne szkodliwe substancje.

Z powodu zanieczyszczeń może powstać smog- zanieczyszczone powietrze zawierające duże stężenia pyłów i toksycznych gazów, których źródłem jest głównie motoryzacja i przemysł.