Koalicja antyhitlerowska.
Z dniem 1 września 1939r, rozpoczął się atak Niemiec hitlerowskich na Polskę. Pociągnęło to za sobą ogromne konsekwencje, min. to, że od stycznia 1942r, do 7 maja 1945 (kapitulacja Niemiec), w konflikcie uczestniczył prawie cały świat. Aby pokonać bezwzględnego wroga, jakim okazał się Hitler, potrzebne było połączenie swych sil. Państwa zaatakowane przez wojska III Rzeszy, szybko zrozumiały, że nie mają najmniejszych szans w walce w „pojedynkę”. Dlatego też, w ostatecznym pokonaniu wroga najważniejszą rolę odegrała współpraca i wzajemna pomoc, jaką obdarowały się nawzajem państwa zwalczające Niemcy. Wielka Koalicja, to popularna nazwa sojuszu państw antyhitlerowskich zawartego podczas II Wojny Światowej, w którym główną rolę odgrywały USA, Wielka Brytania, oraz ZSRR.
Wojskom III Rzeszy, dzięki planowi, i dobremu wyposażeniu, udało się w bardzo krótkim czasie zdobić kolejno Danię, Norwegię, Belgię, Holandię, Luksemburg i Francję. 10 czerwca 1940r do wojny przystąpiły Włochy, opowiadając się po stronie Hitlera. 8 sierpnia 1940 rozpoczęła się największa bitwa powietrzna drugiej wojny światowej, która przeszła do historii pod nazwą bitwy o Wielką Brytanię. Oddziałom niemieckiej Luftwaffe nie udało się jednak zdobyć panowania w powietrzu, i tym samym okazało się, że oddziały niemieckie poniosły pierwszą porażkę. Jednocześnie, w tym samym czasie wojna objęła także tereny Afryki Północnej i Wschodniej.
27 września 1940 r. doszło do podpisania tzw. paktu trzech, przez Niemcy, Włochy i Japonię. Miał być to dokument na mocy którego, te trzy państwa miały ustalić między sobą, sfery późniejszych wpływów. Spotkało się to z oburzeniem ZSRR, które uważało, że III Rzesza naruszyła ustalenia zawarte w układzie o nieagresji z sierpnia 1939r. ( mówił on o wspólnych konsultacjach we wszystkich sprawach terytorialno- politycznych w Europie). Po konsultacjach niemiecko- radzieckich, ZSSR ostatecznie nie przystąpiło do traktatu, podkreślając jednak, że paktu o nieagresji zrywać nie chce.
W październiku 1940 r Włochy zaatakowały Grecję, która stanowczo odrzucała współpracę z państwami osi. Jednocześnie w wyniku nacisków niemieckich, w 1941 do „paktu trzech” przystąpiła Bułgaria i Jugosławia. Hitler chcąc jak najszybciej zaatakować ZSRR, musiał najpierw opanować Jugosławię, a następnie pomóc wojskom włoskim zdobyć Grecję. Gdy udało mi się tego dokonać, postanowił natychmiast zaatakować wschód. 22 czerwca 1941r, ku ogromnemu zaskoczeniu, nieprzygotowanego Stalina rozpoczął się atak na ZSRR.
W grudniu 1941 r Japonia, Niemcy i Włochy wypowiedziały wojnę Stanom Zjednoczonym. W ten sposób doszło do konfliktów miedzy największymi mocarstwami. Wojna objęła, większość terytorium świata, na którym nie można było znaleźć schronienia.
W wyniku działań wojsk hitlerowskich, doszło do porozumienia brytyjsko – radzieckiego. Oba te kraje, chcąc zwyciężyć III Rzesze, musiały podpisać 12 lipca 1941 porozumienie o wzajemnej pomocy i poparciu. Podpisanie tego paktu było nieuniknione, a zwyciężenie wroga mogło się odbyć tylko w przypadku połączenia sil. W wyniku włączenia się do wojny Stanów Zjednoczonych, również i ten kraj, latem 1941r przystąpił do koalicji antyfaszystowskiej. Na podstawie ustawy Kongresu, Stany Zjednoczone udzielały pomocy państwom, których działania wojenne miały istotne znaczenie dla obrony USA . Dzięki Lend-Lease Act Amerykanie rozpoczęli przesyłanie na tereny ZSRR ( porty w Archangielsku i Murmańsku ) i Wielkiej Brytanii, nadwyżek produkcyjnych sprzętu wojennego, który odegrał bardzo ważną role w zwalczaniu wojsk Hitlera.
W rękach tych trzech mocarstw „leżała” przyszłość innych narodów, także i Polski. Decyzje przez nie zawarte miały być ostateczne i niepodważalne, dlatego podejmowane były po długich dyskusjach.
ROZWINIĘCIE:
1. Karta Atlantycka – 14 sierpień 1941. Zawarte w niej były wspólne zasady organizacji świata powojennego. Podpisana została przez Belgia, Czechosłowacja, Luksemburg, Holandia, Polska, Jugosławia, Norwegia, Komitet Wolnej Francji oraz Związek Radziecki. Zakładała ona wyrzeczenie się agresji w stosunkach międzynarodowych i podjęcie działań rozwijających gospodarkę, utrzymanie życia politycznego by zachować pokój.
2. Deklaracja Narodów zjednoczonych – 1 stycznia 1942. Podpisana do końca wojny przez 51 państw. Zakładała ona walkę z wrogiem – Niemcami. Każdy kraj podpisujący deklarację zobowiązywał się udzielać swych zasobów gospodarczych i wojskowych. Zakładał również to, że Stany Zjednoczone mają pierwszeństwo w działaniach wojennych.
3. Konferencja w Waszyngtonie „Arcadia” . Ustalono na niej pierwsza strategie walki z wrogiem ( działania peryferyjne).
4. Konferencja w Casablance w 1943. Podjęcie decyzji o utworzeniu II frontu latem 1944 r.
5. Konferencja w Quebeku sierpień w 1943. Spotkanie Roosevelta z Churchillem, na którym zapada decyzja w sprawie miejsca lądowania, na które wybrano Francje.
6. 28 listopada – 1 grudnia 1943 – konferencja Teheranie. Udział wzięli Roosvellt, Churchill, Stalin. Uzgodniono, że drugi front będzie utworzony w maju 1944 i równocześnie zostanie dokonana wielka ofensywa na froncie wschodnim.
7. 2 –11 luty 1945 – konferencja w Jałcie. Na konferencji w Jałcie J. Stalin, F. Roosevelt i W. Churchill omawiali problemy współdziałania w ostatniej fazie wojny z Rzeszą Hitlerowską i problem przystąpienia ZSRR do wojny przeciwko Japonii. Podjęto postanowienia dotyczące powojennego układu stosunków międzynarodowych – sprawa granic, reparacji, demilitaryzacji, demokratyzacji, podziału pokonanych Niemiec – oznaczające nieformalny podział stref wpływów między ZSRR a Wielką Brytanię, oraz zwołania konferencji założycielskiej ONZ). Wobec rozbieżności długofalowych interesów politycznych ZSRR z jednej strony i krajów zachodnich z drugiej, uległa rozpadowi koalicja państw antyhitlerowskich. Tradycyjne potęgi europejskie – Wielka Brytania i Francja – straciły rangę supermocarstw. Na czoło stosunków międzynarodowych wysunęły się zatem Stany Zjednoczone i Związek Radziecki Te właśnie państwa będą przez prawie pół wieku dyktować swoje warunki wspólnocie międzynarodowej. Świat uległ podziałowi na dwie strefy wpływów:
- Stanów Zjednoczonych i sojuszniczych państw zachodnich
- Związku Radzieckiego, obejmującą również państwa satelickie Europy Środkowej i Wschodniej (państwa o ograniczonej suwerenności)
8. 17 VII – 2 VIII 1945 r – konferencja w Poczdamie. Konferencja szefów rządów Wielkiej Brytanii – Winstona Churchilla (potem Clementa Attlee’go), Stanów Zjednoczonych – Harry’ego Trumana i ZSRR – Józefa Stalina. Jej celem było uregulowanie problemów związanych z likwidacją skutków II wojny światowej i organizacją powojennej Europy.
W sprawie niemieckiej postanowiono dokonać:
- Demilitaryzacji (likwidacja sił zbrojnych)
- Demokratyzacji
- Dekartelizacji (likwidacja wielkich organizacji gospodarczych monopolizujących życie ekonomiczne – wielkich koncernów: IG Farben, Kruppa)
- Denazyfikacji (likwidacja NSDAP i wszystkich innych organizacji nazistowskich) Niemiec oraz ukarania zbrodniarzy wojennych.
Ustalono również tymczasowe zasady politycznej i ekonomicznej kontroli nad Niemcami, w tym podział Niemiec na cztery strefy okupacyjne. W sprawach polskich ustalono granice na Odrze i Nysie Łużyckiej. Ponadto Polska zyskała dostęp do Bałtyku, długości 440 km. Związkowi Radzieckiemu przyznano okręg Królewca (dzisiaj Kaliningradu) oraz postanowiono przesiedlić Niemców z Polski, Czechosłowacji i Węgier. Konferencja Poczdamska miała istotne znaczenie dla ustalenia terytorialno – politycznego kształtu Europy po 1945 roku, zwłaszcza dla umocnienia dominacji ZSRR w Europie Środkowej. Jej postanowienia obowiązywały do czasu zjednoczenia Niemiec w 1990 roku.
9. Utworzenie ONZ - Organizacja Narodów Zjednoczonych powstała na podstawie Karty Narodów Zjednoczonych, podpisanej 26 VI 1945 roku w San Francisco (weszła w życie 24 X 1945 r.)