1.folwark pańszczyźniany - wielkie gospodarstwo szlacheckie nastawione głównie na uprawianie zbóż, w którym chłopi odrabiali paźszczyznę. 2.Chłopi uprawiali ziemię, która nie była dla nich własnością.W XVII wieku położenie chłopów się pogorszyło. Wprowadzono dla nich wiele niekorzystnych praw, np. nałożenie chłopów pańszczyzny, czyli obowiązkowa praca, za którą nie otrzymywali wynagrodzenia.Dla chłopów obowiązkowe były liczne obowiązki wobec pana i kościoła.Zwiększenie obciążeń gospodarstw spowodowała chłopom ubożenie.Sprzedawały one mniej towarów.Większość gospodarstw chłopskich nie były w stanie zapewnić pożywienia dla rodziny.Szlachcic posiadał prawo sprawowania sądów nad chłopami. Za przewinienia wymierzono karę chłosty lub grzywnę pieniężną.Innym ograniczeniem chłopów był zakaz przenoszenia się do miast. Wsie nie różniły się wyglądem.Wzdłuż drogi budowano zagrody, a na tyłach zagród pasma pól uprawnych. Innym występującym rodzajem zabudowy było skupienie zagród chłopskich.Wieś miała samorząd nazywany ławą wiejską.Panowie sami wybierali członków ławy wiejskiej, którzy sądzili chłopów. Zajęciem mieszkańców wsi była hodowla i rolnictwo.Wysiewano owies i żyto, a rzadziej pszenicę. Hodowano świnię i owce na potrzeby własnego gospodarstwa. Produkty mleczne były ważnym składnikiem pożywienia.W przyzagrodowych ogrodach uprawiano warzywa.Chłopi posługiwali się kosami, bronami, pługami i sierpami.Zboże młócili cepami.Pracę zaczynali od wschodu słońca, a kończyli o zachodzie. Niedziele i święta były wolnymi dniami od pracy.Ludność wiejska uczestniczyły w mszy, a następnie w związanych ze świętami obrzędach.Bardzo popularne były wróżby.Wróżono w dzień św.Katarzyny,św.Andrzeja oraz Boże Narodzenie. Domy chłopów były drewniane, z małymi oknami.Wyposażeniem izby były ławy i skrzynie.Sypiano na ławach lub na słomie rozłożonej na klepisku.Przykrywano się kożuchami.Naczynia były drweniane. prosze miałam ostatnio na histori :)
Folwark (niem.: Vorwerk) – istniejący od XII wieku rodzaj wielkiego gospodarstwa rolnego, a od XIV wieku także rolno-hodowlanego, nastawionego na masową produkcję zboża przeznaczonego na zbyt, wykorzystującego pracę pańszczyźnianą chłopów. 2.ponieważ szlachta uzyskiwała coraz więcej przywilejów najjj malo ale na temat
