1. Kontrreformacja - prąd w Kościele katolickim, kształtujący się w XVI - XVII w., będący reakcją na reformację. Podstawą programową działań kontrreformacji były postanowienia soboru trydenckiego (1545 - 63). Doprowadziły one m.in. do odrodzenia duchowego i intelektualnego teologicznych wydziałów uniwersyteckich oraz zgromadzeń zakonnych, szczególnie jezuitów i kapucynów. Rozwinęła się też działalność charytatywna (dobroczynna) i oświatowa (szkoły jezuickie). Do negatywnych zjawisk kontrreformacji należą wzajemne krwawe prześladowania katolików i protestantów, wojny religijne, wzrost nietolerancji religijnej, a w obrębie Kościoła katolickiego umocnienie się instytucji inkwizycji i indeksu ksiąg zakazanych. 2.Jan Chryzostom Pasek - choć pozostawił po sobie tylko jedno dzieło, to jego życiowe przypadki mogą uchodzić za wzorcowe dla siedemnastowiecznego szlachcica: uczył się w jezuickim kolegium, młodość spędził na wojnie (ze Szwedami, Węgrami, Moskwą a nawet domowej) walcząc dzielnie, brał także udział w wyprawach dyplomatycznych. Po czym w 1667 w czasie pokoju osiadł na gospodarstwie. Z "Pamiętników" dowiadujemy się, że potrafił dzielnie się bić, był zawsze wierny królowi, bardzo pobożny, a przy tym awanturnik, pijak i pieniacz. "Pamiętniki" posłużyły m.in. Sienkiewiczowi do odmalowania świata szlacheckiego w Trylogii. 3.Szlachta wyższa Kultura panująca na dworach królewskich i magnackich, zwykle powiązana z zagranicą, otwarta na świat i obce wpływy, europejskie mody i style - jeśli chodziło o ceremoniał, ubiór, etykietę, oraz literaturę i sztukę. Kultywowało ją środowisko dworzan, ludzi wykształconych, dyplomatów, znających języki, obdarzonych talentami artystycznymi. Urządzano koncert, balety, modna stała się opera włoska. Dwór stanowił w dobie baroku cenioną szkołę życia. Kwitło życie kulturalne na balach, rautach, przedstawieniach, czoć i na lekturze i uczonych dysputach. Szlachta niższa Szlachta ta preferowała kulturę ziemiańską, spędzając większą część życia na wsi, we własnym majątku. To kultura swojska, rodzima, przywiązana do tradycji, ojczystych pamiątek i naradowego obyczaju, co znajdowało swój wyraz w sarmatyźmie. Charaktreystyczną cechą sarmatyzmu było przekonanie o naczelnej roli szlachty w polskim społeczeństwie. Uważała ona, że wywodzi się od szarożytnych Sarmatów. Takie "zaszczytne pochodzenie" dawało szlachcie poczucie naradowej potęgi oraz wyższości stanu szlacheckiego nad mieszczaństwem i chłopstwem. Ceniono przywiązanie do tradycji, swojskość, gościnność, z niechęcią traktowano cudzoziemców i modę na obce wzorce. Broniono wolności szlacheckiej, kultywowano własny obyczaj i strój (charakterystyczny żupan, kontusz, pas słucki). Szlachta przywiązana była do katolicyzmu i manifestowała swą pobożność. W okresie oświecenia sarmatyzm zaczęto utożsamiać z negatywnymi zjawiskami życia społecznego jak: prywata, anarchia, dewocja, pijaństwo, ksenofobia. Liczę na naj..:)
