Merkantylistyczna koncepcja wzrostu gospodarczego: wzrost gospodarczy a bilans handlowy. Merkantylistyczny program polityki gospodarczej.

Merkantylizm podkreśla tezę o szczególnym znaczeniu pieniądza kruszcowego w życiu gospodarczym i społecznym. Późniejsi merkantyliści rozwinęli użyteczne spostrzeżenia analizując rolę pieniądza w gospodarce. F. J. Boduin rozpoznał zależność między ilością pieniądza a ogólnym poziomem cen. Wymienił pięć przyczyn wzrostu ogólnego poziomu cen w Europie Zach. w ciągu XVIw, spośród których najważniejszą był wzrost ilości złota i srebra, który miał tam miejsce w wyniku odkrycia Nowego Świata. J. Locke potrafił zanalizować rolę pieniądza, wykazując, że poziom działalności gospodarczej w gospodarce zależy od ilości pieniądza i szybkości jego obiegu. D. Hume - twórca ilościowej teorii pieniądza i teorii bilansu płatniczego uważał, że w wyniku protekcjonizmu i dodatniego bilansu płatniczego w kraju gromadzi się coraz więcej kruszcu. Pieniądz służy obsłudze towarów. Poziom cen w kraju będzie wyznaczony przez ilość towaru na rynku i ilość pieniądza. Napływ kruszcu obniży ceny jeśli będzie on przewyższał podaż masy towarowej; odwrotnie wartość pieniądza wzrośnie jeżeli na jednostkę monety przypadnie coraz więcej towarów. Wzrost cen w pewnym okresie sprzyja importowi jeżeli towary zagraniczne stają się tańsze. Powoduje to odpływ złota a po pewnym okresie spadek cen krajowych. Wniosek: W długim okresie każdy kraj odzyska równowagę bilansu płatniczego.
Merkantyliści postępowali zgodnie z założeniem, że całość bogactwa świata jest określona. Doszli do wniosku, że wszelkie powiększenie bogactwa i potęgi gospodarczej jednego narodu odbywa się kosztem innych. Podkreślali znaczenie handlu międzynarodowego jako środka powiększania bogactwa i potęgi narodu, koncentrowali się szczególnie na bilansie handlu między narodami. Wg merkantylistów bogactwo narodu nie było określone w kategoriach ceny indywidualnego bogactwa. Wypowiadali się oni za powiększeniem bogactwa narodu przez jednoczesne zachęcanie do produkcji, zwiększanie eksportu i trzymanie w ryzach konsumpcję krajową. Nakładając duży nacisk na produkcję, to jednak obfitą podaż dóbr wewnątrz kraju uważali za niepożądaną. Wysokie poziomy produkcji miały pozwalać na powiększenie eksportu, a w wyniku wymiany handlowej można było powiększać bogactwo i potęgę narodu.
Pojmowanie bogactwa dla merk. To skarbiec państwa, a nie status bogactwa społeczeństwa .Merkantyliści wypowiadali się za niskimi płacami, aby zapewnić gospodarce krajowej konkurencyjne korzyści w handlu międzynarodowym i ponieważ sądzili, że płace przewyższające poziom odpowiadający potrzebom zapewnienia egzystencji powodowałyby zmniejszanie nakładów pracy. Wyższe płace doprowadzą do ograniczenia liczby godzin pracy w skali rocznej, w rezultacie czego zmniejszałby się produkt krajowy. Dlatego, gdy cel działalności gospodarczej jest określany nie w kategoriach konsumpcji krajowej, a w kategoriach produktu narodowego, ubóstwo w odniesieniu do jednostki wychodzi na korzyść narodu.