Leasing jest to umowa cywilnoprawna, na mocy, której firma leasingowa (leasingodawca) przekazuje klientowi (leasingobiorcy) prawo do użytkowania określonych dóbr (środków trwałych) w określonym czasie w zamian za określone płatności (raty leasingowe). W okresie trwania umowy prawo własności środka trwałego należy do leasingodawcy. Po jej zakończeniu w przypadku tzw. leasingu finansowego następuje automatyczne przeniesienie własności na rzecz leasingobiorcy, zaś w leasingu operacyjnym leasingobiorca ma prawo zakupu użytkowanej rzeczy po z góry ustalonej cenie. Przedmiotem leasingu może być dowolny środek trwały, począwszy od sprzętu biurowego (meble, kserokopiarki, komputery), poprzez środki transportu (samochody ciężarowe, dostawcze osobowe), aż po urządzenia przemysłowe, całe linie technologiczne i nieruchomości. Umowę leasingu regulują przepisy Kodeksu cywilnego. Leasing finansowy Leasing finansowy ma najczęściej charakter średnio- i długoterminowy i jest zawierany na okres zbliżony do okresu gospodarczej używalności przedmiotu leasingu. Przedmiot umowy leasingu jest zaliczany do składników majątku leasingobiorcy, który go amortyzuje. Leasingobiorca dokonuje odpisów amortyzacyjnych w podstawowym okresie trwania umowy oraz zalicza do kosztów uzyskania przychodów tylko tzw. część odsetkową opłat leasingowych oraz odpisy amortyzacyjne. Po wygaśnięciu umowy leasingu zazwyczaj następuje wykup aktywów przez leasingobiorcę, czyli wykorzystanie opcji nabycia. Odmianą leasingu finansowego jest leasing zwrotny. Jego istotą jest powiązanie umowy leasingu z poprzedzającą ją umową sprzedaży. Leasingobiorca sprzedaje posiadane środki inwestycyjne firmie leasingowej i równocześnie zastrzega sobie prawo do ich dalszego użytkowania na warunkach ustalonych w umowie leasingu. Dzięki takiej operacji podmiot, który sprzedał daną rzecz leasingodawcy, nadal z niej korzysta, a uzyskane ze sprzedaży środki może przeznaczyć na inne cele. Leasing operacyjny W przypadku leasingu operacyjnego leasingobiorca również otrzymuje w użytkowanie przedmiot leasingu z tą jednak różnicą, że w okresie trwania umowy przedmiot ten znajduje się w ewidencji środków trwałych leasingodawcy. Wobec tego to leasingodawca zalicza do swojego przychodu opłaty leasingowe w całości oraz amortyzuje przedmiot umowy leasingu, wliczając odpisy amortyzacyjne do kosztów uzyskania przychodów. Dla leasingobiorcy natomiast, kosztem uzyskania przychodów są w całości opłaty leasingowe. W wyniku leasingu operacyjnego następuje zaspokojenie przejściowego zapotrzebowania na określony sprzęt. Przedmiot umowy leasingu przekazywany jest w użytkowanie leasingobiorcy na okres krótszy od okresu ekonomicznej używalności przedmiotu, zwykle do 3 lat. Z tego względu leasingodawca w ramach jednej transakcji/umowy leasingowej nie odzyskuje całości nakładów poniesionych na nabycie środka trwałego. Często, więc zawierana jest z tym samym lub innym leasingobiorcą umowa sprzedaży tego środka po określonej z góry cenie. Leasing bezpośredni i pośredni Z leasingiem bezpośrednim mamy do czynienia wtedy, gdy stroną udostępniającą użytkownikowi przedmiot leasingu jest producent tego przedmiotu. Nie występuje tu, zatem wyspecjalizowane przedsiębiorstwo leasingowe, które nabywa wskazane przez leasingobiorcę urządzenie na własny rachunek od jego producenta, aby następnie oddać je użytkownikowi do korzystania za ustalone opłaty. Po stronie producenta zmniejszają się w ten sposób niedogodności i koszty związane z magazynowaniem i składowaniem produktów. W leasingu pośrednim w transakcji uczestniczą, co najmniej 3 podmioty. Leasingodawca nie jest wtedy producentem przedmiotu leasingu, tylko kupuje go od producenta na zasadzie umowy kupna-sprzedaży. Potem wyleasingowuje go leasingobiorcy. Funkcję leasingodawcy pomiędzy producentem a nabywcą pełnią zwykle wyspecjalizowane firmy, traktujące leasing jako podstawową formę działalności. Mogą jednak być to także banki i inne instytucje finansowe. Bank nie bierze udziału bezpośrednio w obrocie przedmiotem leasingu, a jedynie udziela pożyczki na jego zakup. Zalety i wady leasingu Wśród zalet leasingu możemy wymienić: Neutralność wobec oceny zdolności kredytowej leasingobiorcy, Odformalizowanie procedury zawarcia umowy, Elastyczność finansowania inwestycji, czyli możliwość dopasowania opłat leasingowych do sytuacji finansowej leasingobiorcy, struktury jego bilansu i założeń danego projektu inwestycyjnego, Perspektywę płacenia niższych podatków - przy założeniu, że odpisów amortyzacyjnych dokonuje leasingodawca, raty leasingowe stanowią koszt uzyskania przychodu, zmniejszając tym samym podstawę opodatkowania, Poprawę płynności finansowej, gdyż spłata rat leasingowych dokonywana jest z bieżących przychodów, a te można uzyskiwać dzięki eksploatacji leasingowanego przedmiotu, Uniknięcie finansowania podatku VAT, gdyż podstawą kalkulacji rat leasingowych jest wartość netto przedmiotu leasingu, Minimalizację ryzyka kursowego, na co pozwala dostosowanie waluty umowy do struktury walutowej przychodów klienta, Utrzymanie lub poprawę struktury bilansu. Do wad leasingu, jako sposobu finansowania inwestycji, zaliczymy: Wysokie koszty - koszt leasingu jest często wyższy niż koszt kredytu bankowego (istnieje wyższe oprocentowanie rat leasingowych niż kredytu), Ryzyko cenowe i rzeczowe leasingowego przedmiotu, które przenoszone jest na leasingobiorcę - w przypadku złej koniunktury istnieje bezwzględny obowiązek wypełniania postanowień umowy leasingowej, co stawia korzystającego w trudnej sytuacji finansowej. Brak obowiązku zapewnienia przez leasingodawcę tzw. używalności rzeczy - leasingodawca nie ponosi odpowiedzialności za przydatność przedmiotu do użytku, Prawo leasingodawcy do rozwiązania umowy - w wyniku naruszenia umowy, które może być spowodowane opóźnieniem w spłacaniu rat. Kredyt czy leasing Wziąć kredyt, czy zdecydować się na leasing? Takie pytanie niejednokrotnie nurtuje przedsiębiorców. Podobny problem ma Grzegorz, który ma niewielką firmę budowlaną. Do tej pory korzystał z usług zewnętrznej firmy transportowej, ale okazało się, że bardziej korzystne będzie, jeśli sam zajmie się transportem. Do tego celu potrzebuje jednak odpowiednich samochodów. W pierwszej kolejności należy przeanalizować efektywne wydatki, które poniesione zostaną w związku z nabyciem danego środka trwałego. Leasing to efektywny sposób na pozyskanie środków finansowych na inwestycje, często korzystniejszy niż kredyt. Ale nie zawsze tak musi być. Może się, bowiem okazać, że zbyt krótki okres trwania umowy będzie niekorzystny z punktu widzenia ochrony podatkowej.
