Sprzęgło

Podwozie–stanowi grupę zespołów niezbędnych do przeniesienia energii otrzymywanej z silnika na koła pojazdu, oraz umożliwiający toczenie się i hamowanie pojazdu, a także kierowanie jego ruchem.
W skład podwozia wchodzą: *mechanizmy napędowe-przenoszące moment obrotowy z silnika na koła napędowe pojazdu. *mechanizmy nośne i jezdne-które zespalają w całość wszystkie elementy podwozia z nadwoziem umożliwiających toczenie się pojazdu, oraz przeniesienie obciążeń przenoszonych podczas ruch. *mechanizmy prowadzenia-umożliwiające kierowcy pojazdu prowadzenie pojazdu po wybranej przez niego prędkością. Do nich należą układ kierowniczy i układ hamulcowy.
Podstawowe podzespoły układu napędowego: sprzęgło, skrzynia biegów, przekładnia główna, mechanizm różnicowy, półosie napędowe
Podstawowe zadania sprzęgła: *odłączenie silnika od układu napędowego podczas zmiany biegów *przenosi płynnie moment obrotowy *ochrania przed przeciążeniami przy przenoszeniu sił napędowych *tłumi drgania powstające przy obrocie wału korbowego Podział sprzęgieł ze względu na sposób przenoszenia momentu obrotowego: *sprzęgła cierne *sprzęgła hydrokinetyczne
Podział sprzęgieł ze względu na układ sterowania: *sterowane mechanicznie *sterowane hydraulicznie
W mechanicznych układach sterowania sprzęgła-ruch pedału sprzęgła i siła do niego przyłożona na łożysko wyciskowe za pośrednictwem zestawu dźwigni i cięgien.
W hydraulicznych układach sterowania sprzęgła-połączona z pedałem sprzęgła pompa jest połączona przewodami z siłownikiem. Siłownik jest sprężony z dźwignią sterującą położenie łożyska wyciskowego. Układ jest wypełniony cieczą. Nadciśnienie pedału sprzęgła powoduje przesunięcie tłoka w pompie. Ciecz przetłaczana jest do siłownika w którym wywiera ciśnienie na tłok powodując jego przesunięcie. Tłok siłownika za pomocą dźwigni przesuwa łożysko wyciskowe wyłączające sprzęgło.
Podział sprzęgieł ze względu na liczbę powierzchni ciernych: *jednotarczowe *dwutarczowe-stosowane w pojazdach ciężarowych gdzie jest konieczność przeniesienia dużego momentu obrotowego Zalety: przy takich samych wymiarach tarczy sprzęgłowej i takiej samej sile sprężyny dociskowej można przenieś podwójny moment obrotowy Wady: dłuższa droga pedału, podwaja się luz między okładziną cierna a tarczą dociskową *wielopłytkowe-(w kąpieli olejowej) stosowane w pojazdach jednośladowych, w przekładniach automatycznych i mechanizmach różnicowych z blokadą Zalety: niewielkie złóżcie, zwarta budowa, miękka praca Wady: przy lepkim oleju skłonność do sklejania płytek Zasada działania sprzęgła ciernego-tarcza sprzęgła osadzona jest przesuwnie na wielowypuście wałka sprzęgłowego skrzyni biegów. Wciśnięcie pedału sprzęgła powoduje przesunięcie łożyska sprzęgłowego w kierunku sprężyny talerzowej powoduje powstanie luzu między tarczą dociskową sprzęgła, tarczą sprzęgła i kołem zamachowym. W takim położeniu wałek sprzęgłowy wraz z tarczą sprzęgłową mogą wirować niezależnie od wału korbowego silnika. Zwalnianie zacisku z pedałów sprzęgła powoduje że sprężyną talerzowa ponownie zaciska tarczę sprzęgłową między kołem zamachowym i tarczą dociskową. TARCZA SPRZĘGŁA - a)okładziny cierne wymagania-duża odporność na czynniki mechaniczne i małe zużycie, duża odporność termiczna, duży współczynnik tarcia, odporność na wpływy atmosferyczne. b)tłumik drgań skrętnych-jego zadaniem jest zabezpieczenie układu napędowego przed gwałtownymi zmianami momentu obrotowego. Tłumik ma dodatkowe sprężyny umieszczone między tarczą nośną i piastą. W chwili gwałtownego obciążenia sprężyny uginają się, i amortyzując impuls i przenosząc go na tarczę nośną c)sprężyny dociskowe walcowe lub jedna sprężyna talerzowa d) tarcza dociskowa-jest wykonana zwykle z żeliwa. Jej konstrukcja sprężyn musi zapewnić ruch docisku wzdłuż osi sprzęgła w chwili jego wyłączenia e)piasta z wielowypustem f)tarcza nośna
Dźwigienki włączające-przekazują ruch poosiowy łożyska
Materiały stosowane na okładziny cierne:*włókno szklane, *wełna mineralna *włókna węglowe *materiały odporne na wysokie obciążenia termiczne, ale stwarzające problemy przy ruszaniu pojazdu
Sprzęgło hydrokinetyczne-przenosi moment obrotowy dzięki naporowi cieczy zmuszonej do krążenia między łopatkami obracających się wyników napędzającego i napędzanego. Na wale silnika osadzony jest wirnik zwany pompą zaopatrzony w proste promieniowo rozłożone łopatki. Podobny wirnik zwany turbiną osadzony jest na wałku sprzęgłowym skrzyni biegów. Obydwa wirniki umieszcza się naprzeciw siebie, a przestrzeń między nimi wypełnia się cieczą w 70% do 80% objętości. Wał korbowy obracając się wymusza wirowanie cieczy i nadaje jej energie kinetyczną. Ciecz wypływa z przestrzeni między łopatkowych pompy i trafia na łopatki turbiny, wybierając na nią nacisk i zmuszając do obrotu. W ten sposób energia kinetyczna cieczy zamienia się na pracę mechaniczną. Sprzęgło hydrokinetyczne nawet przy jeździe samochodu ze stałą prędkością pracuje w poślizgu. W takiej sytuacji poślizg spada do wielkości 2,5% Z
alety sprzęgieł hydrokinetycznych: *możliwość przenoszenia na koła samochodu dużego momentu obrotowego mimo pracy w poślizgu *lepsze zabezpieczenie układu napędzanego i silnika przed przeciążeniami *duża trwałość niezawodność *leprze tłumienie drgań i wyeliminowanie uderzeń przy zmianie obciążenia
Wady sprzęgieł hydrokinetycznych:*mniejsza sprawność zwłaszcza gdy sprzęgło pracuje w dużym poślizgu *brak możliwości rozłączenia silnika przy zmianie biegów *zwiększone zużycie paliwa do około 10% *mała intensywność hamowania silnikiem