System rekrutacji w Policji na podstawie Komendy Wojewódzkiej Policji w Kielcach

Rozdział 2 Ujęcie teoretyczne systemu rekrutacji w Policji

Policja w Polsce stanowi istotny element modelu ochrony bezpieczeństwa i porządku w Rzeczpospolitej Polskiej. Dlatego też jej ustrój i organizacja, a także relacje z organami administracji ogólnej i samorządowej są niezwykle ważne. Jej sposób funkcjonowania, zadania, a także nabór odpowiednich kandydatów zasilajacych policyjne szeregi musi być nie tylko zgodny z obowiązującymi przepisami prawa, ale przede wszystkim przekładać się w przyszłości na jej wyniki pracy, które mają swoje odbicie w skuteczności funkcjonariuszy w ochronie bezpieczeństwa i porządku społecznego .
Należy zaznaczyć, iż system rekrutacji do Policji jest po części ukształtowany w sposób, który umożliwja skorelowanie aparatu policyjnego z całą administracją publiczną, a także z całym systemem sprawiedliwości karnej, w której wchodzi obok prokuratury i niezawisłych sądów. Dlatego też jej przejrzystość w kontekście porządu i bezpieczeństwa, a także zadań i kompetencji stanowi wręcz priorytetową kwestię.
W niniejszym rozdziale przedstawiony zostanie system rekrutacji w Policji na przełomie lat z uwzględnieniem istotnych reform i zmian, które wywarły na niego znaczący wpływ. Ponadto rozważaniom poddane zostaną wymogi współczesnej rekrutacji, etapy, które jest zobowiązany przejść kandydat starający się o przyjęcie do policyjnych służb munurowych, a także warunki dobrej rekrutacji. W ostatnim podrozdziale podjęte zostaną przede wszystkim kwestie związane z czynnikami, które pozwalają na jak najlepszą selekcię kandydatów zgodnie z obowiązującymi przepisami prawnymi w sposób, który stanowi swego rodzaju sito zapobiegające rekrutowaniu osób nie posiadających fizycznych i psychicznych uwarunkowań, wymaganych do pracy w omawianych służbach publicznych.
2.1. System rekrutacji w Policji na przełomie lat

Służby dbające o bezpieczeństwo i porządek w Rzeczpospolitej Polskiej posiadają szereg kompetencji w zakresie ich utrzymania. Jedne działają tylko w sferze „porządku”, inne w sferze „bezpieczeństwa”, a jeszcze inne w obu tych sferach. Ich niezwykła ranga i ważność, a także specyfika sprawiają, iż sposób rekrutacji w ich szeregi musi być nie tylko ściśle określony prawnie, ale przede wszystkim przestrzegany i nie pozwalający na wyjątki .
W ubiegłym stuleciu system rekrutacji w Policji wraz z transformacjami systemowymi państwa ulegał stopniowym modyfikacjom. Taki stan rzeczy był spowodowany faktem, iż zasadniczym narzędziem wspólczesnych organizacji politycznych społeczeństw, które służą do przeciwdziałania wstępowaniu zagrożeń bezpieczeństwa i porządku publicznego, a także do właściwego reagowania na już poczynione naruszenia w tym zakresie, są wyodrębnione formacje czy służby policyjne .
Nim jednak poruszone zostaną istone kwestie związane z systemem rekrtutacji do Policji warto wspomnieć, że wewnętrzna struktura formacji policyjnej jest ukształtowana na wzór formacji militarnej, której głównym zadaniem jest prowadzenie działań wojennych. Formacja policyjna natomiast musi dostosować swoje działania do stopy pokojowej i uwzględnić wszystkie jej konsekwencje. Dlatego też w jej strukturze muszą funkcjonować rozmaite szczeble dowodzenia, pełna dyspozycyjność jednostek niższych wobec wyższych szczebli dowodzenia, podstawowym narzędziem kierownictwa jest rozkaz, a istotą zaś jest odpowiedzialność służbowa i dyscyplina .
Omawiając system rekrutacji do Policji należy rozważania rozpocząć od 1918 roku, w którym na mapach Europy ponownie pojawiła się Rzeczpospolita Polska. Za utrzymanie porządku i bezpieczeństwa w II RP odpowiedzialna była polska międzywojenna policja państwowa, która pełniła wówczas dwie podstawowe funkcje: prewencyjną i represyjną, a także funkcję w zakresie procesowym. Była to organizacja zhierarchizowana, oparta na wzrocach wojskowych, której umundurowani funkcjonariusze działali w zakresie wykonywania swoich zadań, również dzięki możności posługiwania się środkami przymusu bezpośredniego i bronią . W tym miejscu trzeba zaznaczyć, iż zgodnie z rozporządzeniem o policji państwowej z 1928 roku w razie mobilizacji formacje Policji Państwowej stawały się z mocy prawa częscią polskich sił zbrojnych .
W kwestii liczebności, rekrutacji i szkolenia do służby policyjnej należy w pierwszej kolejności zaznaczyć, iż zatrudniała ona dwie kategorie osób: funkcjonariuszy Policji oraz urzedników i personel pomocniczy. Szczegółową liczebność pracowników Policji Państwowej w II RP przedstawia Tabela nr 1.

Tabela 1 Liczebność funkcjonariuszy i innych pracowników policji w latach 1922-38.


Zgodnie z danymi zawartymi w tabeli największy przyrost funkcjonariuszy Policji Państwowej miał miejsce w 1923 roku, zaś okres Wielkiego Kryzysu Gospodarczego przyczynił się do ich spadku. Po maju 1926 roku wbrew powszechnym (...) -> c.d załącznik.

Opracowała: Sylwia Dragon