Do obowiązkowych elementów wynagrodzenia za pracę należą: wynagrodzenie zasadnicze, wynagrodzenie za pracę w nocy, wynagrodzenie za dyżury pełnione poza normalnymi godzinami pracy, wynagrodzenie za czas niewykonywania pracy, dodatki za pracę w godzinach nadliczbowych oraz w niedziele i święta. Systemy wynagrodzeń: System czasowy - to wynagradzanie za efektywny czas pracy w zależności od kategorii osobistego zaszeregowania pracownika. Stosowany jest głównie w odniesieniu do pracowników biurowych, inżynieryjno-technicznych lub pracowników z tzw. obsługi. Wynagrodzenie zasadnicze w systemie czasowym określane może być w stawce miesięcznej lub godzinowej. System akordowy - to wynagradzanie za efekty pracy. Stosowany jest najczęściej w odniesieniu do pracowników produkcyjnych. W systemie tym wynagrodzenie zależy od wydajności pracy pracownika indywidualnego bądź zespołu pracowników, uzyskanej w określonej jednostce czasu, oraz od stawek płac wynikających z kategorii zaszeregowania danej pracy. System prowizyjny - uzależnia wysokość wynagrodzenia od wielkości osiągniętego obrotu. Ten sposób wynagradzania jest powszechnie stosowany w handlu i usługach, a więc przede wszystkim wobec osób zatrudnionych na stanowiskach handlowców, przedstawicieli handlowych, ubezpieczeniowych. Wynagrodzenie za pracę stanowi podstawowe, a niejednokrotnie jedyne źródło utrzymania pracownika i jego rodziny. Spełnia więc ono dwie zasadnicze funkcje: alimentacyjną (służy zaspokojeniu potrzeb życiowych pracownika i jego rodziny) i bodźcową (wynagrodzenie motywuje pracownika do wykonywania pracy i zwiększania jej wydajności). Dlatego też, wynagrodzenie za pracę stanowi instytucję w sposób szczególny chronioną prawem. Na ochronę tę składają się zarówno przepisy prawa pracy, jak i przepisy należące do innych gałęzi prawa: przepisy prawa cywilnego materialnego i procesowego, administracyjnego oraz przepisy prawa karnego. W literaturze prawa pracy ochronę wynagrodzenia definiuje się jako ogół środków przewidzianych w obowiązujących przepisach, których celem jest zabezpieczenie pracownika przed utratą, bezprawnym obniżeniem lub nieterminową wypłatą należnego zarobku. Obowiązki pracodawcy: - obowiązek zatrudnienia pracownika - obowiązek wypłacania pracownikowi wynagrodzenia za pracę - zaznajamianie pracowników z ich zakresem obowiązków i sposobem wykonywania pracy na wyznaczonych stanowiskach - należytego organizowania pracy - adaptacji pracowników podejmujących zatrudnienie po ukończeniu szkoły - wpływania na kształtowanie w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego - obowiązek prowadzenia ewidencji czasu pracy - obowiązek prowadzenia dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz akt osobowych pracowników - obowiązek zaznajamienia pracowników z ich podstawowymi uprawnieniami 2.Obowiązki pracownika: - przestrzegać ustalonego czasu pracy - przestrzegać regulaminu pracy ustalonego porządku - przestrzegać przepisów BHP i przeciwpożarowych - dbać o dobro zakładu pracy,chronić jego mienie oraz zachować w tajemnicy informacji których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę - przestrzegać tajemnicy określonej w odrębnionych przepisach - przestrzegać w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego
