Klucz: I. ROZWINIĘCIE TEMATU (można przyznać maksymalnie 30 punktów) Fragment Punktacja: 0 lub 2 Świat jako system 1. cele: eksploatacja gospodarcza i przeobrażenie (dezintegracja osobowości) więźniów, 4 za wskazanie 1 celu (2) 2. tortury (długie przesłuchania) jako sposób osiągania celów. 2 Objawy zmian w osobowości więźnia 3. odżegnanie się od wcześniejszego życia (postaw, poglądów), 2 4. pozbycie się poczucia niepewności (poczucie wewnętrznej pustki), 2 5. uczucie, że nie należy już do świata łagrów („ma już wszystko za sobą”, nie odzywa się do nikogo, „stawia pierwsze kroki w innym już świecie”), 2 6. efekt: dostosowanie osobowości więźnia do potrzeb systemu – dawny prześladowany albo staje się trybikiem w sprawnie działającym mechanizmie, albo umiera. 2 Podsumowanie 7. świat jako bezduszna machina („inny” = nieludzki). 2 Cały utwór Potwierdzenie wniosków z fragmentu 8. dręczenie więźniów głodem i katorżniczą pracą, 2 9. odebranie nadziei na uwolnienie, 2 10. tworzenie wrogości między więźniami (np. „urkowie” – polityczni) 2 11. więźniowie ulegający systemowi - należy podać co najmniej 1 przykład 2 m. in.: − dla korzyści własnej donoszący na współtowarzyszy, np. Machapetian, − obojętni na los słabszych (umierających w „trupiarni”, „kurzych ślepców”), − okrutni wobec słabszych (pozbywanie się słabszych z brygad), − uwolnieni więźniowie pozostający (pracujący) w obozie z lęku przed wolnością, − aktor, który uwierzył we własną winę („zabójca” Stalina). Podważenie wniosków 12. więźniowie bronią się przed presją systemu, są świadomi obcowania ze złem. 2 Sposoby obrony: 13. „zaczepianie się o wolność” – należy podać co najmniej 1 przykład 2 m. in. − stosunek do spotkań w „domu swidanij”, − sposób zachowania się w dniu wolnym od pracy, − reakcja na filmy, „wieczory kulturalne”, − lektura powieści Dostojewskiego (Natalia Lwowna), 14. marzenie o ucieczce („trzeba wiedzieć, po co się żyje”), 2 15. pielęgnowanie wolnościowych manii (prof. literatury, Borys Lazarowicz N.), 2 16. poczucie jedności losu, współczucie (sprawa Pamfiłowa), 2 17. postawy heroiczne: 17.1. Kostylew („nie będę dla nich pracował”), 2 17.2. trzy zakonnice, umierające za wiarę, 2 17.3. Grudziński (głodówka protestacyjna). 2 18. powrót do tradycyjnego systemu wartości w normalnych warunkach (epizod w Rzymie). 2 Wykorzystanie kontekstów 19. możliwe konteksty: historyczny, polityczny, literacki, biograficzny. 2 3 Egzamin maturalny z języka polskiego – styczeń 2003 r. Arkusz I 20. Wniosek (powinien dotyczyć cech ukazanego w zacytowanym fragmencie systemu oraz faktu, że ogląd szczegółów ujawnia większe niż w uogólnieniu skomplikowanie rzeczywistości. Możliwa jest także refleksja wartościująca.). np.: Cytowany fragment odsłania mechanizmy systemu totalitarnego, jest uogólnieniem poczynionych przez autora obserwacji, rodzajem wniosku. Obraz konkretnych ludzi ujawnia większe zróżnicowanie postaw. Liczne potwierdzają tezę o skuteczności nieludzkiego mechanizmu, liczne jednak jej zaprzeczają, stanowiąc dowód wielkości człowieka, nie poddającego się presji zła, broniącego swojej godności. 0 – 2 – 4 21. za niepełny wniosek (2) 22.Refleksja wartościująca 2 Uwaga: za spełnienie poszczególnych kryteriów przyznaje się wskazaną przy nich liczbę punktów; nie przyznaje się punktów cząstkowych. II. KOMPOZYCJA (5 punktów) − podporządkowana zamysłowi interpretacyjnemu, funkcjonalnemu wobec tematu, spójna wewnętrznie, przejrzysta i logiczna; pełna konsekwencja w układzie graficznym, 5 − uporządkowana według przyjętego kryterium, spójna; graficzne wyodrębnienie głównych części, 3 − wskazująca na podjęcie próby porządkowania myśli, na ogółspójna. 1 III. STYL (5 punktów) − jasny, żywy, swobodny, zgodny z zastosowaną formą wypowiedzi; urozmaicona leksyka, 5 − zgodny z zastosowaną formą wypowiedzi, na ogół jasny, wystarczająca leksyka, 3 − na ogół komunikatywny, dopuszczalne schematy językowe. 1 IV. JĘZYK (26 punktów) − poprawna, urozmaicona składnia i frazeologia, zgodna z normą fleksja i ortografia, rzadko pojawiające się błędy interpunkcyjne, 26 − poprawna, urozmaicona składnia i frazeologia, zgodna z normą fleksja, sporadycznie pojawiające się błędy ortograficzne i interpunkcyjne, 20 − w większości poprawna składnia i frazeologia, zgodna z normą fleksja, nieliczne usterki leksykalne oraz nieliczne błędy ortograficzne i interpunkcyjne, 14 − wypowiedź komunikatywna, mimo że schematyczna składnia, stosunkowo nieliczne błędy fleksyjne, leksykalne i frazeologiczne oraz błędy ortograficzne i interpunkcyjne, 8 − schematyczna składnia; liczne błędy składniowe, fleksyjne, leksykalne i frazeologiczne oraz ortograficzne i interpunkcyjne (przy zachowaniu komunikatywności wypowiedzi). 2 V. SZCZEGÓLNE WALORY PRACY (4 punkty)
Gustaw Herling-Grudziński swą powieść pt. "Inny świat" napisał w oparciu o własne przeżycia z czasu, gdy został osadzony w rosyjskim obozie pracy. Książka ta ma charakter dokumentalny, jest autentyczną relacją z okresu tamtejszych wydar...
Gustawa Herlinga - Grudzińskiego Inny świat. Wyjaśnij tytuł na podstawie podanego fragmentu. Czy opisany mechanizm systemu działał w pełni skutecznie? Odpowiedź uzasadnij argumentami z całego utworu.
Dostałam z tego 5 więc jest d...
