1.Krzyż Virtuti miliari -order 2.nadawane za wybitne zasługi bojowe 3.Order był nadawany w okresie Księstwa Warszawskiego. Po utworzeniu Królestwa Polskiego order, zachowując swój statut, otrzymał nazwę Order Wojskowy Polski. Po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku Sejm Ustawodawczy na mocy ustawy z dnia 1 sierpnia 1919 roku wskrzesił order, nadając mu nazwę Orderu Wojskowego Virtuti Militari. Obecnie order może być nadawany podczas wojny lub 5 lat po jej zakończeniu przez prezydenta Rzeczypospolitej na wniosek Kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militari. 4.OPIS Okres po 1989[edytuj] Tablica upamiętniająca kawalerów Orderu Virtuti Militari na pl. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Warszawie, wmurowana w 220 rocznice ustanowienia Order Wojenny Virtuti Militari po 1989 roku nie był nadawany. 16 października 1992 roku Sejm uchwalił ustawę, na mocy której orderowi nadano ponownie nazwę Order Wojenny Virtuti Militari. Została przywrócona Kapituła Orderu Wojennego Virtuti Militari, a nadawany ma być przez Prezydenta RP. Określono również podobne szczegółowe kryteria nadawania, jak w ustawie z 25 marca 1933 roku. Dodano również, że order może być nadany tylko w czasie wojny lub nie później niż przez pięć lat od zakończenia wojny. 21 czerwca 1993 roku funkcję kanclerza powołanej Kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militari objął płk Stanisław Komornicki [7]. W 1995 roku Kapituła Orderu Virtuti Militari wyjaśniła kwestie legalności nadań tego odznaczenia w okresie Polski Ludowej. W specjalnym dokumencie oznajmiła także: [...] w obronie i przez szacunek dla tych niewątpliwych zasług [polskich żołnierzy walczących na wszystkich frontach w obronie ojczyzny] stwierdzamy jednak głośno i dobitnie, że praktyka nadań przez władze Polski Ludowej Orderów Virtuti Militari, zwłaszcza najwyższych klas nadanych w bezprecedensowej liczbie przedstawicielom obcego mocarstwa, to obraza honoru polskiego żołnierza[7]. Pozbawienie Orderu Virtuti Militari[edytuj] Postanowieniem z 10 lipca 1990 roku prezydent RP Wojciech Jaruzelski uchylił uchwałę Rady Państwa PRL z 21 lipca 1974 roku w sprawie nadania Leonidowi Breżniewowi Krzyża Wielkiego Orderu Wojennego Virtuti Militari. Postanowieniem z 2 sierpnia 1995 roku prezydent RP Lech Wałęsa uchylił uchwałę Krajowej Rady Narodowej z 24 kwietnia 1946 roku w części dotyczącej nadania generałowi broni Iwanowi Sierowowi Krzyża IV klasy Orderu Virtuti Militari. Postanowieniem z 26 lipca 2006 roku prezydent RP Lech Kaczyński pozbawił orderu Wincentego Romanowskiego, nadanego na mocy rozkazu Naczelnego Dowódcy Wojska Polskiego z 3 sierpnia 1945 roku. Powodem tej decyzji były prześladowania działaczy niepodległościowych. Jako funkcjonariusz Informacji Wojskowej Romanowski m.in. znęcał się nad więźniem politycznym w 1946 roku, za co został w 1998 roku skazany wyrokiem sądu na 1,5 roku więzienia. Opis odznaki[edytuj] Okres 1792-1831[edytuj] Ustanowiony przez króla Polski Stanisława Augusta Poniatowskiego order posiadał początkowo formę owalnego krążka, wykonanego ze złota i srebra, dla poszczególnych klas. Oznaka miała wymiary ok. 43 x 34 mm i ważyła odpowiednio: dla złotych orderów ok. 25 gramów a dla srebrnych ok. 19 gramów. Na awersie widniał monogram królewski SAR(łac. Stanislaus Augustus Rex) zwieńczony koroną królewską, a pod monogramem znajdowały się dwie gałązki palmowe. Na rewersie był umieszczony dwuwierszem napisVIRTUTI MILITARI (Cnocie wojskowej - dzielności żołnierskiej), poniżej gałązki palmowe jak na awersie. Początkowo był noszony na wstążce jak Order Świętego Stanisława czyli czerwonej z dwoma wąskimi białymi paskami po bokach. Później używano wstążki takiej jak obecnie ciemnoniebieskiej z dwoma czarnymi paskami po bokach. Taki wygląd posiadały tylko ordery wręczone w okresie czerwiec – sierpień 1792 roku, było ich około 160 z tego 30 złotych i 100 srebrnych. Krzyż Srebrny Orderu VM z przywróconym symbolem Pogoni, pochodzący z czasów Księstwa Warszawskiego lub powstania listopadowego Po opracowaniu statutu w sierpniu 1792 roku oznaka otrzymała formę krzyża równoramiennego, awers emaliowany na czarno w środku umieszczono na złotej tarczy otoczonej emaliowanymi na zielono liśćmi wawrzynu emaliowanego na biało orła trzymającego w szponach jabłko i berło[18] – na ramionach napis VIRTUTI MILITARI na rewersie w środku otoczony liśćmi wawrzynu znak Pogoń (herb Wielkiego Księstwa Litewskiego) pod nim data 1792. Na ramiona napis SARP (łac. Stanislaus Augustus Rex Poloniae). Krzyże wykonywane były ze złota dukatowego i miały wymiary ok. 42 x 42 mm, wymiary były zmienne gdyż wykonywano je w różnych zakładach złotniczych. Taka forma oznaki utrzymała się również w okresie Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego – do czasu upadku powstania listopadowego, z niewielkimi zmianami, np. w 1808 roku usunięto z rewersu znak Pogoni umieszczając w to miejsce napis REX ET PATRIA (łac. Za Króla i Ojczyznę), choć zdarzały się ordery gdzie nadal na rewersie był umieszczony znak Pogoni. Typowa oznaka Orderu Virtuti Militari z tego okresu miała następujący wygląd: I klasa – Krzyż Wielki – zwieńczony złotą ażurową koroną. Awers: czarno emaliowane ramiona krzyża, a na ramionach widniał złoty rozłożony napis na poziomych ramionach VIRTUTI, a na pionowych MILITARI. W środku złota tarcza z biało emaliowanym orłem.Rewers: złoty, bez emalii, a na ramionach rozłożone litery po jednej na każdym ramieniu S-A-R-P. Na złotej tarczy napis REX ET PATRIA(łac. Za Króla i Ojczyznę), poniżej data 1792. Krzyż Wielki noszony był na wielkiej wstędze barwy niebieskiej z czarnymi paskami wzdłuż obu boków (szerokość ok. 110 mm), przełożonej przez prawe ramię do lewego boku. Do odznaki należała także gwiazda srebrna, złożona z ośmiu pęków promieni, a na niej nałożony krzyż Virtuti Militari czarno emaliowany bez korony. Gwiazdę noszono na lewej piersi. Nie udało się ustalić wymiarów krzyża gdyż nie zachował się order tej klasy. Natomiast zachowana w Muzeum Narodowym w Krakowie Gwiazda orderu ma średnicę 85 mm.II klasa – Krzyż Komandorski – ma wygląd taki sam jak Krzyż Wielki, tylko jest mniejszy. Zachowany egzemplarz ma wymiary 41 x 41 mm , a wieńcząca go korona 30 x 30 mm. Noszono go na węższej wstędze o szerokości 55 mm na szyi. III klasa – Krzyż Kawalerski – taki jak Krzyż Komandorski, lecz mniejszy, bez wieńczącej korony, noszony na lewej piersi. Wymiary ok. 38 x 38 mm, wykonany z blachy złotej IV klasa – Krzyż Złoty – taki jak Krzyż Kawalerski, mniejszy, złoty, bez emalii. Wymiary 30 x 30 mm – wykonany z jednego kawałka blachy złotej próby 870-890. Orzeł na tarczy emaliowany na biało, także łapy, jabłko i berło, korona orła złota. V klasa – Krzyż Srebrny – taki jak Krzyż Złoty, z tym że wykonany ze srebra, tylko tarcza z orłem złota. Ordery Virtuti Militari wykonywane były w różnych warsztatach złotniczych i wersjach stąd niewielkie różnice w wykonaniu i w wymiarach. Należy przy tym dodać, że były one wykonywane zarówno na polecenie władz jak i poszczególnych osób odznaczonych. Te wykonywane na życzenie osób odznaczonych były wykonane staranniej i miały więcej szczegółów. Okres po 1919[edytuj] Oznaka orderu Virtuti Militari po 1919 roku opierała się na wzorach wcześniejszych, choć z rewersu usunięto inicjały króla oraz umieszczono napis Honor i Ojczyzna. Oznaka według wzoru z 1919 roku – to krzyż typu kawalerskiego zakończony na rogach ramion kulkami. Na ramionach poziomych umieszczono napis VIR–TUTI, a na pionowychMILI–TARI. Ramiona na awersie w klasach I, II i III pokryte są czarną emalią z obramowaniem złoconym, na rewersie bez emalii, złocone z wypukłym obrzeżem wzdłuż ramion krzyża. W klasie IV krzyż jest złocony po obu stronach, a w klasie V – srebrzony, wzdłuż ramion krzyża IV i V klasy umieszczone są radełkowane prążki. Napisy w klasach I, II i III są złocone, w klasie IV i V z czarnej emalii, także brzegu krzyża tych klas są pokryte czarną emalią. Na środku krzyża wszystkich klas znajduje się złocona okrągła tarcza z umieszczonym na niej orłem z białej emalii, orzeł posiada koronę ze złota oraz złote berło i jabłko, otoczony jest wieńcem wawrzynowym zielono emaliowanym. Na tarczy na rewersie jest napis HONOR I OJCZYZNA, a poniżej data 1792. Krzyż I i II klasy jest zwieńczony złotą koroną królewską. Do klasy I należy także srebrna gwiazda o średnicy 100 mm, składająca się z ośmiu srebrnych pęków promieni, na nich nałożony jest emaliowany na czarno awers odznaki Orderu Virtuti Militari o średnicy 60 mm, z tą różnicą, że ramiona krzyża nie mają kulek, a wokół orła na czarno emaliowanym otoku jest złocony napis HONOR I OJCZYZNA. Wymiary krzyży w poszczególnych odznakach wynoszą odpowiednio: I klasa – 62 x 62 mm; korona 30 x 36 mm, II klasa – 54 x 54 mm; korona 23 x 33 mm, III klasa – 44 x 44 mm, IV klasa – 39 x 39 mm, V klasa – 38 x 38 mm. Wstęga orderu I klasy wykonana jest z jedwabnej mory, ciemnoniebieskiej, szerokości 100 mm, z czarnymi paskami o szerokości 20 mm wzdłuż brzegów (zakładana przez prawe ramie do lewego boku), w klasie II – szerokości 40 mm z paskami o szerokości 10 mm po bokach (noszona na szyi), w klasie III, IV i V – szerokości 35 mm z paskami o szerokości 9 mm (noszone na piersi). Krzyże były produkowane wykonywane były w kilku zakładach grawerskich na terenie Warszawy, były wykonywane najczęściej z tombaku lub miedzi i srebrzone. Część medali produkowana była na życzenie osób odznaczonych wtedy były czasami wykonywane ze srebra i złocone. Także krzyże dla cudzoziemców były wykonane ze srebra. Krzyże nadawane przez Naczelnego Wodza Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie początkowo pochodziły z zapasów wywiezionych z Polski po kampanii wrześniowej, a następnie produkowane na terenie Włoch i Wielkiej Brytanii. Miały one identyczne kształty i wymiary jak orderu nadawane w Polsce przed 1939 rokiem. Okres powojenny[edytuj] Order Virtuti Militari na Cmentarzu Powązkowskim Po wyzwoleniu części Polski z okupacji niemieckiej na podstawie dekretu z dnia 22 grudnia 1944 roku Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego uznano Order Virtuti Militari jako odznaczenie wojskowe dla wyróżniania za wojenne zasługi. Oznaka orderu nieznacznie różniła się od oznaki z 1919 roku. Różnice dotyczą wymiarów krzyża I, II, III i IV klasy wynosząc odpowiednio: 64 mm, 55 mm, 45 mm, 38 mm. Także usunięto koronę w klasach I i II wprowadzając w to miejsce zawieszkę w postaci owalnego złotego krążka otoczonego wieńcem laurowym z napisem RP (później po 1952 roku – PRL, ponadto orzeł na tarczy w środku orderu nie posiada korony) o wymiarach dla klasy I – 26 x 32 mm , dla klasy II – 24 x 29 mm. Ponadto na rewersie klas I, II i III ramiona krzyża są emaliowane na czarno. Wstążka orderowa dla I klasy jest ciemnoniebieska o szerokości 115 mm, z czarnymi paskami po bokach szerokości 15 mm, dla klasy II noszonego na szyi szerokości 50 mm, z czarnymi paskami po bokach szerokości 10 mm. Wstążki orderu klas III, IV i V są szerokości 40 mm, z czarnymi paskami o szerokości 9 mm.
1. Krzyż virtuti militari to order, najwyższe odznaczenie wojskowe 2. Nadawany jest za wibitne usługi bojowe 3. Ustanowiony przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego 22 czerwca 1792 w celu uczczenia zwycięstwa podZieleńcami 4. Krzyż miał 2 klasy jedną złotą dla generałów i oficerów , drugą srebrną dla podoficerów i szeregowych. Medal wygląda jak czteroramienna gwiazda na każdym z ramion widnieje część nazwy odznaczenia kolejno Virtuti Militari a po środku pokazany jest symbol naszego godła czyli orła białego . licze na naj :)
