Gnomon to rodzaj zegara słonecznego. Jeden z najprostszych i najstarszych. Żeby go zbudować wystarczy wbić (odpowiednio osadzić) w ziemię pręt, który wskaże położenie słońca. Obserwację wyznaczanych kierunków słońca przez gnomon najlepiej rozpocząć po wschodzie słońca. Prowadzimy ją przez cały dzień w równych odstępach, np. 30 - minutowych. Oczywiście zaznaczaj położenie słońca na ziemi. Pod koniec obserwacji znajdź miejsce, w którym cień gnomonu był najkrótszy - jest to południe lokalne.
Gnomon (stgr. γνώμων – wskazówka zegara słonecznego) – jeden z najstarszych i najprostszych przyrządów astronomicznych. Najczęściej jest to odpowiednio osadzony pręt (kolumna, pionowy słup lub kijek wbity w ziemię), którego cień wskazuje położenie Słońca(deklinacja). Długość i kierunek cienia gnomonu wyznaczają wysokość i azymut słońca. Używany często też w zegarach słonecznych. Gnomon był używany przez astronomów starożytnych do oznaczania wysokości i zboczeń ciał niebieskich. Gnomony budowano w Egipcie, Mezopotamii, Chinach, Indiach, od ok. 3 tys. lat p.n.e. Wznoszone na placach publicznych, stanowiły prawzór zegarów publicznych. Obecnie wiele z nich zdobi place różnych stolic świata, np. Paryża (Place dé la Concorde), Rzymu czyLondynu.
