-Ośrodkowy układ nerwowy- stanowi cetrum koordynacji czynności życiowych organizmu. Tkanka nerwowa występuje tu w postaciach istoty szarej i istoty białej. Wewnątrz ośrodkowego układu nerwowego znajdują się wolne przestrzenie wypełnione płynem mózgowo-rdzeniowym. W rdzeniu jest to kanał rdzeniowy,a w mózgowiu komory mózgu. -Obwodowy układ nerwowy- składają się na niego nerwy symetrycznie z lewej i prawej strony odchodzące od ośrodkowego układu nerwowego (12 par nerwów czaszkowych odchodzących od mózgowia i 31 par nerwów rdzeniowych odchodzących od rdzenia kręgowego). Nerwy są pęczkami włókień nerwowych, otoczonych błoną łącznotkankową. W obwodowym układzie nerwowym spotyka się też niewielkie skupienia ciał neuronów tworzące zwoje nerwowe. -Somatyczny układ nerwowy- jego rolą jest: odbiór informacji ze środowiska zewnętrznego, kierowanie pracą mieśni szkieletowych oraz szybkie reagowanie na zmiany w środowisku zewnętrznym. Działanie somatycznego układu nerwego podlega kontroli świadomości. -Autonomiczny układ nerwowy- odpowiada za wegatywne funkcje organizmu takie jak: trawienie, oddychanie, krążenie itp. Jego rola polega na kontrolowaniu pracy narządów wewnętrznych. Jego praca nie podlega kontroli świadomości. Dzieli się na część współczulną i przywspółczulną. -Łuk odruchowy- to droga impulsu nerwowego od receptora (np. ciałka czuciowego) do efektora (np mięśnia). -Odruchy bezwarunkowe- są wrodzone, funkcjonują opierając się na istniejącym od urodzenia łuku odruchowym, są takie same u wszystkich przedstawicieli gatunku, przykłady: odruch kolanowy, odruch źreniczny, wydzielanie śliny podczas jedzenia, odruch ssania -Odruchy warunkowe- są nabyte, wyuczone, funkcjonują opierając się na utworzonym podczas życia jednostki połączeniu neuronów (przy czym nowe konfiguracje mogą być bardziej złożone niż prosty łuk odruchowy), są cechą indywidualną, przykłady: cofnięcie ręki na widok ognia (bo wiemy, że jest gorący), wydzielanie śliny na widok cytryny (bo wiemy, że jest kwaśna)
Ośrodkowy układ nerwowy składa się z mózgowia i rdzenia kręgowego - Pełni funkcję centrum kontroli całego organizmu. - Analizuje informacje docierające ze środowiska wewnętrznego i zewnętrznego. - Przekazuje polecenia do odpowiednich narządów. Obwodowy układ nerwowy składa się z nerwów wychodzących z układu ośrodkowego. - Przekazuje informacje pomiędzy ośrodkowym układem nerwowym a pozostałymi częściami organizmu. - Odbiera informacje z narządów wewnętrznych oraz ze środowiska zewnętrznego. Somatyczny układ nerwowy steruje pracą mięśni szkieletowych oraz umożliwia kontakt organizmu ze środowiskiem zewnętrznym - na pomocą narządów zmysłów organizm odbiera bodźce z otoczenia. Działanie tego układu zwykle zależy od naszej woli. Na przykład sami decycujemy o tym, kiedy chcemy się poruszyć. Autonomiczny układ nerwowy kieruje pracą narządów wewnętrznych oraz procesami przemiany materii. Jego działanie nie zależy od naszej woli, chociaż jest on powiązany ze świadomymi czynnościami. Na przykład powoduje, że kiedy jesteśmy zestresowani serce zaczyna szybciej bić. Droga, którą przebywa impuls nerwowy od narządu odbierającego bodziec do narządu wykonującego potrzebną czynność (odruch), jest nazywana łukiem odruchowym. Składa się on z kilku elementów. Pierwszym jest receptor, który tworzą wyspecjalizowane komórki odbierające bodzieć. Wytwarza on impuls nerwowy, biegnący drugim elementem łuku odruchowego - neuronem czuciowym. Tą drogą dociera do neuronu pośredniczącego, będącego częścią ośrodkowego układu nerwowego. Neuron ten przekazuje impuls do neuronu ruchowego. W ten sposób dociera on do ostatniego elementu łuku odruchowego - efektora. Jest nim narząd wykonujący daną czynność (odruch), na przykład mięsień. Odruchy bezwarunkowe, inaczej odruchy wrodzone, to odruchy, których człowiek nie musi się uczyć. Pojawiają się automatycznie i są niezmienne - określony bodziec u każdego z nas wywoła taki sam odruch. Do odruchów bezwarunkowych należą: wydzielanie śliny w czasie jedzenia lub kichanie w odpowiedzi na podrażnienie błony śluzowej nosa. Odruchy warunkowe, inaczej odruchy nabyte to odruchy, których nie mamy od urodzenia, ale się ich "uczymy". Warunkiem ich powstania jest częste powtarzanie danej czynności. Kiedu układ nerwowy często odbiera te same bodźce, uczy się na nie reagować automatycznie.
